Não Wernicke do rượu: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Hội chứng Wernicke-Korsakoff là một rối loạn thoái hóa thần kinh, là kết quả của sự thiếu hụt vitamin B-1 hay còn được gọi là thiamine.

Một nguyên nhân phổ biến của Hội chứng Wernicke-Korsakoff là do nghiện rượu nặng thường xuyên trong thời gian dài, nhưng phẫu thuật dạ dày, các vấn đề nghiêm trọng về đường ruột, ung thư và suy dinh dưỡng cũng có thể dẫn đến sự phát triển của Hội chứng Wernicke-Korsakoff.

Một số người tin rằng Wernicke là giai đoạn khởi phát và bệnh Korsakoff là trạng thái mãn tính, lâu dài. Bệnh não Wernicke thường dẫn đến hội chứng Korsakoff ngay cả sau khi đã điều trị.

Người bệnh sẽ gặp khó khăn khác nhau trong xử lý suy nghĩ và những thay đổi trong hệ thống thần kinh đặc trưng do hội chứng Wernicke-Korsakoff. Nếu không điều trị sớm, hội chứng Wernicke-Korsakoff có thể dẫn đến tổn thương não vĩnh viễn và tử vong.

• Hội chứng Wernicke-Korsakoff là phổ biến nhất trong số những người bị rối loạn do lạm dụng rượu. Thiếu thiamine là một tác động phổ biến của việc tiêu thụ rượu nặng, thường xuyên.

• Những người có cơ thể không hấp thụ chất dinh dưỡng hiệu quả, bị suy dinh dưỡng hoặc nhịn ăn trong một thời gian dài cũng có thể bị thiếu thiamine.

• Uống nhiều rượu thường đi kèm với chế độ ăn uống kém, nhưng rượu cũng cản trở sự hấp thụ chất dinh dưỡng thích hợp từ hệ thống tiêu hóa. Thiamine cần thiết cho cơ thể để chuyển đổi thức ăn thành năng lượng. Nó được lưu trữ với số lượng nhỏ trong gan, nhưng chỉ tối đa 18 ngày.

Các dấu hiệu chính của bệnh não Wernicke là:

• Vấn đề cân bằng và di chuyển. Bước đi của người bệnh có thể trở nên chậm chạp và đi không vững, với những bước đi ngắn. Người bệnh có thể cần giúp đỡ đứng và đi lại, tay và chân cảm thấy yếu.

• Lú lẫn, nhầm lẫn. Người bệnh có thể không nhớ bất cứ điều gì và mất hứng thú với những gì xảy ra xung quanh.

• Những vấn đề về mắt như có thể có tầm nhìn đôi, rung giật nhãn cầu, liệt dây VI dẫn đến liệt nhìn phối hợp. Đồng tử thường có phản ứng chậm với ánh sáng.

Người bệnh cũng có thể có vấn đề với tim và mạch máu dẫn đến:

• Buồn ngủ

• Ngất xỉu

• Nhịp tim nhanh hơn bình thường

• Huyết áp thấp khi đứng lên

• Thiếu năng lượng

Nếu không được điều trị bệnh não Wernicke nhanh chóng, nó có thể dẫn đến hội chứng Korsakoff với các triệu chứng như sau:

• Các triệu chứng của hội chứng Korsakoff thường bắt đầu khi các dấu hiệu bệnh não Wernicke bắt đầu biến mất. Dấu hiệu nhận biết là mất trí nhớ ngắn hạn. Điều đó cũng khiến người bệnh khó học được điều gì mới.

• Chi một hoặc hai phút sau khi nói chuyện với người khác, người bệnh không thể nhớ bất cứ điều gì về cuộc nói chuyện đó, ngay cả vừa nói chuyện với ai cũng không nhớ.

• Người bệnh cũng có thể bị mất trí nhớ dài hạn. Người bệnh có thể gặp khó khăn trong trong việc ghi nhớ các chi tiết trong câu chuyện. Và thường, chúng được mô tả với những “lỗ hổng” hoặc với trình tự lộn xộn và thậm chí là thêm vào những sự kiện không có thật.

Hội chứng Wernicke-Korsakoff không phải là bệnh truyền nhiễm, do đó, không có khả năng lây truyền từ người bệnh sang người khỏe mạnh. 

• Một số bệnh ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể như ung thư, AIDS hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng

• Rối loạn ăn uống, như chán ăn

• Vấn đề nghiêm trọng về thận như lọc máu

• Điều trị hóa trị ung thư

• Một số bệnh về dạ dày

• Chế độ ăn kiêng khắc nghiệt hoặc ăn chay

• Phẫu thuật giảm cân, còn được gọi là cắt dạ dày

• Tỷ lệ đàn ông mắc hội chứng Wernicke-Korsakoff cao hơn một chút so với phụ nữ và thường xảy ra ở những người trong độ tuổi 45-65. Nó phổ biến hơn ở những người vô gia cư, người già sống một mình và những người có tình trạng sức khỏe tâm thần nghiêm trọng. Những nhóm này có nhiều khả năng lạm dụng rượu hoặc ăn không tốt.

Để ngăn ngừa hội chứng Wernicke-Korsakoff, điều quan trọng là phải có chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh và không lạm dụng rượu.

Sau khi rời bệnh viện, nhiều bệnh nhân sẽ cần phải được hỗ trợ. Những người có vấn đề với lạm dụng rượu thường mắc bệnh trở lại do điều kiện sống không ổn định và khả năng uống rượu trở lại và có chế độ ăn uống nghèo nàn.

Bất cứ ai có dấu hiệu của vấn đề kém hấp thu nên khám sức khỏe để ngăn ngừa thiếu hụt thiamine.

Nên sử dụng thực phẩm có giàu thiamine chẳng hạn như gạo được làm giàu, có thể giúp ngăn ngừa hội chứng Wernicke-Korsakoff. Thực phẩm giàu thiamine hoặc vitamin B1, bao gồm:

• Lúa 

• Đậu Hà Lan

• Đậu nành

• Đậu lima

• Chiết xuất nấm men (yeast extract)

• Một số loại hạt như hướng dương, chia, bí ngô và bí

• Hạt macadamia, quả hồ trăn và quả hạch brazil

• Thịt heo

• Thịt gia cầm

• Đậu Hà Lan

• Măng tây

• Các loại ngũ cốc

• Quả cam

• Rau bina

• Sữa

Thông thường, bác sĩ sẽ dựa khám thực thể, tiền sử bệnh tật và một số xét nghiệm. Bác sĩ cũng sẽ muốn loại trừ các vấn đề khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự bằng cách chỉ định các xét nghiệm như sau:

• Xét nghiệm máu để định lượng thiamine trong cơ thể người bệnh, gan và thận có hoạt động tốt không

• Hình ảnh quét não của người bệnh để loại trừ các vấn đề như khối u hoặc đột quỵ

• Khám mắt để kiểm tra chuyển động mắt 

• Khám sức khỏe tâm thần

• Các xét nghiệm để kiểm tra não và hệ thần kinh 

• Các thử nghiệm để xem xét những thay đổi trong cách người bệnh đi bộ

Bước đầu tiên là bổ sung nhiều vitamin B1. Người bệnh có thể truyền trực tiếp vào tĩnh mạch hằng ngày trong vòng vài tháng.

Tiếp theo, điều quan trọng là tránh xa rượu và ăn một chế độ ăn uống cân bằng sẽ giúp phòng tránh các triệu chứng quay trở lại.

Nếu nó ảnh hưởng đến đi bộ, người bệnh có thể sẽ cần vật lý trị liệu.

Sự phục hồi của người bệnh sẽ phụ thuộc chủ yếu vào việc thời gian bắt đầu điều trị sớm như thế nào. Bệnh não Wernicke thường có thể được đảo ngược, nhưng hội chứng Korsakoff thì không. Nếu phát hiện sớm và điều trị sớm thì người bệnh có thể phục hồi hoàn toàn, nhưng có thể mất đến một năm. Lú lẫn và các vấn đề liên quan đến nó thường là triệu chứng biến mất cuối cùng.

Xem thêm:

• Sảng rượu: Căn bệnh nguy hiểm

• Dấu hiệu bạn uống rượu quá nhiều

• 5 bệnh đáng sợ do rượu