Phát hiện sớm ung thư vú bằng các phương tiện chẩn đoán hình ảnh nào

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Văn Hương - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ đã có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh.

Ung thư vú là 1 trong những bệnh lý ác tính thường gặp ở nữ giới. Đa phần khi có biểu hiện là bệnh đã ở giai đoạn muộn với khả năng chữa khỏi thấp, diễn tiến nặng thậm chí gây đau đớn, nguy hiểm tới tính mạng. Ung thư vú vẫn có thể phát hiện từ sớm ngay cả khi chưa biểu hiện triệu chứng bằng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh.

Ung thư vú là tình trạng hình thành khối u ác tính tại vùng ngực, vú của bệnh nhân. Đa số trường hợp mắc bệnh đều có nguồn gốc từ các ống dẫn sữa hoặc túi sữa hay tiểu thùy.

Cũng như các bệnh lý ung thư khác, ung thư vú cũng có thể đe dọa đến tính mạng bệnh nhân nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Ở giai đoạn sớm của bệnh, ung thư vú vẫn có khả năng chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên nếu để lâu sẽ dẫn đến việc tế bào ung thư tiến triển, di căn vào xương hay các cơ quan quan trọng khác, gây đau đớn và nguy hiểm tới tính mạng người bệnh.

Tế bào ung thư vú cũng giống như các tế bào ung thư khác, cũng có quá trình tiến triển nhất định và nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ có 80% cơ hội chữa khỏi bệnh hoàn toàn.

Ung thư vú - Giai đoạn 0

Đây được xem là giai đoạn sơ khai nhất của ung thư vú. Lúc này các tế bào ung thư mới xuất hiện và vẫn chưa tấn công ra xung quanh. Chúng mới là thực thể rất nhỏ, chưa phát hiện ra mầm mống gây bệnh, do đó còn được gọi là ung thư không xâm lấn hoặc ung thư biểu mô tuyến vú tại chỗ. Khả năng phát hiện và điều trị thành công giai đoạn này là 90%.

Ung thư vú - Giai đoạn 1

Lúc này, khối u ung thư vú đã dần phát triển và đường kính thường nhỏ hơn 2cm. Ban đầu chúng chưa gây ảnh hưởng đến các hạch bạch huyết nhưng sau sẽ phân tán ra ở các hạch bạch huyết vùng nách. Bệnh sẽ dần có các biểu hiện như: màu sắc bầu vú thay đổi, núm vú thụt vào trong, ngứa, rát bầu vú...

Nếu phát hiện sớm vẫn có thể phẫu thuật loại bỏ hoàn toàn khối ung thư kết hợp với hóa trị với khả năng thành công là trên 80%.

Ung thư vú - Giai đoạn 2

Giai đoạn này tế bào ung thư đã phát triển mạnh mẽ, bắt đầu phát triển rễ và lây lan sang các tế bào xung quanh. Các khối u sẽ có kích thước từ 2-5cm và muốn loại bỏ tế bào ung thư cần phẫu thuật cắt bỏ cả tuyến vú, kích thích tố, xạ trị hay hóa trị để điều trị bệnh. Tỉ lệ khỏi bệnh là 60-70%.

Ung thư vú - Giai đoạn 3

Tế bào ung thư phát triển đến 7cm và lây lan ra các bộ phận xung quanh. Bệnh nhân có nhiều triệu chứng như mệt mỏi, chảy dịch núm vú, đau rát bầu vú, khó thở...Khi xuất hiện khối u nguyên phát lớn như ở giai đoạn này, bệnh nhân thường được hóa trị làm nhỏ khối u trước khi phẫu thuật cắt bỏ. Tỉ lệ khỏi bệnh là 40-50%.

Ung thư vú - Giai đoạn 4

Là giai đoạn ung thư di căn, giai đoạn nguy hiểm nhất của bệnh. Các tế bào ung thư đã lây lan theo hạch bạch huyết đến hầu hết các bộ phận khác của cơ thể. Giai đoạn này chỉ có thể kéo dài sự sống cho bệnh nhân chứ không thể điều trị khỏi.

Nếu được phát hiện sớm, mỗi năm sẽ có rất nhiều phụ nữ được cứu sống. Do vậy việc sử dụng các phương tiện chẩn đoán ung thư vú bằng hình ảnh để thăm khám, sàng lọc từ giai đoạn sớm là rất quan trọng. Để phát hiện ung thư vú, người ta thường áp dụng các cách thức sau:

3.1. Chụp X-quang vú (Mammography)

Chụp X-quang vú là phương pháp quan trọng giúp sàng lọc phát hiện bệnh lý tuyến vú nói chung và ung thư vú nói riêng. Chụp X-quang vú thường được thực hiện ở 2 tư thế thường quy là thẳng trên dưới và chụp chếch, nếu phát hiện thấy tổn thương thì có thể chụp thêm các tư thế khác để bộc lộ rõ hơn.

Phương pháp này được khuyến cáo cho những phụ nữ từ 40 tuổi trở lên, những người khỏe mạnh không có yếu tố nguy cơ cũng nên chụp X-quang vú 1-2 lần/năm.

Đây được coi là công cụ hữu hiệu để phát hiện sớm kể cả khi chưa sờ thấy khối u và chưa có triệu chứng. Nếu đã sờ thấy khối u thì có thể cần thực hiện siêu âm vú hoặc sinh thiết ngay cả trong trường hợp kết quả chụp X-quang vú thấy bình thường.

3.2. Chụp cộng hưởng từ vú

Ngoài chụp X-quang, chụp cộng hưởng từ có thể coi như biện pháp phối hợp để phát hiện ung thư vú ở nhóm bệnh nhân nguy cơ cao: có tiền sử ung thư, cùng huyết thống với người ung thư vú, có gen ung thư BRCA 1,2...và được khuyến khích chụp hàng năm với riêng nhóm đối tượng này.

Chụp cộng hưởng từ thường được chỉ định khi cần làm rõ hơn những bất thường thấy trên phim chụp X-quang hoặc đối với bệnh nhân đã phát hiện ung thư vú cần chụp cộng hưởng từ để đo đạc chính xác kích thước khối u, tỷ lệ xâm lấn, mức độ ác tính của khối u.

3.3. Siêu âm vú

Siêu âm vú là phương pháp thăm khám phổ biến, không dùng tia X,tiện lợi và nhanh chóng cũng là một phương tiện hữu hiệu sàng lọc phát hiện sớm ung thư vú.

Siêu âm có thể được chỉ định khi cần làm rõ thêm những bất thường trên phim chụp X-quang hoặc khám lâm sàng. Đồng thời cũng có giá trị để xác định nang tuyến vú cũng thường gặp ở phụ nữ.

3.4. Những test sàng lọc khác

Chụp X-quang vú và siêu âm là phương pháp giúp sàng lọc và phát hiện sớm ung thư vú cơ bản được áp dụng phổ biến hiện nay còn cộng hưởng từ là phương pháp sàn lọc hiện đại và rất nhạy để phát hiện sớm tổn thương ở vú tuy nhiên giá thành còn cao. Những hình thức chẩn đoán ung thư vú khác như: chụp xạ hình, chụp ống tuyến vú, xét nghiệm dịch tiết...cũng được chỉ định để sàng lọc trên những phụ nữ có nguy cơ cao.

Hiện nay, ung thư vú là bệnh lý có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm, do vậy khi nhận thấy có khối u ở vú, bệnh nhân cần đến ngay cơ sở khám bệnh có chuyên khoa về vú để được tư vấn, đánh giá và điều trị một cách tối ưu nhất. Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang phát triển Gói Tầm soát ung thư vú, giúp khách hàng tầm soát và phát hiện sớm ung thư vú ngay cả khi chưa có triệu chứng. Bệnh viện hiện cũng đã có trung tâm các bệnh lý vú với đầy đủ các bác sĩ từ lâm sàng đến cận lâm sàng chuyên sâu về vú sẽ giúp khách hàng được sàng lọc, chẩn đoán, điều trị một cách tối ưu, tiện kiệm thời gian và chi phí nhất. Khi đăng ký Gói tầm soát ung thư vú, khách hàng sẽ được:

• Khám, tư vấn với bác sĩ chuyên khoa ung bướu.
• Tầm soát ung thư vú bằng siêu âm tuyến vú 2 bên và chụp Xquang tuyến vú.

Những ưu điểm khi sàng lọc ung thư vú tại Vinmec bao gồm:

• Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm.
• Hợp tác chuyên môn toàn diện với các bệnh viện trong nước, quốc tế: Singapore, Nhật, Mỹ,..
• Điều trị, chăm sóc người bệnh toàn diện, phối hợp đa chuyên khoa theo hướng cá thể hóa từng người bệnh.
• Có đầy đủ các phương tiện chuyên môn để chẩn đoán xác định bệnh và xếp giai đoạn trước điều trị: Nội soi, CT scan, PET-CT scan, MRI, chẩn đoán mô bệnh học, xét nghiệm gen - tế bào,...
• Có đầy đủ các phương pháp điều trị chủ đạo bệnh ung thư: phẫu thuật, trị xạ, hóa chất, ghép Tế bào gốc...