Nội soi rửa khớp gối trước và trong phẫu thuật

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Mai Anh Kha - Bác sĩ ngoại Chấn thương chỉnh hình - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Nội soi rửa khớp gối trước và trong phẫu thuật giúp bác sĩ quan sát rõ ràng tình trạng khớp gối và điều trị triệt để các vấn đề ở khớp gối của bệnh nhân. Đây là kỹ thuật ít xâm lấn, ít biến chứng, giúp bệnh nhân sớm phục hồi sức khỏe.

Khớp gối đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với chuyển động của cơ thể. Khớp gối ở người có cấu tạo như sau:

1.1 Mặt khớp

Gồm có lồi cầu xương đùi, lồi cầu xương chày, xương bánh chè và sụn chêm. Sụn chêm nằm giữa mặt khớp lồi cầu đùi và mâm chày, có công dụng giảm sốc khi sụn khớp lồi cầu đùi và mâm chày tiếp xúc trong quá trình vận động. Mặt khác, sụn chêm còn có tác dụng giữ cho khớp gối vững vàng khi vận động;

1.2 Phương tiện nối khớp

Gồm bao khớp và dây chằng. Bao khớp có tác dụng che chở và bảo vệ khớp. Còn hệ thống dây chằng giữ vững khớp gối khi thực hiện các động tác;

1.3 Bao hoạt dịch

Toàn bộ khớp gối được bao phủ bởi một lớp màng hoạt dịch có tác dụng tiết ra dịch khớp với lượng vừa đủ để bôi trơn quá trình vận động của khớp gối, giúp khớp hoạt động dễ dàng. Tuy nhiên, bao hoạt dịch còn có tác dụng chống viêm. Khi bị chấn thương hay viêm nhiễm, bao hoạt dịch có thể bị dày lên, tiết nhiều dịch khớp, làm khớp gối sưng lên. Bên cạnh đó, bao hoạt dịch dày lên cũng gây cản trở thuốc ngấm vào khớp, làm giảm hiệu quả điều trị các bệnh lý ở khớp gối.

Nội soi khớp (phẫu thuật lỗ khóa) là kỹ thuật trong đó bác sĩ đưa một camera đưa vào trong đầu gối của bệnh nhân thông qua một đường rạch nhỏ trên da. Qua camera, toàn bộ hình ảnh trong khớp gối sẽ được trình chiếu trên một màn hình lớn, giúp bác sĩ quan sát được mọi cấu trúc nằm trong khớp gối. Nhờ thủ thuật này, bác sĩ phẫu thuật có thể chẩn đoán chính xác các vấn đề như rách sụn, tổn thương dây chằng, viêm khớp,...

Bên cạnh một lỗ nội soi để đưa camera vào khớp gối, một lỗ khác được dùng để đưa dụng cụ vào thực hiện các thao tác phẫu thuật. Thuận lợi của phẫu thuật nội soi so với mổ hở là ít gây đau đớn, thời gian phục hồi sớm hơn và trong một số trường hợp có độ chính xác cao hơn mổ hở.

Nội soi khớp gối được dùng hỗ trợ trong các trường hợp sau:

• Chẩn đoán xác định các thương tổn của khớp gối khi các phương tiện chẩn đoán hình ảnh học khác không đưa ra được kết luận chính xác;
• Hỗ trợ lấy các dị vật trong khớp gối như các mảnh sụn trong bệnh lý viêm sụn tách rời;
• Phẫu thuật cắt sụn chêm hoặc khâu sụn chêm bị rách khi có chỉ định phẫu thuật (cho kết quả tốt hơn mổ hở);
• Phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước trong tổn thương đứt dây chằng chéo trước của gối. Đây là kỹ thuật dùng sợi gân bánh chè hoặc gân chân ngỗng để thay thế dây chằng chéo trước bị đứt (vì dây chằng chéo trước không có khả năng lành khi được khâu lại);
• Dùng dụng cụ với sự hỗ trợ của nội soi để cắt bao hoạt dịch bị dày lên trong các bệnh lý viêm khớp gối như viêm khớp dạng thấp để cải thiện việc điều trị bằng thuốc kháng viêm;
• Sự trợ giúp của nội soi giúp bác sĩ có thể mổ nắn và kết hợp xương trong các gãy xương đơn giản vùng mâm chày hay bánh chè với độ chính xác cao vì nhìn thấy được mặt khớp trực tiếp;
• Phẫu thuật nội soi cắt các mảnh sụn, bao khớp gối bị rách do thoái hóa, bơm rửa khớp gối, giúp kéo dài thời gian không đau của khớp gối. Ngoài ra, phẫu thuật nội soi khớp gối cũng có thể thực hiện cấy ghép các tế bào sụn nuôi để phục hồi mặt khớp.

Rửa khớp gối (lavage) là phương pháp sử dụng dung dịch nước muối sinh lý để bơm rửa khớp gối qua 2 ống trocar. Phương pháp này có hiệu quả cải thiện triệu chứng lâm sàng nhờ loại bỏ các mảnh dị vật do quá trình bào mòn của sụn khớp gây ra, đồng thời loại bỏ các cytokine gây viêm màng hoạt dịch. Đồng thời, nội soi làm sạch khớp gối cũng được sử dụng kết hợp với cắt lọc tổ chức viêm bao hoạt dịch, lấy bỏ các dị vật khớp gối do mảnh sụn vỡ bong ra, cắt bỏ các gai xương rìa khớp. Các mảnh sụn khớp còn bám nhưng mất vững, có nguy cơ bị bong gãy, gây dị vật về sau cũng được loại bỏ khi nội soi rửa khớp gối. Các sụn chêm rách do thoái hóa cũng được xử lý khi thực hiện kỹ thuật này.

3.1 Chỉ định nội soi rửa khớp gối

Phẫu thuật nội soi làm sạch khớp gối được chỉ định cho những bệnh nhân bị thoái hóa khớp gối nguyên phát có triệu chứng lâm sàng như đau, hạn chế vận động gối và điều trị nội khoa ít thuyên giảm. Cụ thể là các trường hợp:

• Thoái hóa khớp gối giai đoạn 2 và 3;
• Thoái hóa khớp gối có dị vật khớp gối, có dấu hiệu kẹt khớp trên lâm sàng;
• Thoái hóa khớp gối kèm theo viêm dày bao hoạt dịch.

3.2 Chống chỉ định nội soi rửa khớp gối

• Bệnh nhân thoái hóa khớp gối giai đoạn 4, khi khớp đã biến dạng, hẹp khe khớp hoàn toàn;
• Bệnh nhân thoái hóa gối giai đoạn 2 hoặc 3 trên nền viêm đa khớp dạng thấp;
• Bệnh nhân có những bệnh lý mãn tính kèm theo không cho phép phẫu thuật như nhiễm trùng cấp tính tại gối hoặc toàn thân, có rối loạn đông máu,...

4.1 Chuẩn bị

Chuẩn bị dụng cụ cần thiết

• Hệ thống ống kính nội soi;
• Nguồn sáng và dây cáp quang;
• Hệ thống camera và màn hình;
• Videocamera;
• Hệ thống máy rửa khớp bơm và hút nước.

Chuẩn bị bệnh nhân

• Bệnh nhân nên nhịn ăn khoảng 6 tiếng trước khi thực hiện thủ thuật;
• Bệnh nhân hỏi ý kiến bác sĩ về các vấn đề cần lưu ý, quy trình thực hiện, loại thuốc gây mê, gây tê được sử dụng,...

4.2 Thực hiện

Phẫu thuật nội soi khớp gối thường kéo dài khoảng 30 - 45 phút. Trong suốt quá trình thực hiện, bác sĩ sẽ kiểm tra bên trong khớp, rửa những phần dịch do mòn mặt khớp gây ra. Bác sĩ cũng có thể cắt bỏ hoặc sửa chữa phần sụn rách.

4.3 Sau phẫu thuật nội soi

• Bệnh nhân có thể được cho xuất viện ngay. Thông thường, khớp gối sẽ bị sưng trong vòng một vài tuần và việc đi lại có thể gây đau đớn, khó chịu;
• Nghỉ ngơi trước khi quay lại làm việc theo đúng chỉ định của bác sĩ;
• Vận động phục hồi chức năng khớp gối một cách phù hợp.

4.4 Nguy cơ biến chứng

Phẫu thuật nội soi rửa ổ khớp gối là can thiệp tối thiểu nên khá an toàn. Tuy vậy, bệnh nhân vẫn có thể gặp một số biến chứng như:

• Đau, chảy máu, cứng khớp;
• Nhiễm trùng vết mổ;
• Để lại sẹo xấu;
• Tạo cục máu đông;
• Tiểu khó; ??
• Tổn thương các dây thần kinh quanh đầu gối.

Nội soi rửa khớp gối là một kỹ thuật hiện đại, giúp chẩn đoán xác định và điều trị những thương tổn của khớp với hiệu quả cao, ít biến chứng. Khi được chỉ định thực hiện thủ thuật này, bệnh nhân cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ điều trị.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với trang thiết bị hiện đại hàng đầu Việt Nam cùng đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm đã triển khai thành công phương pháp nội soi khớp gối, chẩn đoán đứt dây chằng chéo khớp gối . . .có thể thực hiện phẫu thuật nội soi tái tạo dây chằng chéo bằng kỹ thuật ALL INSIDE để sớm trở lại cuộc sống thường nhật và thỏa mãn niềm đam mê vận động của mình.

Với hơn 22 năm tuổi nghề, Bác sĩ Mai Anh Kha từng đảm nhiệm vị trí Trưởng khoa và Phó khoa Ngoại - Bỏng tạo hình bệnh viện Trung ương Huế và công tác tại các đơn vị y tế lớn khác như Bệnh viện Đà Nẵng, Bệnh viện Giao thông 5. Hiện tại, đang Bác sĩ Ngoại chấn Thương chỉnh hình - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.