Các nang thận thứ phát

Bệnh nang thận xuất hiện khi 1 trong các đơn vị thận được cấu tạo bị tắc, khiến nước tiểu ứ đọng, không thể thoát ra ngoài. Các nang thận thứ phát thường khá đơn giản, có hình tròn, ranh giới rõ ràng với các thành mềm mại. Chúng có thể xuất hiện dạng đơn độc hoặc nhiều nang.

Thận là cơ quan bài tiết chính trong hệ tiết niệu với vị trí sát ngay thành sau của bụng, đối xứng nhau qua cột sống. Một người bình thường sẽ có 2 quả thận nằm ở 2 bên.

Thận có vai trò vô cùng quan trọng với cơ thể như sau:

• Lọc máu và chất thải.
• Điều hòa thể tích máu.
• Bài tiết nước tiểu.

Ngoài ra, thận còn có chức năng trung hòa các chất hòa tan trong máu, độ pH của dịch ngoại bào, điều hòa nồng độ các ion có trong máu, tham gia vào quá trình chuyển hóa vitamin D và hỗ trợ kiểm soát lượng ion canxi trong máu.

Thận được cấu tạo từ nhiều đơn vị thận, mỗi đơn vị có nhiệm vụ lọc, tái hấp thu và bài tiết nước tiểu vào một hồ chứa chung gọi là bể thận.Từ bể thận này, nước tiểu sẽ chảy theo đường niệu quản để xuống bàng quang và thải ra ngoài. Khi một đơn vị thận bị tắc do các nguyên nhân khác nhau như viêm, sỏi hay xơ... thì nước tiểu sẽ ứ lại, hình thành nên một túi chứa nước gọi là bệnh nang thận.Hiện nay các nang thận thứ phát được chia thành 2 loại:

• Nang thận đơn

Các nang thận đơn thường được phát hiện một cách tình cờ khi bệnh nhân có chỉ định chụp chẩn đoán hình ảnh, chúng thường được phân biệt với các rối loạn bệnh nang thận khác và khối u thận. Ví dụ như, bị ung thư thận thường không đều hoặc được chia thành nhiều ngăn với các đặc điểm phức tạp, thành không đều, xuất hiện vách và các vùng ranh giới không rõ hoặc bị canxi hóa.Nguyên nhân gây nang thận đơn còn chưa được biết rõ. Bệnh cũng ít có biểu hiện lâm sàng và đôi khi u nang thứ phát là nguyên nhân gây ra triệu chứng đái máu hoặc nhiễm trùng nang, mặc dù rất hiếm.

• Bệnh thận đa nang

Thận đa nang hay gặp nhất ở bệnh nhân bị bệnh thận mạn, đặc biệt là những người đã và đang phải chạy thận nhân tạo chu kỳ trong nhiều năm. Thời gian chạy thận nhân tạo càng cao, nguy cơ bị thận đa nang càng lớn.

Nguyên nhân hiện nay vẫn chưa rõ, nhưng theo nghiên cứu, những nang này xuất hiện có thể là do sự gia tăng bù đắp của các nephron chức năng còn lại.

Theo nghiên cứu, có hơn 50 - 80% bệnh nhân trong quá trình chạy thận nhân tạo chu kỳ trên 10 năm sẽ xuất hiện bệnh lý nang thận thứ phát. Tiêu chuẩn chẩn đoán thường là từ 4 nang thận trở lên trong mỗi thận, có thể dễ dàng được phát hiện bằng kỹ thuật siêu âm hoặc chụp CT.

Bệnh lý này thường có thể được phân biệt với bệnh thận đa nang di truyền gen trội nhiễm sắc thể thường khi bệnh nhân có đặc điểm gia đình không có ai từng bị bệnh, thận có kích thước nhỏ hoặc bình thường.

Thận đa nang thứ phát thường không gây ra các triệu chứng rõ ràng, tuy nhiên thỉnh thoảng các bệnh nhân có triệu chứng đái ra máu, xuất huyết tại thận hoặc vùng quanh thận, nhiễm trùng và đau ở thắt lưng.

Khi xuất hiện các nang thận thứ phát, bệnh nhân sẽ có nguy cơ bị ung thư biểu mô tế bào thận cao hơn so với người bình thường, không thể biết được liệu các nang này có trở thành u ác tính hay không. Vì lý do này, bệnh nhân bị nang thận thứ phát cần tầm soát, sàng lọc ung thư 1 năm 2 lần thông qua làm siêu âm hoặc chụp CT Scan.