Tamoxifen và ung thư vú

1.1. Tamoxifen điều trị ung thư vú là gì?

Tamoxifen là một loại thuốc dùng trong điều trị hormone (nội tiết) . Được sử dụng cả trong điều trị ung thư vú ở cả những phụ nữ tiền mãn kinh (phụ nữ chưa trải qua thời kỳ mãn kinh) và phụ nữ sau mãn kinh. Thuốc cũng có thể được dùng cho những người bệnh là người đàn ông bị ung thư vú .

Một số bệnh ung thư vú sử dụng estrogen trong cơ thể có thể giúp chúng phát triển. Chúng còn được gọi là ung thư vú dương tính với thụ thể estrogen hoặc ER+.

Thuốc Tamoxifen ngăn chặn tác động của estrogen lên tế bào ung thư vú ER+. Điều này ngăn chặn estrogen giúp các tế bào ung thư vú phát triển.

Thuốc Tamoxifen điều trị ung thư vú hoạt động như là một liệu pháp hormone hiệu quả được sử dụng để điều trị ung thư vú dương tính với thụ thể hormone. Nó có thể làm giảm đáng kể nguy cơ tái phát ung thư và ung thư xâm lấn. Một số người dùng tamoxifen để giảm nguy cơ phát triển ung thư vú. Thuốc uống hàng ngày ngăn chặn các tế bào ung thư sử dụng estrogen và progesterone để phát triển và lây lan.

Tamoxifen liệu pháp hormone thay thế vào cơ thể nó gắn vào các thụ thể hormone trong tế bào ung thư, ngăn chặn estrogen gắn vào các thụ thể. Điều này làm chậm hoặc ngừng sự phát triển của khối u bằng cách ngăn chặn các tế bào ung thư nhận được các hormone mà chúng cần để phát triển.

Thuốc Tamoxifen điều trị ung thư vú còn là một loại liệu pháp nội tiết tố được biết đến như một chất điều biến thụ thể estrogen có chọn lọc (SERM). Thuốc gắn vào các thụ thể hormone (protein cụ thể) trong tế bào ung thư vú. Một khi thuốc vào bên trong tế bào, nó sẽ ngăn ung thư tiếp cận với các hormone mà chúng cần để sinh sôi và phát triển.

1.2. Ai nên sử dụng tamoxifen?

Thuốc Tamoxifen liệu pháp hormone thay thế có thể giúp phụ nữ và nam giới bị ung thư vú dương tính với thụ thể hormone. Thuốc có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú ở:

• Những phụ nữ có nguy cơ cao bị ung thư vú do tiền sử gia đình mắc bệnh hoặc gen ung thư vú (BRCA) bị đột biến (đã thay đổi).
• Phụ nữ và nam giới đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú để ngăn ngừa ung thư tái phát (trở lại), bao gồm:
  • Phát triển ung thư vú ở vú đối diện, không được điều trị.
  • Tái phát ung thư vú sau phẫu thuật, hóa trị hoặc xạ trị.

Bác sĩ chuyên khoa sẽ xác định xem tamoxifen có phù hợp với người bệnh hay không.

2.1. Tamoxifen được sử dụng khi nào?

• Ung thư vú nguyên phát

Thuốc Tamoxifen điều trị ung thư vú có thể được kê đơn nếu người bệnh bị ung thư vú nguyên phát .

Thuốc thường được tiêm sau khi phẫu thuật để giảm nguy cơ ung thư vú quay trở lại ở cùng một bên vú hoặc lây lan sang một nơi khác trong cơ thể. Đây được gọi là liệu pháp bổ trợ (bổ sung).

Tamoxifen liệu pháp hormone thay thế còn có thể được sử dụng như phương pháp điều trị đầu tiên cho người bệnh ung thư vú. Khi phẫu thuật không thích hoặc cần phải trì hoãn thêm.

Thuốc Tamoxifen điều trị ung thư vú đôi khi còn được dùng trước khi phẫu thuật (được gọi là liệu pháp tân bổ trợ hoặc liệu pháp chính) để thu nhỏ khối ung thư vú lớn hơn.

Đối với những người bệnh được chẩn đoán là mắc một loại ung thư vú sớm được gọi là ung thư biểu mô ống dẫn tại chỗ (DCIS) , thì lợi ích của tamoxifen mang lại là ít hơn. Một số bằng chứng cho thấy rằng dùng tamoxifen sau khi phẫu thuật DCIS làm giảm nguy cơ ung thư vú tái phát ở cùng một bên vú và ung thư vú mới phát triển ở cả hai bên. Các bác sĩ chuyên khoa sẽ thảo luận xem liệu họ có cảm thấy điều đó có lợi cho người bệnh hay không.

• Ung thư vú tái phát hoặc di căn.

Thuốc Tamoxifen liệu pháp hormone thay thế cũng có thể được sử dụng để điều trị những người bị:

• Tái diễn cục bộ
• Ung thư vú tiến triển tại chỗ
• Ung thư vú thứ phát (di căn)

Thuốc Tamoxifen điều trị ung thư vú có thể là một lựa chọn cho một số người không bị ung thư vú nhưng có nguy cơ phát triển bệnh cao hơn do tiền sử gia đình của họ .

2.2. Tamoxifen được dùng như thế nào?

Thuốc Tamoxifen điều trị ung thư vú được dùng dưới dạng viên nén.

Cũng có khi thuốc có thể được kê đơn dưới dạng chất lỏng cho những người bệnh khó nuốt.

Liều khuyến cáo cho hầu hết mọi người là 20mg trên mỗi ngày.

Người bệnh nên uống vào cùng một thời điểm trong mỗi ngày.

Nếu người bệnh bỏ lỡ một liều, không cần phải dùng thêm một liều vào ngày hôm sau. Vì hàm lượng thuốc trong cơ thể người bệnh sẽ vẫn đủ cao so với ngày hôm trước.

Một số phiên bản của tamoxifen chứa một lượng nhỏ lactose. Nếu người bệnh biết cơ thể mình không dung nạp được lactose, hãy trao đổi vấn đề này với nhóm điều trị hoặc dược sĩ của người bệnh.

• Nên dùng tamoxifen trong bao lâu?

Khoảng thời gian được khuyến nghị dùng tamoxifen sẽ thay đổi tùy theo từng trường hợp khác nhau.

Hầu hết mọi người bệnh dùng tamoxifen hoặc liệu pháp hormone khác trong ít nhất 5 năm và đôi khi lên đến 10 năm. Thời gian điều trị phụ thuộc vào các đặc điểm chẩn đoán ung thư của người bệnh.

Nếu người bệnh mãn kinh khi đang dùng tamoxifen điều trị ung thư vú, Bác sĩ có thể đề nghị thay đổi từ tamoxifen sang một liệu pháp hormone khác được gọi là chất ức chế aromatase . Điều này có thể xảy ra sau hai đến ba năm dùng tamoxifen, hoặc sau khi bạn đã dùng tamoxifen trong năm năm.

Đôi khi, tamoxifen liệu pháp hormone thay thế được khuyến cáo sau khi dùng chất ức chế aromatase.

Đối với phụ nữ trẻ đang trong thời kỳ tiền mãn kinh, tamoxifen có thể được dùng một mình hoặc đôi khi cùng với thuốc ức chế buồng trứng .

Người bệnh đang dùng tamoxifen cho bệnh ung thư vú tiến triển cục bộ hoặc cho bệnh ung thư vú thứ phát, thường sẽ tiếp tục dùng thuốc này miễn là kiểm soát được bệnh ung thư.

Người bệnh nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư và đang dùng tamoxifen để giảm nguy cơ phát triển ung thư vú, thường sẽ dùng thuốc này trong 5 năm.

Các bác sĩ sẽ cho người bệnh biết khi nào nên ngừng dùng tamoxifen điều trị ung thư vú. Người bệnh sẽ không cần phải ngừng dùng thuốc dần dần.

Nếu vì bất kỳ lý do gì mà người bệnh muốn ngừng dùng tamoxifen trước thời gian khuyến nghị, hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa trước. Vì không dùng thuốc trong thời gian khuyến cáo rất có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú tái phát hoặc tiến triển thêm.

2.3. Những hiệu quả và lợi ích khi dùngTamoxifen.

• Hiệu quả mang lại.

Hàng triệu người đã sử dụng tamoxifen liệu pháp hormone thay thế để ngăn ngừa hoặc điều trị ung thư vú. Thuốc có thể làm giảm nguy cơ:

• Ung thư vú ở vú đối diện giảm 50%.
• Ung thư vú tái phát ở phụ nữ tiền mãn kinh từ 30% đến 50%.
• Ung thư vú tái phát ở phụ nữ sau mãn kinh từ 40% đến 50
• Chẩn đoán ung thư vú ban đầu lên đến 40%.
• Ung thư vú xâm lấn sau khi được chẩn đoán là ung thư vú giai đoạn sớm, không xâm lấn ( ung thư biểu mô ống dẫn tại chỗ hoặc DCIS) lên đến 50%.
• Những lợi ích khác của việc dùng tamoxifen.

Ngoài việc giảm nguy cơ ung thư vú và tái phát ung thư, tamoxifen:

• Ngăn ngừa loãng xương sau khi mãn kinh.
• Giảm mức cholesterol .

Các tác dụng phụ thường gặp:

• Các triệu chứng mãn kinh
• Tiết dịch âm đạo
• Ảnh hưởng đến thời kỳ kinh nguyệt.
• Giữ nước
• Khó tiêu hoặc buồn nôn
• Ảnh hưởng đến sức khỏe của xương
• Cực kỳ mệt mỏi
• Phát ban da

Các tác dụng phụ ít gặp hơn:

• Ảnh hưởng đến tử cung
• Rụng tóc
• Những thay đổi đối với thị lực
• Những thay đổi đối về gan

Các tác dụng phụ có thể xảy ra khác:

• Một số phụ nữ nhận thấy sự thay đổi trong giọng hát của họ.
• Các tác dụng phụ khác được báo cáo bao gồm: Đau khớp; Khó tập trung; Nhức đầu; Chuột rút chân vào ban đêm.

Tác dụng phụ đối với nam giới:

Nam giới cũng có thể có các tác dụng phụ tương tự như phụ nữ, chẳng hạn như bốc hỏa và đau đầu...

Một số nghiên cứu nhỏ cũng đã ghi nhận các tác dụng phụ khác, chẳng hạn như giảm ham muốn tình dục, mặc dù điều này thường hồi phục sau khi điều trị bằng tamoxifen kết thúc.

Đông máu

Những người bị ung thư vú có nguy cơ đông máu cao hơn. Nguy cơ của họ cao hơn do chính bệnh ung thư và một số phương pháp điều trị ung thư vú. Nếu ung thư đã di căn đến các bộ phận khác của cơ thể (ung thư vú thứ phát), điều này cũng làm tăng nguy cơ. Dùng tamoxifen làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông như huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT).

Những người bị DVT có nguy cơ phát triển thuyên tắc phổi (PE). Đây là khi một phần của cục máu đông vỡ ra và di chuyển đến phổi.

Cục máu đông có thể có hại nhưng có thể điều trị được, vì vậy điều quan trọng là phải báo cáo các triệu chứng càng sớm càng tốt.

Tránh thai khi dùng tamoxifen

Dùng tamoxifen điều trị ung thư vú khi đang mang thai có thể gây hại cho thai nhi. Người bệnh vẫn có thể mang thai khi dùng tamoxifen ngay cả khi kinh nguyệt của bạn không đều hoặc đã ngừng.

Khả năng sinh sản, mang thai và Tamoxifen

Ở hầu hết phụ nữ tiền mãn kinh dùng tamoxifen điều trị ung thư vú, thì buồng trứng vẫn tiếp tục hoạt động. Khi bạn bắt đầu dùng tamoxifen, nó có thể kích thích sự phóng thích của trứng từ buồng trứng (rụng trứng) và có thể làm cho bạn dễ thụ thai hơn. Tuy nhiên, việc mang thai không được khuyến khích

Đối với một số phụ nữ, việc tiếp tục sử dụng tamoxifen có nghĩa là kinh nguyệt trở nên ít đều đặn hơn, nhẹ hơn hoặc ngừng hẳn.

Người bệnh dự định có thai sau khi dùng xong tamoxifen điều trị ung thư vú, nên đợi ít nhất hai tháng để thuốc có thời gian đào thải hết ra khỏi cơ thể hoàn toàn.

Tamoxifen và cho con bú

Phụ nữ dùng tamoxifen được khuyến cáo không nên cho con bú vì nó có thể đi qua máu vào sữa mẹ.