Vinmec tái tạo chính xác hoàn hảo dây chằng chéo trước khớp gối bằng phương pháp “ánh xạ giải phẫu” độc quyền

Sử dụng các công nghệ hình ảnh 3D phân tích thông số khớp gối và tạo ra một “bản sao soi gương” của dây chằng chéo trước của khớp gối bên lành để tạo thành bản “thiết kế” cho phẫu thuật tái tạo lại dây chằng cho bên gối bị. Phương pháp này được gọi là “ánh xạ giải phẫu”, là phương pháp độc quyền do các Giáo sư, bác sĩ của Vinmec nghiên cứu và thực hiện thành công thời gian gần đây.

Khớp gối là khớp lớn nhất của cơ thể với cấu trúc rất phức tạp, tuy nhiên khớp gối cũng là một trong những khớp hay bị chấn thương nhất của cơ thể. Tổn thương hay gặp nhất ở khớp gối là tổn thương các dây chằng, trong đó dây chằng chéo trước là hay gặp chấn thương nhất. Dây chằng chéo trước bị đứt sẽ làm khớp gối trở nên lỏng lẻo, teo cơ đùi khiến người bệnh giảm khả năng vận động và nhất là không còn khả năng hoạt động thể thao như trước nữa.

Theo Bác sĩ Chuyên khoa II Vũ Tú Nam - Trưởng khoa Phẫu thuật nội soi khớp & Y học thể thao Vinmec cho biết, đối với những người không may bị đứt dây chằng, phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước gần như là bắt buộc để có thể chơi lại các bộ môn thể thao yêu thích. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng có thể chơi lại được sau phẫu thuật, do quá trình luyện tập không đúng hoặc dây chằng được tái tạo không chính xác. Ngay cả khi được phẫu thuật bởi những phẫu thuật viên giàu kinh nghiệm nhất thì vẫn có nguy cơ dây chằng mới được đặt không đúng với các thông số giải phẫu của dây chằng ban đầu.

Hiện nay, phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước được thực hiện hoàn toàn qua nội soi. Các bác sĩ sẽ lấy 1-2 gân (trong nhóm gân chân ngỗng) ở phía sau trong đùi để tạo mảnh ghép dây chằng mới. Ngoài ra cũng có thể lấy gân bánh chè, gân cơ tứ đầu... hoặc gân của người hiến tặng để tái tạo lại dây chằng mới. Phẫu thuật viên sẽ dựa vào các mốc giải phẫu trong khớp gối nhằm xác định vị trí khoan đường hầm đưa mảnh ghép vào để tạo thành dây chằng mới. Với các trường hợp dây chằng mới đứt, vị trí bám của dây chằng còn nguyên thì khả năng khoan đường hầm vào đúng vùng bám nguyên thủy của dây chằng sẽ không khó nhưng vẫn có thể đặt không đúng vị trí tối ưu. Với những trường hợp dây chằng đứt lâu, vị trí bám ban đầu của dây chằng đã bị thay đổi nhiều, việc xác định đúng chỗ bám cũ của dây chằng là không hề dễ dàng. Các bác sĩ thường sử dụng các đặc điểm chung về giải phẫu khớp gối và dây chằng chéo trước theo kinh nghiệm và trong các nghiên cứu để xác định vị trí đặt mảnh ghép. Do đó, phẫu thuật viên có thể không xác định được chính xác vị trí đặt mảnh ghép dây chằng mới vì hình dạng và kích thước vùng bám của dây chằng chéo trước của mỗi người rất khác nhau (Hình 1).

Sau khi khoan đường hầm xương, mảnh ghép dây chằng sẽ được đưa vào khớp gối và cố định lại. Người bệnh sau đó sẽ trải qua quá trình luyện tập và phục hồi chức năng từ 6-9 tháng, nếu kết quả phục hồi tốt thì mới có thể quay trở lại thể thao.

Dây chằng chéo trước rất khỏe, có thể chịu lực lên đến hơn 2000 Niu-tơn (200 cân). Mảnh ghép dây chằng mới nếu nhỏ quá sẽ không đảm bảo khả năng chịu lực như dây chằng ban đầu. Các nghiên cứu gần đây đều thống nhất rằng đường kính của mảnh ghép dây chằng mới nên càng to càng tốt nhưng tất nhiên là không nên vượt quá kích thước chỗ bám cũ của dây chằng ban đầu, tối thiểu phải có đường kính là 8mm, tốt nhất là trong khoảng 9 – 10 mm. Tuy nhiên, nếu xác định không chính xác vùng bám nguyên thủy của dây chằng, đường hầm xương có thể “ăn” ra ngoài vị trí bám của dây chằng cũ dẫn đến không đạt được sinh lý tự nhiên của dây chằng, thậm chí còn có thể gây thêm tổn thương cho các cấu trúc lân cận, đặc biệt là rễ trước của sụn chêm ngoài. Với mảnh ghép dây chằng có kích thước từ 9mm trở lên thì việc xác định chính xác vị trí đặt dây chằng mới lại càng quan trọng, do kích thước lớn khá sát với kích thước diện bám nguyên thủy của dây chằng mà lại đặt không chính xác thì rất dễ gây tổn thương thêm cấu trúc lành xung quanh.

XEM THÊM: Tìm hiểu phương pháp mổ nội soi tái tạo dây chằng chéo khớp gối sau chấn thương

Gần đây, đội ngũ chuyên gia của Trung tâm Chấn thương chỉnh hình và Y học thể thao Vinmec đã nghiên cứu và lần đầu tiên ứng dụng thành công phương pháp “ánh xạ giải phẫu”, sử dụng chính các thông số khớp gối của chính người bệnh kết hợp với công nghệ 3D dẫn đường ngay trong phẫu thuật. Nhờ đó, các bác sĩ có thể phục hồi tối đa các thông số của dây chằng ban đầu với độ chính xác đến 100%, tức là phục hồi tối đa các thông số giải phẫu, sinh lý của dây chằng ban đầu của người bệnh để tối ưu kết quả phẫu thuật. Nguyên lý của phương pháp này là dựa trên đặc điểm đối xứng qua đường giữa cơ thể của các bộ phận đi theo cặp (như hai tay, hai chân, hai mắt, hai tai...).

Bác sĩ Nam cho biết: “Chúng tôi sẽ phân tích các thông số giải phẫu của dây chằng bên gối lành, sau đó tạo ‘ánh xạ’ sang bên gối tổn thương bằng cách tạo một bản sao ‘soi gương’ bằng công nghệ số hóa 3 chiều (3D) và sử dụng các thuật toán để xác định vị trí tối ưu của mảnh ghép dây chằng mới, cuối cùng tạo thành bản ‘thiết kế’ cho dây chằng mới bên gối tổn thương. Để có thể khôi phục dây chằng mới cho người bị đứt dây chằng theo đúng thông số giải phẫu của khớp gối bên lành, công nghệ tạo ảnh 3D khớp gối trong mổ (3D dẫn đường) được sử dụng để chuyển các thông số trên bản ‘thiết kế’ thành sản phẩm thực tế là dây chằng mới”.

XEM THÊM: Tái tạo dây chằng khớp chéo trước khớp gối cá thể hóa bằng phương pháp “ánh xạ giải phẫu” sử dụng công nghệ định vị 3D

Với phương pháp này, các bác sĩ có thể xác định được toàn bộ các thông số của dây chằng chéo trước, tính toán được vị trí tốt nhất và kích thước mảnh ghép phù hợp nhất để tái tạo dây chằng mới cho người bệnh. Như vậy, phương pháp “ánh xạ giải phẫu” có thể giải quyết được cả hai vấn đề bất cập nêu trên bởi các bác sĩ có thể đặt chính xác vị trí mảnh ghép dây chằng mới và phục hồi tối đa vùng bám của dây chằng chéo trước ban đầu.

Theo Bác sĩ Vũ Tú Nam, chủ nhiệm đề tài nghiên cứu và ứng dụng phương pháp này cho biết: “Ê-kip đã thực hiện gần 100 ca trong khoảng 1 năm qua và tất cả các ca đều được đặt chính xác 100% vị trí dây chằng mới theo đúng thông số của mỗi người bệnh”.

Việc sử dụng các thông số cơ thể ở bên lành để phục hồi cho bên tổn thương đã được áp dụng từ lâu trong y học, tuy nhiên chưa được áp dụng rộng rãi do hạn chế về công nghệ, phương tiện, trang thiết bị và kinh nghiệm, trình độ của thầy thuốc. Ngày nay, các công nghệ, kỹ thuật mới đang ngày một xâm nhập sâu vào y học và sự ra đời của phương pháp “ánh xạ giải phẫu” là tất yếu để đáp ứng xu hướng “cá thể hóa” trong điều trị bệnh.

Ngoài áp dụng với phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước, các bác sĩ của Trung tâm Chấn thương chỉnh hình và Y học thể thao Vinmec còn nghiên cứu và áp dụng phương pháp này cho tất cả các dây chằng khác ở chi thể (tay, chân). Với nhu cầu ngày càng cao của người bệnh, đặc biệt là những vận động viên và những người đam mê thể thao, phương pháp “ánh xạ giải phẫu” sử dụng công nghệ định vị 3D sẽ giúp cho nhiều người bệnh có thể nhanh phục hồi và chơi lại thể thao sau phẫu thuật.

“Bệnh nhân sử dụng phương pháp này có cơ hội chắc chắn nếu tuân thủ quy trình tập phục hồi chức năng sau mổ để quay lại với đam mê thể thao cháy bỏng của mình” - GS. TS. BS Trần Trung Dũng – Giám đốc Trung tâm Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Vinmec khẳng định.

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là chuyên khoa chuyên điều trị các chấn thương và tình trạng bệnh liên quan đến hệ thống cơ xương khớp và dây chằng.

Trung tâm có thế mạnh chuyên môn trong phẫu thuật, điều trị các bệnh lý:

• Thay thế một phần hoặc toàn bộ đoạn xương và khớp nhân tạo;
• Thay khớp háng, gối, khuỷu tay;
• Thay khớp vai đảo ngược, các khớp nhỏ bàn ngón tay đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam;
• Phẫu thuật nội soi khớp tái tạo và sửa chữa các tổn thương dây chằng, sụn chêm;
• Ung thư xương, u xương và mô mềm cơ quan vận động;
• Phục hồi chức năng chuyên sâu về Y học thể thao;
• Phân tích vận động để chẩn đoán, theo dõi và cải thiện thành tích cho các vận động viên; chẩn đoán và hỗ trợ phục hồi cho người bệnh.

Trung tâm đang áp dụng các công nghệ hiện đại, tối tân vào điều trị như công nghệ tái tạo hình ảnh 3D và in 3D xương, khớp nhân tạo, công nghệ trợ cụ cá thể hóa được chế tạo và in 3D, công nghệ chế tạo và ứng dụng xương khớp nhân tạo bằng các vật liệu mới, kỹ thuật phẫu thuật chính xác bằng Robot.