Ứng dụng robot da vinci phẫu thuật trong một số bệnh lý tiết niệu tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec

Bài viết được viết bởi ThS.BS Vũ Ngọc Thắng – Khoa Ngoại Tổng Hợp, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Phẫu thuật robot là phẫu thuật nội soi do người máy (Robot) thực hiện được điều khiển từ xa bởi phẫu thuật viên. Khác với phẫu thuật nội soi truyền thống được thực hiện trực tiếp bởi phẫu thuật viên thì phẫu thuật nội soi robot được thực hiện một cách gián tiếp bởi các cánh tay của robot.

Trên thế giới, sự ra đời của phẫu thuật robot là một bước tiến mới của phẫu thuật nội soi đã và đang được ứng dụng ngày càng nhiều trong các chuyên khoa khác nhau, đặc biệt là phẫu thuật các tạng trong ổ bụng, phẫu thuật có không gian mổ hẹp đòi hỏi sự khéo léo và tinh tế.

Ở Việt Nam từ tháng 12/2017 cho đến nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là bệnh viện đầu tiên tiên phong tại miền Bắc đã sử dụng Robot DA VINCI cho các phẫu thuật nội soi điều trị các bệnh lý về ngoại Tiết Niệu và ngoại Tiêu Hóa.

• Ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn T1,T2 - N0M0.
• Thận mất chức năng
• Cắt thận bán phần do u

• U thận giai đoạn T1N0M0
• U tuyến thượng thận
• Sa sàn chậu
• Thoát vị bẹn
• Túi thừa bàng quang
• Cắt bán phần bàng quang do ung thư, do túi thừa...
• Cắt toàn bộ bàng quang do ung thư
• Cắm lại niệu quản và bàng quang trong bệnh lý trào ngược bàng quang niệu quản
• Thận và niệu quản đôi
• Hẹp khúc nối bể thận và niệu quản
• U sau phúc mạc
• Sỏi bể thận, sỏi niệu quản

3.1 Phân bố các bệnh được phẫu thuật nội soi robot

• Ung thư tiền liệt tuyến
• Cắt thận mất chức năng
• Cắt thận phụ trong bệnh lý Thận và niệu quản đôi
• Ung thư đường bài xuất trên
• Cắt thận bán phần do u
• Cắt u thận
• U tuyến thượng thận
• Phục hồi sàn chậu
• Thoát vị bẹn
• U sau phúc mạc

3.2 Thời gian mổ (Tính bằng phút)

• Thời gian mổ trung bình: 164,18 phút. Trong đó, thời gian mổ ngắn nhất: 65 và dài nhất: 312 phút
• Biến chứng trong mổ và sau mổ: không có.
• Thời gian nằm viện: trung bình 3 ngày. Trong đó, một số phẫu thuật người bệnh chỉ phải lưu viện 1 ngày sau mổ.
• Đau sau phẫu thuật: Bệnh nhân hầu như không đau sau phẫu thuật.
• Theo dõi sau mổ: Tất cả các bệnh nhân sau mổ đều ổn định, thời gian theo dõi sau mổ từ 1 đến 24 tháng không trường hợp nào có biến chứng sau phẫu thuật

Kể từ khi phẫu thuật nội soi sử dụng robot ra đời đã cải thiện đáng kể những hạn chế mà phẫu thuật nội soi truyền thống chưa khắc phục được, đó là: hiển thị hình ảnh 3D thay cho hình ảnh 2D, giúp cho phẫu thuật viên cảm nhận không gian các tạng cần phẫu tích rõ ràng hơn.

Cải thiện hạn chế cử động của dụng cụ: nếu như cổ tay xoay tối đa được 2700 thì cánh tay robot có thể xoay được góc 5400. Tư thế mổ dễ gây mệt mỏi cho phẫu thuật viên và người phụ mổ, tầm nhìn của phẫu thuật viên phải phụ thuộc vào người cầm camera. Phẫu thuật nội soi robot ra đời đã làm tăng khả năng của phẫu thuật viên, làm giảm độ khó cũng như biến chứng trong phẫu thuật nội soi (5).

Qua các bệnh lý đã được phẫu thuật tại chuyên khoa Tiết niệu Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City chúng tôi thấy đây là phương pháp phẫu thuật mang tính an toàn và khả thi cho hầu hết các phẫu thuật mà nội soi đang tiến hành được. Kết quả này cũng phù hợp với các báo cáo khác về phẫu thuật nội soi robot đã công bố trong y văn trong nước cũng như trên thế giới (1,3,5)

Số lượng trocar sử dụng rong mổ, tùy thuộc vào bệnh lý tổn thương và thói quen của phẫu thuật viên. Đối với các phẫu thuật đơn giản chỉ cần ghép cánh tay robot một lần chúng tôi sử dụng 3 trocar cho camera và 2 cánh tay dụng cụ.

Trong trường hợp tạng cần phẫu thuật lớn, chúng tôi đặt các trocar sẵn và ghép nối các cánh tay tùy thuộc từng thì của phẫu thuật qua đó đảm bảo người bệnh không phải thay đổi tư thế nhiều lần.

Những trường hợp người bệnh có tiền sử mổ cũ, sau khi đặt camera đánh giá, chúng tôi có thể tiến hành thực hiện gỡ dính (nếu có) trước để tạo không gian đặt các trocar tiếp theo sau đó mới tiến hành phẫu thuật bằng robot do đó cũng làm giảm tỷ lệ phải chuyển sang mổ nội soi truyền thống hoặc mổ mở.

Tỉ lệ biến chứng chung trong và sau mổ thường thấp (1,2,3,4), với tỉ lệ chuyển mổ mở từ 0% đến 13%, tỷ lệ này phụ thuộc vào trình độ, kinh nghiệm của phẫu thuật viên cũng như mức độ phức tạp của từng loại phẫu thuật. Tại thời điểm đánh giá, chúng tôi chưa có ca phẫu thuật nào có biến chứng.

Việc đánh giá trước mổ, chỉ số BMI cũng như thám sát trước ổ bụng, hoặc gỡ dính trước khi lắp ghép cánh tay robot giúp cho việc phẫu thuật trở nên thuận tiện và khả thi hơn, qua đó giúp người bệnh giảm chi phí khi không phẫu thuật được bằng robot mà vẫn phải chi trả phí dụng cụ.

Thời gian nằm viện sau mổ ngắn hơn hẳn ở nhóm phẫu thuật nội soi robot so với nhóm mổ mở hoặc mổ nội soi thông thường ở phần lớn các nghiên cứu (1,3,4). Thời gian nằm viện trung bình của đánh giá này chỉ là 3,04 ngày.

Cũng như vậy, với phẫu thuật nội soi robot hầu như không đau hoặc đau rất ít được chúng tôi lượng hóa bằng thang điểm VAS và dựa vào lượng thuốc giảm đau so với phẫu thuật nội soi và phẫu thuật mổ mở.

Về kết quả theo dõi gần từ 1 đến 24 tháng: chưa thấy bệnh nhân nào xuất hiện biến chứng như, tổn thương các cơ quan lân cận, chảy máu, áp xe tồn dư...

Phẫu thuật nội soi sử dụng Robot Da Vinci là một phương pháp mổ an toàn, hiệu quả, có tính khả thi ở các trung tâm ngoại khoa lớn với các trang thiết bị hiện đại và đội ngũ phẫu thuật viên có kinh nghiệm, giúp cho những phẫu thuật trước đây phải mổ mở nay có thể mổ nội soi bằng robot một cách dễ dàng.

>>> Đánh giá kết quả bước đầu phẫu thuật nội soi có sử dụng hệ thống Robot Da Vinci tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec