Mỗi đứa trẻ cần tiêm mấy mũi bại liệt mới đủ?

Bại liệt là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em dưới 5 tuổi, có thể để lại di chứng suốt đời, thậm chí gây tử vong. Tiêm bại liệt cho trẻ theo đúng lịch là biện pháp an toàn và hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ khỏi căn bệnh này.

Bại liệt là bệnh truyền nhiễm cấp tính, gây ra bởi virus Polio (virus bại liệt). Virus sau khi vào cơ thể sẽ xâm nhập vào hệ thống thần kinh trung ương, gây tổn thương ở các tế bào thần kinh vận động. Bệnh có thể để lại di chứng liệt không hồi phục và tàn tật suốt đời, thậm chí gây tử vong cho trẻ nhỏ.

Virus bại liệt sau khi vào cơ thể sẽ đến tấn công hạch bạch huyết và hệ thần kinh trung ương, gây tổn thương tế bào sừng trước tủy sống và tế bào thần kinh vận động vỏ não, làm phát sinh các biểu hiện liệt mềm cấp của bệnh bại liệt.

Con người là nơi lưu trú duy nhất của virus bại liệt. Căn bệnh này có thể lây từ người này sang người khác chủ yếu qua đường phân – miệng. Người lành mang virus bại liệt cũng có thể trở thành nguồn truyền bệnh trong cộng đồng nên rất khó phát hiện và phòng ngừa. Chính vì vậy, việc tạo miễn dịch chủ động thông qua tiêm bại liệt cho trẻ là biện pháp phòng bệnh hiệu quả và an toàn nhất hiện nay.

Hiện nay, một số loại vắc-xin được cấp phép sử dụng để tiêm bại liệt cho trẻ bao gồm:

• Vắc-xin bại liệt đường uống OPV: Vắc-xin dạng uống chứa virus bại liệt sống đã làm giảm độc lực, giúp cho cơ thể phòng vệ và không cho virus xâm nhập vào. Vắc-xin dạng uống nằm trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng của Bộ Y tế. Trẻ được cho uống vắc-xin bại liệt vào thời điểm 2, 3 và 4 tháng tuổi (uống 03 liều OPV).
• Vắc-xin bại liệt đường tiêm IPV: Đây là vắc-xin dạng tiêm chứa virus bại liệt được làm bất hoạt, có tác dụng kích thích cơ thể tạo miễn dịch phòng bệnh. Vắc-xin này được đưa vào lịch tiêm bại liệt nhắc lại cho trẻ.
• Vắc-xin phòng bệnh bại liệt phối hợp: Hiện nay có các loại vắc-xin phối hợp có thành phần ngừa bại liệt bao gồm: Vắc-xin 6 trong 1 Infanrix Hexa (Bỉ) và vắc-xin 6 trong 1 Hexaxim (Pháp), giúp ngừa 6 bệnh: Bại liệt, bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và các bệnh do vi khuẩn Haemophilus influenzae type B (Hib). Vắc-xin 5 trong 1 Pentaxim (Pháp) ngừa được 5 bệnh gồm: Bại liệt, bạch hầu, ho gà, uốn ván và các bệnh gây do vi khuẩn Haemophilus influenzae type B (Hib). Vắc-xin Tetraxim (Pháp) giúp phòng ngừa 4 bệnh: Bại liệt, bạch hầu, ho gà, uốn ván.

Trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 7 tuổi là những đối tượng có nguy cơ cao dễ mắc bệnh bại liệt. Do đó, cha mẹ cần lưu ý thực hiện đúng lịch tiêm bại liệt cho trẻ theo từng độ tuổi.

Hiện nay, theo chương trình tiêm chủng mở rộng thì lịch tiêm bại liệt cho trẻ em sẽ bao gồm: 3 liều vắc-xin bại liệt (OPV) uống vào thời điểm trẻ 2, 3 và 4 tháng tuổi, tiêm nhắc lại 1 mũi vắc-xin bại liệt (IPV) vào thời điểm 5 tháng tuổi.

Đối với các mũi tiêm bại liệt loại vắc-xin phối hợp thì lịch tiêm như sau:

• Vắc-xin 6 trong 1 Infanrix Hexa (Bỉ), 6 trong 1 Hexaxim (Pháp) hoặc vắc-xin 5 trong 1 Pentaxim (Pháp) tiêm 3 mũi chính vào thời điểm 2, 3, 4 tháng tuổi. Mũi thứ 4 tiêm nhắc lại khi trẻ 16 đến- 18 tháng tuổi.
• Vắc-xin phòng 4 bệnh Tetraxim (Pháp) được bắt đầu từ tiêm mũi đầu tiên vào tháng thứ 2. 2 mũi tiếp theo tiêm cách nhau khoảng 1 đến 2 tháng. Mũi tiêm bại liệt cho trẻ nhắc lại được tiêm vào năm thứ 2.

Việc sử dụng vắc-xin bại liệt cho trẻ bằng đường uống hoặc đường tiêm đều mang đến hiệu quả phòng bệnh như nhau. Tuy nhiên, bố mẹ cũng có thể chọn tiêm các loại vắc-xin phối hợp có thành phần bại liệt, điều này giúp trẻ vừa ngừa được bại liệt vừa phòng các bệnh nguy hiểm khác trong cùng 1 mũi tiêm.

Tóm lại, việc chọn tiêm phòng vắc-xin bại liệt dạng tiêm hay uống, vắc-xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng hay tiêm dịch vụ là tùy thuộc vào điều kiện kinh tế và lựa chọn của từng gia đình. Điều quan trọng là bố mẹ cần đưa trẻ đi chủng ngừa đủ mũi và đúng lịch để nâng cao tối đa hiệu quả phòng bệnh của vắc-xin.

Để bảo vệ sức khỏe toàn diện, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện đang cung cấp Chương trình tiêm chủng trọn gói với nhiều loại vắc-xin đa dạng cho các đối tượng khác nhau, từ trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn, phụ nữ trước và trong khi mang thai.