Trầm cảm sau sinh có thể tái phát trong các lần sinh tiếp theo

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Phạm Thị Yến - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Có tới 85% phụ nữ đều có dấu hiệu trầm cảm sau sinh. Hầu hết các triệu chứng này sẽ chỉ thoáng qua và tương đối nhẹ. Tuy nhiên một số trường hợp lại bị dai dẳng dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng đến cả mẹ và con.

Thời gian sinh đẻ là thời kỳ phụ nữ có nhiều thay đổi tâm lý và sinh học rất rõ ràng. Nguyên nhân gây ra trầm cảm sau sinh có nhiều yếu tố.

• Do biến đổi tâm lý: Những người có nhiều stress trong suốt thai kỳ cho đến lúc sinh, những người có cuộc sống hôn nhân không hạnh phúc, thiếu sự quan tâm và hỗ trợ từ những người thân trong gia đình, mà cụ thể nhất ở đây là người chồng sẽ rất dễ bị trầm cảm sau sinh.
• Người có tiền sử bệnh tâm thần: Những người từng bị trầm cảm trong thời kỳ mang thai sẽ có nguy cơ trầm cảm sau sinh rất cao.
• Do sự thay đổi về cơ thể: sau khi sinh con, các hormone (cụ thể là estrogen và progesterone), cortisol giảm nhanh chóng và rõ rệt. Hormone tuyến giáp cũng giảm mạnh làm cho cơ thể trở nên mệt mỏi, uể oải và chán nản.

Các dấu hiệu giúp nhận biết sớm bệnh trầm cảm như sau:

• Suy nhược cơ thể: Nhiều sản phụ cảm thấy đau khổ, vô vọng tăng dần sau khi sinh con, thậm chí khóc lóc cả ngày mà không có lý do cụ thể nào cả. Có cảm giác bị gia đình, xã hội bỏ rơi. Những phụ nữ suy nhược có thể rơi vào trạng thái mệt mỏi triền miên, thờ ơ với công việc nhà. Họ không muốn tắm rửa, chải chuốt.
• Lo lắng: Những bà mẹ suy yếu thường hay có nhiều mối lo, thường là về sức khỏe bản thân. Có thể họ cảm thấy đau dữ dội ở đâu đó nhưng bác sĩ lại chẳng tìm ra nguyên nhân. Thường là đau ở đầu và ở cổ. Người mẹ có nhiều than phiền về sức khỏe đến nỗi điều này càng làm cho họ stress thêm. Triệu chứng thường gặp nhất là đau một vùng nào đó trên cơ thể và cảm giác bị bệnh. Những triệu chứng này sẽ trở nên trầm trọng nếu không được chữa trị. Bà mẹ nhiều khi cảm thấy căng thẳng và thiếu tự tin khi ra khỏi nhà.

• Hoảng hốt: có thể cảm thấy hoảng hốt đối với những tình huống xảy ra hằng ngày, và khó có thể bình tĩnh lại. Vì thế, là giúp họ tránh những tình huống mà họ bị stress
• Căng thẳng: Căng thẳng thường đi kèm với trầm cảm. Những bà mẹ bị căng thẳng thường bị trầm cảm nặng nề hơn. Họ thường khó có thể thư giãn được. Loại căng thẳng này là một triệu chứng của trầm cảm, không thể giải quyết bằng thuốc an thần được. Cần đến bác sĩ chuyên khoa tâm thần để được điều trị.
• Cảm giác bị ám ảnh: có thể trở nên sợ hãi và tin rằng mình là mối nguy hại cho các thành viên trong gia đình, đặc biệt là đứa trẻ. Những nỗi sợ này là triệu chứng thường gặp của trầm cảm, có thể đi kèm với cảm giác tội lỗi
• Mất tập trung: Một bà mẹ trầm cảm thường khó tập trung đọc sách, xem TV hay trò chuyện bình thường. Họ sẽ cảm thấy suy giảm trí nhớ.
• Rối loạn giấc ngủ: Thường người bị trầm cảm rất khó ngủ. Họ có thể thao thức đến gần sáng, hoặc không ngủ được tí gì. Vài người ngủ không liên tục, hay bị thức giấc vào giữa đêm, thỉnh thoảng gặp ác mộng và không thể ngủ lại được. Nhiều bà mẹ cảm thấy stress hơn vào buổi tối, nên bị mất ngủ lâu dài.
• Tình dục: Mất hứng thú tình dục có thể xảy ra đối với các bà mẹ trầm cảm sau sinh, thường kéo dài một thời gian. Hứng thú tình dục sẽ trở lại khi mẹ hết trầm cảm. Các ông bố nên kiên nhẫn và cố gắng an ủi vợ hồi phục khỏi trầm cảm sau sinh. Cách giúp phụ nữ cảm thấy thoải mái bao gồm đụng chạm nhẹ, ôm ấp và vuốt ve, sẽ tốt cho cả hai.