Chụp cộng hưởng từ đường mật: Những điều cần biết

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Xuân Thiệp - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Chẩn đoán sớm các bệnh lý đường mật giúp tăng hiệu quả điều trị về sau. Chụp cộng hưởng từ đường mật hoặc chụp MRI đường mật là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại hỗ trợ chẩn đoán sớm và chính xác nhờ vào khả năng tái tạo hình ảnh với chất lượng cao.

Hệ đường mật trong cơ thể người bao gồm túi mật, ống túi mật, hệ thống đường mật trong gan, ống gan riêng, ống gan chung và ống mật chủ. Bệnh lý đường mật xảy ra khi có bất thường ở một hoặc phối hợp từ nhiều cấu trúc kể trên với những triệu chứng và dấu hiệu lâm sàng tương tự nhau. Các bệnh lý đường mật phổ biến bao gồm sỏi mật, viêm đường mật cấp do sỏi, viêm đường mật cấp không do sỏi, hội chứng Mirizzi, viêm đường mật mạn tính, nang đường mật, bệnh lý đường mật ác tính, xơ cứng đường mật nguyên phát ...

• Sỏi đường mật

Đây là một bệnh lý đường mật phổ biến. Sỏi đường mật có thể gặp ở đường mật trong gan, túi mật, ống mật chủ hoặc phối hợp nhiều nơi trong hệ thống đường mật của cơ thể người. Nguyên nhân tạo sỏi mật là viêm nhiễm, tăng cholesterol, bệnh lý tan máu, tắc nghẽn gây ứ mật, dị vật, giun ... Sỏi đường mật thường được phân loại theo vị trí hoặc thành phần cấu thành nên sỏi, chủ yếu là sỏi cholesterol.

• Viêm đường mật cấp tính

Viêm đường mật có thể có nguyên nhân từ sỏi hoặc không do sỏi. Một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh viêm đường mật cấp tính là hẹp đường mật, sỏi mật, sau các thủ thuật can thiệp vào đường mật như nội soi mật tụy ngược dòng, phẫu thuật nối mật ruột ... Cơ chế thường thấy gây viêm đường mật cấp tính là sự nhiễm trùng ngược dòng từ tá tràng và ruột non.

• Viêm đường mật mãn tính

Thể bệnh phổ biến nhất là viêm đường mật xơ hóa tiên phát. Bệnh diễn tiến kéo dài với quá trình viêm và xơ hóa các đường dẫn mật trong và ngoài gan, gây xơ hóa và chít hẹp lòng ống dẫn mật.

• Viêm túi mật cấp tính

Viêm túi mật cấp tính là bệnh lý chỉ tình trạng viêm nhiễm tại túi mật, có nguyên nhân chính là sỏi túi mật. Chỉ khoảng gần 10% tổng số trường hợp viêm túi mật cấp tính không liên quan đến sỏi túi mật, với các yếu tố nguy cơ được biết đến là nhịn ăn uống lâu ngày, xẹp túi mật do bị chèn ép và nhiễm khuẩn trực tiếp.

• Ung thư biểu mô túi mật

Ung thư biểu mô túi mật hay còn gọi là carcinoma túi mật là thể thường gặp nhất trong các loại ung thư đường mật. Bệnh thường xảy ra ở phụ nữ tuổi trung niên trên 60 tuổi, có tiền sử mắc các bệnh viêm nhiễm túi mật mạn tính, túi mật sứ, sỏi túi mật. Biểu hiện của carcinoma túi mật trên các phương tiện chẩn đoán hình ảnh bao gồm thành túi mật dày, có khối bất thường nằm trong lòng túi mật hoặc chèn ép không quan sát được túi mật bình thường, di căn hạch và xâm lấn các cơ quan lân cận. Tiên lượng ung thư túi mật khá dè dặt.

• Nang đường mật bẩm sinh

Đây là bất thường bẩm sinh gặp ở hệ thống đường mật trong và ngoài gan gây giãn ống mật với các hình dạng bất thường. Bệnh được phân loại thành nhiều thể khác nhau, phụ thuộc vào loại hình dạng bất thường và vị trí giãn các ống mật như giãn dạng nang, dạng túi, dạng ống, khu trú hay lan tỏa.

• Dị tật bẩm sinh túi mật

Người bình thường chỉ có một túi mật nằm ở hố túi mật của gan, tương ứng với vùng hạ sườn phải. Dị tật bẩm sinh túi mật là các trường hợp bất thường vị trí, số lượng và hình dạng của túi mật. Túi mật có thể nằm ở những vị trí bất thường như bên trong nhu mô gan, sau phúc mạc hoặc dưới gan trái. Không có túi mật hoặc có hai túi mật rất hiếm gặp. Túi mật có nếp gấp, có vách ngăn hay túi thừa là những bất thường hình thái có thể

Cộng hưởng từ hay MRI (Magnetic Resonance Imaging) là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh tiên tiến sử dụng từ trường để tái tạo hình ảnh 2D và 3D các hệ cơ quan trong cơ thể với chất lượng cao và rõ nét. Chụp cộng hưởng từ đường mật (MRCP)là một trong những ứng dụng của chụp cộng hưởng từ trong chẩn đoán và điều trị bệnh. Cộng hưởng từ là một xét nghiêm không xâm lấn, độ phân giải cao, cho hình ảnh đánh giá chính xác các bệnh lý đường mật.

Hình thái, đặc điểm và mối tương quan với các cấu trúc liên quan của hệ đường mật được khảo sát tốt bằng chụp cộng hưởng từ. Ngoài ra, chụp MRI đường mật còn là một phương pháp không xâm lấn và không gây đau đớn cho người bệnh. Tương tự như chụp cắt lớp vi tính, bệnh nhân được yêu cầu giữ nguyên tư thế trong suốt quá trình chụp dưới buồng máy. So sánh với các phương pháp dùng để chẩn đoán các bệnh lý đường mật trước đây như nội soi đường mật tụy ngược dòng, chụp MRI đường mật được đánh giá an toàn hơn, quy trình thực hiện đơn giản hơn và chất lượng hình ảnh cao hơn. Tai biến khi chụp cộng hưởng từ đường mật hiếm gặp và không nặng nề, chủ yếu liên quan đến tác dụng phụ của thuốc đối quang từ trong những trường hợp có sử dụng.

Chụp cộng hưởng từ đường mật là phương pháp hiện đại với nhiều ưu điểm vượt trội:

• Không xâm lấn, không gây đau đớn hay khó chịu cho người bệnh
• Người chụp MRI đường mật không phơi nhiễm với tia X, vì thế có thể chỉ định được cho phụ nữ mang thai.
• Khảo sát được đặc điểm cấu trúc hệ thống đường mật một cách chi tiết và chính xác hơn.
• Phát hiện được các tổn thương có kích thước nhỏ và các bất thường từ bên ngoài ảnh hưởng lên đường mật.
• Quy trình thực hiện đơn giản, không mất nhiều thời gian.

Với nhiều ưu điểm kể trên, chụp cộng hưởng từ đường mật được chỉ định trong nhiều trường hợp bệnh lý khác nhau bao gồm:

• Chẩn đoán được chính xác vị trí và số lượng sỏi đường mật, hạn chế bỏ sót các sỏi không cản quang hoặc có kích thước nhỏ
• Đánh giá mức độ giãn đường mật.
• Phân loại được các thể của bệnh nang đường mật bẩm sinh.
• Phát hiện được các khối u đường mật
• Phân độ giai đoạn các bệnh lý ác tính đường mật trước phẫu thuật.
• Theo dõi đánh giá sau điều trị của u đường mật.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm trong khám điều trị bệnh, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm thăm khám và điều trị tại Bệnh viện.

Ths.Bs Lê Xuân Thiệp có thế mạnh trong thực hiện các kỹ thuật cộng hưởng từ, cắt lớp vi tính nâng cao và khó như: Chụp cắt lớp vi tính mạch vành, chức năng tim, Cộng hưởng từ mạch não, tưới máu não và các tạng,..

Nếu nhận thấy các vấn đề bất thường về sức khỏe bạn nên thăm khám và tư vấn với các bác sĩ chuyên khoa