Viêm gân là tình trạng như thế nào?

Gân là dải mô liên kết dạng sợi nằm ở đầu của cơ để kết nối cơ với xương. Gân có ở mọi vị trí trên cơ thể vì vậy bất cứ gân nào cũng đều có thể bị viêm. Viêm gân là vấn đề phổ biến những vận động viên thể thao hay những người chơi thể thao thường xuyên. Tuy nhiên nhiều người vẫn không biết viêm gân là gì? Viêm gân là tình trạng tổn thương gân và/ hoặc bao gân dẫn đến đau, sưng và ảnh hưởng nhiều đến củ động của khớp xung quanh. Viêm gân và viêm bao gân thường xuất hiện ở những vị trí xương khớp hoạt động nhiều và chịu nhiều lực tác động như viêm các gân ở khớp vai (viêm gân mũ cơ quay), gân ở đầu dài cơ nhị đầu, viêm gân gấp cổ tay trụ và cổ tay quay, viêm gân gấp các ngón tay, viêm gân vùng khoeo chân, viêm gân gót Achille và gân duỗi ngắn hoặc gân dạng dài ngón hay còn được gọi là hội chứng De Quervain.

Cho đến hiện nay vẫn chưa xác định một cách rõ ràng nguyên nhân dẫn đến viêm gân. Tuy nhiên, tình trạng viêm gân thường xảy ra ở các vận động viên thể thao, những người làm việc nặng và người từ độ tuổi trung niên trở lên,... do các yếu tố sau:

• Tập luyện và hoạt động quá sức sẽ làm cho gân bị tổn thương.
• Tập thể thao không đúng động tác, co cơ quá mức, đột ngột thay đổi tư thế, vận động sai tư thế.
• Chấn thương mạnh hoặc chấn thương lặp đi lặp lại làm căng gân, rách gân, đứt gân
• Những người ở độ tuổi trung niên và người lớn tuổi xuất hiện tình trạng viêm gân do mạch máu nuôi gân bị giảm và còn có thể do các vi chấn thương lặp đi lặp lại, thường xảy ra ở khớp vai, khớp khuỷu, gân gót chân và gan bàn chân.
• Một số loại kháng sinh ví dụ như nhóm Fluoroquinolone (Levofloxacin, Ciprofloxacin) có thể làm tăng nguy cơ mắc tình trạng viêm gân và đứt gân.
• Thoái hóa tại gân và/ hoặc lắng đọng canxi trong gân kéo dài nhiều năm dẫn đến viêm gân mãn tính.
• Người mắc các bệnh hệ thống sẽ tăng nguy cơ bị viêm gân, hay gặp nhất là trong các trường hợp viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp phản ứng, xơ cứng bì hệ thống, bệnh gút và bệnh đái tháo đường.
• Ở người trẻ tuổi bị nhiễm trùng do vi khuẩn lậu, đặc biệt là phụ nữ, có thể gây viêm bao gân cấp tính di trú.

Các triệu chứng của tình trạng viêm gân bao gồm:

• Đau tại vị trí các gân bị viêm với tính chất đau liên tục cả ngày và đêm khu trú tại một vị trí, ít khi lan xa, đau tăng lên khi ấn, khi vận động, nhất là vận động chủ động và vận động đối kháng. Sờ dọc theo gân bị viêm gây ra đau với các mức độ khác nhau.
• Mô mềm xung quanh vùng bị viêm gân sẽ đau, nóng đỏ và sưng nề, có tụ dịch.
• Trong bệnh xơ cứng bì hệ thống, bao gân vẫn có thể khô nhưng các gân trong bao gân sẽ cọ sát vào nhau khi vận động. Dấu hiệu này có thể được phát hiện bằng cách sờ vào bao gân.
• Nếu viêm gân do vi khuẩn lậu, ngoài các triệu chứng trên thì bệnh nhân còn có thể nóng sốt, phát ban ngoài da, tăng tiết dịch âm đạo hoặc dương vật.

Mặc dù viêm gân không phải bệnh lý nguy hiểm tới tính mạng nhưng lại gây nhiều đau đớn cho người bệnh và làm ảnh hưởng rất nhiều đến các hoạt động chức năng của xương khớp. Nếu không được điều trị sớm, tình trạng viêm gân có thể nặng hơn, lan rộng ra các gân khác và có nguy cơ gây rách gân hoặc đứt gân. Khi đó, bệnh nhân sẽ phải đối mặt với nguy cơ tàn tật, thậm chí mất khả năng vận động và mất khả năng thi đấu. Vì thế cần phát hiện sớm tình trạng viêm gân và điều trị tích cực để giúp gân bị viêm hồi phục chức năng về bình thường.

Hiện các phương pháp điều trị viêm gân phổ biến như sau:

Các phương pháp điều trị bảo tồn phù hợp với trường hợp viêm gân nhẹ, chưa gây ảnh hưởng nhiều đến hoạt động và chức năng của các cơ xương.

• Chườm lạnh là biện pháp hiệu quả để giảm đau và sưng viêm cấp tính. Nên dùng túi nhựa chứa đá vụn hoặc bọc đá trong một chiếc khăn chườm vào vị trí gân bị viêm từ 3 - 4 lần mỗi ngày. Không được chườm đá trực tiếp vì có thể làm bỏng da. Thời gian chườm đá tối đa là 20 phút, không nên chườm đá quá lâu sẽ càng tăng tổn thương viêm gân.
• Chườm ấm thường áp dụng cho các trường hợp viêm gân mãn tính
• Nghỉ ngơi tạm thời sẽ tạo điều kiện cho gân bị viêm có thời gian hồi phục tổn thương. Tùy vào vị trí viêm gân mà sẽ cần hạn chế vận động nhiều hay ít, nhưng cần tránh các cử động mạnh và đột ngột.
• Sau khi tình trạng viêm gân được kiểm soát, người bệnh nên tập các bài tập với mức độ vận động khớp tăng dần vài lần trong ngày, đặc biệt là ở khớp vai vì nếu bất động lâu có thể nhanh chóng gây co thắt bao khớp.
• Các loại thuốc giảm đau và kháng viêm thường được sử dụng để điều trị các triệu chứng viêm gân trong 7 đến 10 ngày. Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) giúp giảm đau, giảm viêm và sưng. Thuốc kháng viêm dạng gel thoa ngoài da (voltaren, methyl salicylate, profenid) phù hợp với trường hợp viêm gân nông gần bề mặt da.
• Cortisone đường tiêm tác dụng kéo dài (ví dụ betamethasone, triamcinolone, methylprednisolone) đối với các tình trạng viêm gân nghiêm trọng nhưng không có dấu hiệu nhiễm trùng. Thuốc corticoid tiêm vào vị trí gân bị viêm giúp loại bỏ cơn đau nhanh chóng và giảm viêm hiệu quả. Tuy nhiên cần lưu ý là không được tiêm vào gân có thể gây yếu hoặc đứt gân. Khớp tiêm nên được nghỉ ngơi trong 24 – 48 giờ để giảm nguy cơ đứt gân.

Các thì các phương pháp vật lý trị liệu như bài tập vận động, mát xa, xoa bóp, sóng siêu âm, hồng ngoại, điện di novocain,... sẽ có hiệu quả với các trường hợp viêm gân mãn tính mức độ nhẹ đến trung bình, Mục đích của phương pháp vật lý trị liệu là cải thiện tình trạng viêm, giảm đau và phục hồi khả năng vận động của gân.

Phẫu thuật là phương pháp cuối cùng điều trị viêm gân nếu bệnh nhân không đáp ứng với điều trị bảo tồn và vật lý trị liệu, thường là gân bị dính làm cản trở hoạt động. Đối với trường hợp viêm gân kéo dài, nhất là trong viêm gân mũ cơ xoay, cần phải tiến hành phẫu thuật để sửa chữa gân hoặc loại bỏ phần canxi lắng đọng, sau đó mới áp dụng các biện pháp vật lý trị liệu. Đôi khi người bệnh cần phải phẫu thuật để loại bỏ một phần xương gây cọ sát thường xuyên, cắt gân để giảm tình trạng viêm gân mãn tính hoặc loại bỏ các vết sẹo làm giới hạn chức năng khớp. Phẫu thuật nội soi là phương pháp điều trị mới, ít xâm lấn và an toàn được nhiều người bệnh lựa chọn.

Nguồn tham khảo: msdmanuals.com