Các phương pháp phẫu thuật nối gân Achilles

Gân Achilles là gân lớn nhất trong cơ thể con người, nó là phần mô liên kết giúp kết nối các cơ của bắp chân với phần gót chân để nâng đỡ bước chân khi bạn đi bộ, chạy nhảy cũng như thực hiện các động tác trong sinh hoạt hàng ngày.

Khi gân gót chân bị kéo căng quá mức, nó có thể bị đứt hoàn toàn hoặc một phần. Đứt gân Achilles cũng là một dạng chấn thương hay gặp trong các vụ tai nạn giao thông, sinh hoạt và đặc biệt là khi bạn chơi các môn thể thao cần phải chạy nhảy, di chuyển nhiều và có nguy cơ va chạm nhiều như cầu lông, đá bóng, tennis,...

Gân gót chân Achilles có thể bị đứt do:

• Do một lực mạnh và đột ngột tác động vào vùng gót chân: Điều này có thể xảy ra trong lúc chơi thể thao, bạn bất ngờ di chuyển nhanh hơn hoặc đột ngột xoay người ngược hướng với bàn chân, khiến cho gân bị đứt, rách. Ngoài ra, nếu có một lực tác động trực tiếp vào bắp chân khi gân Asin đang kéo căng cũng có thể dẫn đến gân bị đứt. Vận động viên quần vợt, bóng rổ, bóng đá là những đối tượng dễ gặp phải chấn thương gân Achilles nhất.

Các trường hợp đứt gân Achilles nhưng không có vết thương ngoài da được gọi là đứt kín hoặc đứt ngầm gân gân gót. Ngoài ra, gân Achilles cũng có thể bị đứt do các vật sắc cắt vào vùng gót, khi đó gọi là vết thương đứt gân Achilles.

• Do thoái hóa gân gót chân Achilles, gây ra tình trạng viêm gân hoặc tổn thương gân. Sở dĩ có hiện tượng này là do vùng gót chân hoạt động với tần suất quá dày và cường độ quá cao, lặp đi lặp lại hàng ngày.
• Do sử dụng thuốc tiêm steroid: Trong một số tình trạng bệnh lý, bác sĩ sẽ tiêm steroid vào vùng cổ chân để giúp giảm đau và viêm. Tuy nhiên, loại thuốc này lại có tác dụng phụ là làm suy yếu các gân xung quanh vị trí tiêm, trong đó có gân Achilles.
• Do một số loại thuốc kháng sinh: Thuốc ciprofloxacin (Ciprobay) hoặc levofloxacin (Tavanic, Nirdicin,...) làm tăng nguy cơ chấn thương ở vùng gân gót chân.
• Do béo phì: Khi trọng lượng cơ thể dư thừa quá nhiều sẽ khiến vùng gót chân phải chịu tải trọng nặng nề hơn, dẫn tới tình trạng quá tải nhiều ngày và dẫn tới tổn thương đứt gân.

Xem ngay: Viêm gân Achilles - gân gót ở người chơi thể thao

Khi bị đứt gân Achilles, bạn sẽ nghe thấy một tiếng nổ hay tiếng “tách” ở gót chân, sau đó là cơn đau buốt ở mặt sau cổ chân và cẳng chân. Theo đó, bạn không thể đi lại bình thường được nữa.

Các triệu chứng dưới đây có thể cho biết bạn đã bị chấn thương:

• Đau nhói dữ dội ở bắp chân
• Sưng vùng bắp chân
• Không đứng được bằng đầu các ngón chân của chân bị đứt gân gót.
• Đau khi cố di chuyển, đặc biệt rất đau nếu đi bằng ngón chân.

Phẫu thuật nối gân Achilles là phương pháp điều trị đứt gân hiệu quả nhất. Nhưng không phải tất cả các trường hợp đều cần phải phẫu thuật. Chỉ khi gân bị đứt ở mức độ nặng, có nghĩa là gân gót bị tổn thương hơn 50% bề dày của gân, phần gân lành còn lại quá ít, không đủ để chịu sức nặng khi đi lại, vận động và dễ bị đứt về sau, bác sĩ mới chỉ định phẫu thuật.

Phẫu thuật chưa thực sự cần thiết trong các trường hợp sau:

• Gân bị đứt ở mức độ nhẹ: Phần gân bị đứt ít hơn 50% bề dày của gân, những đoạn cuối của gân có thể tự lành lại. Lúc này, bạn có thể được điều trị bảo tồn bằng cách uống thuốc giảm đau và bó bột trong một thời gian để ngăn chân cử động.
• Đứt gân Achilles trong vòng 24h mà hai đầu gân đứt không tách xa nhau, có thể điều trị bằng bó bột.
• Viêm gân mức độ nhẹ hoặc trung bình: Trong trường hợp này, bạn sẽ được khuyên nên để chân nghỉ ngơi, chườm đá lên vùng gót bị tổn thương thường xuyên, uống thuốc giảm đau, đồng thời sử dụng nẹp hoặc thiết bị khác để cố định chân. Nếu các triệu chứng viêm gân không được cải thiện sau một vài tháng, khi đó bác sĩ sẽ cân nhắc tới phương án phẫu thuật cho bạn.

Ngoài ra, bác sĩ cân nhắc trước khi tiến hành phẫu thuật nối gân Achilles trong các trường hợp sau:

• Bị bệnh tiểu đường lâu năm.
• Bạn đang bị nhiễm trùng vùng da xung quanh gân gót.
• Bạn không có đủ sức khỏe để thực hiện cuộc phẫu thuật.
• Không có khả năng tuân thủ các hướng dẫn sau phẫu thuật như không thể hạn chế đi lại, không thể cai thuốc lá...

Phương pháp phẫu thuật nối gân Achilles qua da cho kết quả rất tốt hiện nay. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng sử dụng được. Do đó, bạn cần đến khám trực tiếp để bác sĩ chuyên khoa thăm khám và đánh giá cụ thể để lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp. Các trường hợp có thể áp dụng được phương pháp này thường là:

• Đứt kín hay đứt ngầm gân Achilles
• Đứt mới xảy ra trong vòng 3 tuần đầu, nhất trong tuần đầu sau chấn thương.

Các trường hợp có thể không sử dụng được phương pháp nối gân Achilles qua da gồm:

• Bạn có bệnh lý toàn thân có chống chỉ định phẫu thuật.
• Đứt hở hay vết thương đứt gân
• Đứt gân cũ sau chấn thương trước trên 3 tuần.
• Có sẹo mổ lớn, dính vùng mặt sau cẳng chân, cổ chân.
• Bạn đang bị nhiễm trùng quanh vùng gót chân, cẳng chân.
• Bong điểm bám gân gót.

Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ rạch một đoạn ở gót chân và nối lại phần gân bị đứt. Trường hợp gân của bạn bị thoái hóa, bác sĩ sẽ cắt bỏ phần gân bị hỏng, sau đó sửa chữa phần gân còn lại bằng chỉ khâu. Trong trường hợp gân bị tổn thương nghiêm trọng, bác sĩ có thể cần phải thay thế một phần hoặc toàn bộ gân Achilles bằng gân lấy từ một chỗ khác trên chân của bạn.

Hiện nay, một số bệnh viện lớn đã áp dụng phương pháp phẫu thuật nối gân Achilles qua da như một thủ thuật xâm lấn tối thiểu, giúp bệnh nhân nhanh chóng phục hồi, sẹo mổ nhỏ, ít đau hơn và giảm thiểu các nguy cơ biến chứng.

Với phương pháp này, bác sĩ chỉ rạch một vết rạch nhỏ bằng một đốt ngón tay ở vùng gót bị tổn thương, sau đó sử dụng bộ dụng cụ đặc biệt để có thể nối gân qua da mà không cần phải bộc lộ rộng, làm tổn thương thêm phần mềm và mạch máu nuôi gân, qua đó giúp bạn phục hồi nhanh hơn.

Rủi ro có thể gặp phải của phương pháp nối gân gót Achilles thường là:

• Chảy máu nhiều trong hoặc sau khi phẫu thuật.
• Tiếp tục đau ở bàn chân và mắt cá chân
• Tổn thương dây thần kinh
• Nhiễm trùng vùng da tại chỗ rạch.
• Cục máu đông hình thành ngay tại vị trí phẫu thuật
• Vết mổ lâu lành
• Gân được nối không khỏe như trước.
• Nguy cơ tái phát đứt gân Achilles
• Giảm khả năng vận động

Tuy nhiên, với kỹ thuật nối gân Achilles qua da thì nguy cơ gặp phải những rủi ro này là rất thấp. Đây là phương pháp ít xâm lấn giúp khắc phục gần như toàn bộ những rủi ro có thể xảy ra trong và sau phẫu thuật như: Không để lại sẹo xấu, giảm nguy cơ nhiễm trùng và tái phát chấn thương sau này, giảm đau sau mổ, vết mổ chóng lành, phục hồi khả năng vận động như trước khi chấn thương một cách nhanh chóng.