Bị cứng khớp gối sau phẫu thuật

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Quang Minh - Bác sĩ Chấn thương chỉnh hình - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Các phẫu thuật ở vùng gối như thay khớp, tái tạo dây chằng, điều trị gãy xương vùng gối... đem lại chức năng cho khớp gối sau khi xử lý các tổn thương nhưng cũng có thể gây nên một số biến chứng sau mổ. Một trong những biến chứng đó là cứng khớp gối sau phẫu thuật. Những người có khớp gối cứng sau phẫu thuật không có khả năng duỗi thẳng hoàn toàn khớp gối hoặc gấp đầu gối hoặc cả hai. Ngoài ra, cứng khớp gối sau bó bột cũng có thể xảy do do tình trạng bất vận động lâu ngày khi bó bột quanh vùng gối.

Một số nguyên nhân của hội chứng cứng khớp gối sau phẫu thuật:

• Đau sau khi phẫu thuật thường có thể kiểm soát được, nhưng ở một số người, điều này có thể khá khó khăn. Một số bệnh nhân phải ngưng thuốc giảm đau do chịu tác dụng phụ của thuốc, nhưng việc thiếu kiểm soát cơn đau đầy đủ sẽ gây khó khăn khi vận động khớp mới được phẫu thuật.
• Không tuân thủ liệu trình tập phục hồi chức năng sau phẫu thuật
• Bệnh nhân bị nhiễm trùng sau phẫu thuật thì có nguy cơ cao bị cứng khớp gối.
• Lỗi kỹ thuật: một số lỗi kỹ thuật trong quá trình phẫu thuật cũng làm tăng nguy cơ hạn chế vận động khớp gối sau phẫu thuật

Một số trường hợp bị cứng khớp gối sau phẫu thuật là bình thường và có thể được cải thiện với sự chăm sóc thích hợp. Điều quan trọng là bạn phải thực hiện các bước thích hợp để chữa lành hoàn toàn và ngăn ngừa đau khớp gối sau phẫu thuật.

Điều trị cứng khớp gối sau phẫu thuật phụ thuộc vào thời gian kể từ khi phẫu thuật và nguyên nhân gây ra cứng khớp. Các phương pháp điều trị thông thường cho cứng khớp là:

• Vật lý trị liệu là một phương pháp điều trị hữu ích cho cứng khớp gối sau phẫu thuật cũng như cứng khớp gối sau bó bột, đặc biệt là trong ba tháng đầu sau khi phẫu thuật ở vùng gối. Vật lý trị liệu cũng có thể được xem xét sau thời gian này, nhưng kết quả không tốt bằng vật lý trị liệu sớm. Một loại nẹp mới gọi là nẹp động cũng cho thấy một số kết quả đáng khích lệ khi được sử dụng cùng với vật lý trị liệu.

• Thao tác dưới gây mê: Là một thủ thuật trong đó không có vết mổ nào được thực hiện. Bệnh nhân được gây mê, bác sĩ phẫu thuật tiến hành tập vận động đầu gối để phá vỡ mô sẹo. Vấn đề chính của phương pháp này là nguy cơ gãy xương.
• Phẫu thuật cắt bỏ mô sẹo sau khi quá trình tập vật lý trị liệu không mang lại hiệu quả là phương pháp có thể hữu ích trong một số trường hợp.
• Thay thế khớp gối mới: Khi tất cả các lựa chọn khác không thành công hoặc các bộ phận thay thế đầu gối bị sai lệch không thể phục hồi, có thể cần phải thực hiện thay thế khớp gối mới.
• Xác định điều trị thích hợp cho biến chứng cứng khớp gối sau phẫu thuật phụ thuộc vào nguyên nhân gây cứng khớp gối và thời gian kể từ khi bạn thực hiện phẫu thuật ở vùng gối. Bác sĩ có thể đưa ra khuyến nghị cho tình trạng của bạn dựa trên tình hình cụ thể.

Bằng cách dành thời gian để tăng cường các cơ xung quanh đầu gối, bạn có thể tránh được cứng khớp gối sau phẫu thuật. Điều này sẽ cho phép bạn tận hưởng các hoạt động hàng ngày mà không đau đớn hoặc khó chịu.

Những bài tập này tập trung vào việc tăng cường các nhóm cơ chính ảnh hưởng đến chất lượng vận động cho khớp gối. Tăng cường gân kheo và cơ tứ đầu đùi nên được coi là một nỗ lực kép thay vì các động tác riêng lẻ, cô lập.

Một vài bài tập đơn giản được hoàn thành mỗi ngày sẽ đảm bảo bạn có sức mạnh và sự linh hoạt cần thiết để di chuyển tự do mà không bị đau. Ngừng các bài tập nếu cảm thấy đau và khó chịu hơn, liên hệ với bác sĩ để được tư vấn các bài tập phù hợp với tình trạng khớp của bạn.

4.1 Bài tập cơ thắt lưng

Khả năng uốn cong ở thắt lưng và tham gia vào các cử động của cơ thể giúp giảm thiểu tải trọng lên các cơ khớp gối. Tăng cường các cơ này có thể giúp giảm cứng khớp gối sau phẫu thuật.

• Đứng thẳng với hai chân song song. Chúng nên cách nhau khoảng cách chiều rộng bằng vai. Đặt tay lên hông.
• Uốn cong một chân sao cho gót chân chạm mông. Dồn trọng lượng cơ thể vào chân còn lại.
• Khi đã đạt đến điểm kéo dài gân kheo ở thắt lưng, dừng lại và trở lại ban đầu.
• Thực hiện từ 12 đến 15 lần lặp lại.

4.2 Bài tập cơ tứ đầu đùi

Bài tập này sẽ giúp tăng cường sức mạnh cơ tứ đầu của bạn.

• Bắt đầu ngồi trên ghế ở tư thế thẳng đứng. Lưng của bạn phải bằng phẳng.
• Mở rộng 1 chân về phía trước cho đến khi nó hoàn toàn thẳng nhưng không bị khóa.
• Để đạt được vị trí hoàn hảo, hãy đảm bảo chân hoàn toàn song song với mặt đất và mắt cá chân được uốn cong về phía đầu gối, ngón chân chỉ lên trần nhà.
• Từ từ hạ chân trở xuống sàn và lặp lại.
• Thực hiện từ 8 đến 12 lần lặp lại trên mỗi chân.

4.3 Bài tập tổng thể cơ ở phần dưới cơ thể

Để bắt đầu bài tập này bạn cần:

• Đứng cách bức tường bạn đang đối mặt khoảng 30cm. Đặt ghế ngay phía sau bạn. Chiều cao của ghế đủ thoải mái để bạn ngồi xuống.
• Hướng về phía trước với hai chân song song và khoảng cách ngang hông, từ từ hạ thấp người xuống để ngồi trên ghế. Làm điều này mà không cần quay đầu, mặt, tay hoặc đầu gối vào tường.
• Tiếp tục đứng thẳng lên. Bạn nên khóa hông của bạn ở phía trên với tư thế tốt.
• Thực hiện từ 8 đến 12 lần lặp lại.

Điều trị sớm cứng khớp gối sau phẫu thuật là rất quan trọng vì điều trị chậm trễ (từ sáu tháng trở lên) sẽ ít có khả năng mang lại kết quả hồi phục tốt. Để quá trình phục hồi tốt sau phẫu thuật các bạn nên chú ý kết hợp thường xuyên với các bài tập sẽ mang lại hiệu quả tốt.