Đánh giá các hạch tuyến giáp

Tuyến giáp là cơ quan nằm phía trước cổ, đảm nhận nhiều chức năng nội tiết quan trọng. Sự xuất hiện hạch tuyến giáp cần được đánh giá để chẩn đoán bệnh chính xác.

Về giải phẫu, tuyến giáp nằm phía trước cổ, có hình dạng giống con bướm. Phía trước là thực quản, da và cơ, còn phía sau là khí quản. Cấu tạo tuyến giáp gồm có 2 thùy (thùy phải, thùy trái) và eo giáp. Tuyến giáp là một tuyến nội tiết đảm nhận nhiều chức năng quan trọng của cơ thể thông qua việc tiết ra hormon tuyến giáp.

Hạch bạch huyết (thường gọi tắt là hạch) là tổ chức lympho phân bố khắp cơ thể. Hạch có thể nằm nông dưới da (như hạch nách, hạch bẹn) hoặc nằm sâu trong cơ thể (như hạch ổ bụng). Bình thường ít khi sờ thấy hạch, nhưng nếu hạch có kích thước lớn thì có thể sờ được dưới da. Hạch bạch huyết tham gia vào hệ miễn dịch của cơ thể, hạch có chức năng chống lại sự xâm nhập của các tác nhân ngoại lai, từ đó chống lại nhiễm trùng cũng như các bệnh lý khác trong cơ thể.

Hạch vùng tuyến giáp (gọi tắt là hạch tuyến giáp) là các hạch bạch huyết vùng cổ lân cận tuyến giáp. Sự phát triển của hạch báo động tình trạng bất thường của cơ thể. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến nổi hạch ở cổ và cũng không ngoại trừ trường hợp ung thư tuyến giáp di căn hạch cổ. Sự sưng, nóng, nề đỏ của các hạch vùng này có thể là biểu hiện của các bệnh lý lành tính hoặc ác tính như:

• Viêm nhiễm vùng đầu, mặt, cổ; viêm họng, nhiễm siêu vi
• Hạch lao
• U lành tính (u nang giáp móng, u bã, u mỡ,...)
• U lympho ác tính (u lympho Hodgkin, u lympho không Hodgkin)
• Ung thư tuyến giáp di căn hạch cổ (ung thư tuyến giáp thể nhú di căn hạch cổ, ung thư tuyến giáp không biệt hóa di căn hạch cổ,...)
• Ung thư từ các cơ quan khác di căn hạch cổ (ung thư phổi di căn hạch cổ, ung thư vú di căn hạch cổ, ung thư thực quản di căn hạch cổ,...)

Ngay khi phát hiện hạch cổ bất thường, bệnh nhân không nên chủ quan mà cần đến cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị bệnh. Việc đánh giá chính xác hạch vùng tuyến giáp giúp phát hiện sớm u tuyến giáp di căn hạch và tăng cơ hội điều trị cho bệnh nhân. Các phương pháp thường được chỉ định để đánh giá hạch vùng tuyến giáp là:

• Khám lâm sàng

Bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành thăm khám hạch cổ và tuyến giáp của bệnh nhân để đánh giá sơ bộ kích thước, mật độ, ranh giới, sự di động,... của hạch cổ và tuyến giáp, đồng thời phát hiện các triệu chứng bất thường liên quan đến khối u tuyến giáp như: khàn giọng, nuốt vướng, khò khè,...

Bác sĩ cũng sẽ thăm khám và kiểm tra các cơ quan khác trong cơ thể để phát hiện các tổn thương ác tính di căn đến hạch cổ (nếu có). Sau khi thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán sơ bộ, từ đó chỉ định các xét nghiệm cần thiết để làm rõ chẩn đoán.

• Siêu âm tuyến giáp và hạch cổ

Siêu âm có ý nghĩa lớn trong việc phát hiện và đánh giá hạch vùng tuyến giáp. Với sự phát triển của y học, các dòng máy siêu âm với chất lượng hình ảnh ngày càng cao giúp đánh giá hạch cổ và hỗ trợ rất nhiều cho các bác sĩ lâm sàng trong việc định hướng chẩn đoán.

Siêu âm đầu dò tần số cao giúp bước đầu phân biệt hạch lành tính (hạch phản ứng, hạch lao,...) hay hạch ác tính (hạch di căn, u lympho,...). Hạch di căn trong trường hợp ung thư tuyến giáp thường phá vỡ cấu trúc xoang, có thể hoại tử bên trong, vi vôi hóa và thường gặp ở hạch cổ nhóm III, IV, VI.

• Chụp cắt lớp vi tính hay cộng hưởng từ vùng cổ

Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác như cắt lớp vi tính hay cộng hưởng từ giúp phát hiện và đánh giá hạch cổ, tuyến giáp.

• Chọc tế bào học hạch cổ, nhân giáp bằng kim nhỏ

Khi xuất hiện hạch vùng tuyến giáp nghi ngờ, bác sĩ thường chỉ định xét nghiệm chọc tế bào học hạch cổ bằng kim nhỏ để xác định hạch cổ lành tính hay ác tính. Kỹ thuật này cũng được thực hiện tương tự đối với nhân giáp nghi ngờ.

• Sinh thiết hạch cổ, nhân giáp để làm giải phẫu bệnh

Để chẩn đoán xác định ung thư tuyến giáp di căn hạch cổ, bệnh nhân cần có bằng chứng về mô bệnh học. Chỉ định sinh thiết hạch cổ hoặc tuyến giáp có thể được đặt ra để làm giải phẫu bệnh nhằm khẳng định chẩn đoán.

• Xạ hình tuyến giáp

Xạ hình tuyến giáp sử dụng chất đánh dấu phóng xạ (như Iod 131, Technetium 99m) đưa vào cơ thể. Đây là phương pháp rất nhạy và đặc hiệu trong việc đánh giá chức năng tuyến giáp mà các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, cắt lớp vi tính không thể đánh giá được.

Tóm lại, sự xuất hiện hạch cổ có thể gặp trong nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau, trong đó có ung thư tuyến giáp. Hạch vùng tuyến giáp có thể được đánh giá bằng nhiều phương pháp khác nhau với mục đích chẩn đoán bệnh chính xác để điều trị kịp thời.