Virus viêm gan A tồn tại bao lâu ngoài cơ thể?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trần Thanh Phước - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Viêm gan A là một bệnh nhiễm trùng gan rất dễ lây lan do virus viêm gan A (HAV) gây ra. Các trường hợp viêm gan A nhẹ không cần điều trị và có thể phục hồi hoàn toàn không có tổn thương gan vĩnh viễn. Vậy virus viêm gan A có thể tồn tại bao lâu ngoài cơ thể?

Virus viêm gan A được y học nhận định là tình trạng lá gan bị viêm do virus HAV tấn công gây nên. Người mắc viêm gan A có thể đang sinh hoạt bình thường, cuộc sống rất khỏe mạnh, ăn uống ngon miệng nhưng bỗng dưng lại thấy mệt mỏi, vàng da, tiêu chảy, đau bụng... Đây là những dấu hiệu điển hình của bệnh gan nói chung và bệnh viêm gan A nói riêng. Bên cạnh đó, những người nhiễm virus viêm gan A còn có những triệu chứng khác dễ nhận thấy như buồn nôn và nôn, đau tức hạ sườn phải, đi phân lỏng có màu bạc xỉn.

Viêm gan A hoàn toàn có khả năng lây nhiễm. Bệnh viêm gan A rất hiếm khi lây truyền qua đường máu mà chủ yếu là lây truyền qua đường ăn uống, tiêu hóa. Viêm gan A lây truyền qua một số cách thức phổ biến sau:

• Sử dụng nguồn nước không đảm bảo vệ sinh, ăn phải thực phẩm bẩn, có chứa virus viêm gan A.
• Ăn các thực phẩm chưa được nấu chín.
• Sử dụng chung đồ dùng cá nhân như khăn mặt, bàn chải... với những người mắc bệnh viêm gan A.
• Thay tã cho người bị nhiễm bệnh nhưng không rửa tay sau khi thay.

Ở các nước đang phát triển hoặc những nước có nguồn cung cấp nước không ổn định, nguồn cung cấp nước công cộng có thể bị ô nhiễm. Điều này có thể xảy ra nếu nước uống tiếp xúc với nước thải bị nhiễm viêm gan A.

Mặc dù bất cứ ai cũng có thể bị viêm gan A, tuy nhiên một số nhóm người có nguy cơ cao hơn, chẳng hạn như:

• Những người tiếp xúc trực tiếp với người bị viêm gan A.
• Khách du lịch đến các quốc gia có bệnh viêm gan A thường diễn ra.
• Thành viên hộ gia đình hoặc người thân gần đây có đến từ các quốc gia nơi viêm gan A là phổ biến.
• Những người bị rối loạn yếu tố đông máu, chẳng hạn như bệnh máu khó đông.
• Những người làm việc trong cơ sở nghiên cứu có tiếp xúc với virus.
• Quan hệ tình dục đồng giới nam hoặc lưỡng giới.
• Những người chích ma túy.

Virus viêm gan A là loại virus hoạt động tương đối mạnh, có thể tồn tại bên ngoài cơ thể trong nhiều tháng nếu trong điều kiện tốt. Nhiệt độ cao, chẳng hạn như đun sôi hoặc nấu thức ăn trong ít nhất 1 phút ở 185 độ F (tương đương với 85 độ C) có thể tiêu diệt virus. Tuy nhiên, ở nhiệt độ thấp (có thể đóng băng) lại không thể gây ảnh hưởng đến virus viêm gan A.

Không giống như các loại viêm gan siêu vi khác, viêm gan A không gây tổn thương gan lâu dài và nó không trở thành mãn tính.

Trong một số ít trường hợp, viêm gan A có thể gây mất chức năng gan đột ngột, đặc biệt là ở người lớn tuổi hoặc người mắc bệnh gan mạn tính. Suy gan cấp tính cần phải ở lại bệnh viện để theo dõi và điều trị. Một số người bị suy gan cấp tính có thể cần ghép gan.

Đối với viêm gan A, điều trị dự phòng sau phơi nhiễm là tiêm vắc-xin viêm gan A hoặc globulin miễn dịch. Tuy nhiên việc điều trị bằng globulin miễn dịch chỉ có hiệu quả trong việc ngăn ngừa viêm gan A nếu được tiêm trong vòng 2 tuần đầu sau khi tiếp xúc. Phòng bênh viêm gan A an toàn và hiệu quả nhất là tiêm vaccine phòng viêm gan A. Một số vắc-xin viêm gan A bất hoạt tiêm có sẵn trên toàn thế giới. Không có vắc-xin được cấp phép cho trẻ em dưới 1 tuổi. Các nhà sản xuất khuyến nghị tiêm 2 liều vắc-xin (Cách nhau ít nhất là 6 tháng) để đảm bảo bảo vệ lâu dài hơn khoảng 5 đến 8 năm sau khi tiêm vắc-xin.

Hiện nay, tại Bệnh viện Đa Khoa Quốc Tế Vinmec có đầy đủ các loại vắc - xin tiêm chủng. Đối với vắc - xin viêm gan A, hiện Vinmec đang sử dụng các loại:

• Vắc-xin Avaxim 80UI 0,5ml của Sanofi ( pháp).
• Vắc-xin Havax 0,5ml của Công ty TNHH MTV Vaccin và sinh phẩm số 1.
• Vắc-xin tích hợp Viêm gan A, Viêm gan B Twinrix 1ml của công ty GSK - Bỉ.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec luôn cung cấp dịch vụ tiêm vắc-xin được sản xuất bởi các công ty uy tín được cấp phép bởi bộ Y tế phù hợp theo độ tuổi cần tiêm chủng, đảm bảo an toàn từ khâu kiểm nhập, bảo quản đến khi sử dụng.

• Trẻ sẽ được các bác sĩ chuyên khoa nhi – vắc-xin thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc-xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất cho trẻ.
• Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
• 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
• Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp - ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
• Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
• Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt nhất để đảm bảo chất lượng.
• Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng Quốc gia.

Bác sĩ Trần thanh Phước đã có 25 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Nhi khoa và y tế dự phòng. Hiện Bác sĩ đang làm việc tại phòng khám đơn nguyên vaccine thuộc trung tâm Nhi Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Nguồn tham khảo: cdc.gov, mayoclinic.org