Niêm mạc dạ dày lạc chỗ và khả năng gây bệnh của H.Pylori

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Mật độ H. pylori và loại niêm mạc là những yếu tố dự báo duy nhất cho tình trạng viêm tích cực ở cấu trúc niêm mạc dạ dày lạc chỗ, đồng thời có khả năng cao hơn bị viêm ở những bệnh nhân nhiễm H. pylori đang hoạt động trong niêm mạc không phải dạng của cấu trúc niêm mạc dạ dày lạc chỗ.

Đã có tranh luận đáng kể về các rối loạn vận động đồng bộ, Korkut và cộng sự đã chỉ ra rằng có rối loạn chức năng vận động thực quản ở một số bệnh nhân cấu trúc niêm mạc dạ dày lạc chỗ dựa trên áp kế và nghiên cứu pH thăm dò kép trong 24 giờ, cũng có thể là nguyên nhân đối với những bệnh nhân có triệu chứng mà không có các rối loạn tiêu hóa khác.

Rosztoczy và cộng sự báo cáo rằng tiếp xúc với axit kéo dài ở cả thực quản cổ và thực quản xa, thời gian tiếp xúc với trào ngược mật lâu hơn ở thực quản xa, sự thư giãn kéo dài và giảm biên độ sóng nhu động, và giảm áp lực cơ thắt thực quản dưới có thể là các yếu tố khác góp phần vào chức năng vận động bất thường ở những bệnh nhân này.

Một nghiên cứu khác suy đoán rằng tiết dịch nhầy thay vì sản xuất axit có thể là nguyên nhân gây ra các triệu chứng ở những bệnh nhân có cảm giác nuốt nghẹn không đáp ứng với liệu pháp PPI. Trong số ít bệnh nhân này, xét nghiệm mô bệnh học chỉ cho thấy sự hiện diện của niêm mạc tim.

Mối liên quan của cấu trúc niêm mạc dạ dày lạc chỗ với thực quản Barrett và các tổn thương dạ dày như tổn thương viêm dạ dày liên kết do Helicobacter pylori ( H. Pylori ) đã được tranh luận qua nhiều nghiên cứu.

Ngược lại, một nghiên cứu khác cho thấy, loại niêm mạc cấu trúc niêm mạc dạ dày lạc chỗ không ảnh hưởng đến tốc độ xâm nhập của H. pylori và phát hiện ra rằng mật độ H. pylori và loại niêm mạc là những yếu tố dự báo duy nhất cho tình trạng viêm tích cực ở cấu trúc niêm mạc dạ dày lạc chỗ và có khả năng cao hơn bị viêm ở những bệnh nhân nhiễm H. PYLORI đang hoạt động trong niêm mạc không phải dạng của cấu trúc niêm mạc dạ dày lạc chỗ.

Năm 2010, Alagozlu và cộng sự phát hiện ra rằng cấu trúc niêm mạc dạ dày lạc chỗ là dương tính với H. pylori ở 23,5% bệnh nhân với tỷ lệ khu trú ở bệnh nhân nữ cao hơn ở bệnh nhân nam ( P <0,05), và tiếp tục cho thấy rằng cảm giác nuốt nghẹn là một sự dai dẳng triệu chứng. Điều thú vị là nghiên cứu này phát hiện ra rằng H. pylori phổ biến nhất ở niêm mạc dạng cơ (81,2%) và viêm dạ dày do H. pylori đồng bộ có ở tất cả các bệnh nhân bị nhiễm trùng cấu trúc niêm mạc dạ dày lạc chỗ. Phạm vi kích thước đã được báo cáo, từ 5 đến 32mm và từ 10% đến 30% chu vi của thực quản đoạn gần, nhưng họ không xác định xem tỷ lệ khu trú gia tăng có phụ thuộc vào kích thước hay không.

Tuy nhiên, một số báo cáo đã chỉ ra rằng kích thước của niêm mạc dạ dày lạc chỗ có thể liên quan đến triệu chứng (mối tương quan với mức độ nghiêm trọng của chứng khó nuốt) và giả thuyết rằng nó có thể là một chức năng tăng tiết axit hoặc do tạo sẹo hẹp ở đầu xa của cấu trúc niêm mạc dạ dày lạc chỗ.

Phần lớn các nghiên cứu đã tìm thấy mối tương quan giữa sự phổ biến của H. pylori trong các cấu trúc niêm mạc dạ dày lạc chỗ với mật độ dạ dày của chúng, điều này cho thấy rằng không thể thực hiện được sự xâm chiếm độc lập của các cấu trúc niêm mạc dạ dày lạc chỗ. Tuy nhiên, gần đây người ta cũng đã mô tả sự xâm nhập khu biệt lập của các cấu trúc niêm mạc dạ dày lạc chỗ mà không có sự tham gia của bệnh viêm dạ dày dương tính với H. pylori.

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ uy tín được nhiều bệnh nhân tin cậy trong thực hiện kỹ thuật chẩn đoán các bệnh lý tiêu hóa, bệnh lý gây tiêu chảy mạn tính, bệnh Crohn, niêm mạc dạ dày lạc chỗ ở thực quản...Cùng với đó, tại Bệnh viện Vinmec, sàng lọc ung thư dạ dày, polyp dạ dày được thực hiện thông qua nội soi dạ dày với máy nội soi Olympus CV 190, với chức năng NBI (Narrow Banding Imaging - nội soi với dải tần ánh sáng hẹp) cho kết quả hình ảnh phân tích bệnh lý niêm mạc rõ nét hơn so với nội soi thông thường, phát hiện các tổn thương viêm loét đại tràng, các tổn thương ung thư tiêu hoá giai đoạn sớm... Bệnh viện Vinmec với cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, luôn tận tâm tận lực trong khám chữa bệnh, khách hàng có thể yên tâm với dịch vụ nội soi dạ dày, thực quản tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

Tài liệu tham khảo

1. Raine CH. Ectopic gastric mucosa in the upper esophagus as a cause of dysphagia. Ann Otol Rhinol Laryngol. 1983;92:65-66. [PubMed] [DOI]
2. Truong LD, Stroehlein JR, McKechnie JC. Gastric heterotopia of the proximal esophagus: a report of four cases detected by endoscopy and review of literature. Am J Gastroenterol. 1986;81:1162-1166. [PubMed]
3. Akbayir N, Alkim C, Erdem L, Sökmen HM, Sungun A, Başak T, Turgut S, Mungan Z. Heterotopic gastric mucosa in the cervical esophagus (inlet patch): endoscopic prevalence, histological and clinical characteristics. J Gastroenterol Hepatol. 2004;19:891-896. [PubMed] [DOI]
4. Borhan-Manesh F, Farnum JB. Incidence of heterotopic gastric mucosa in the upper oesophagus. Gut. 1991;32:968-972. [PubMed] [DOI]
5. Tang P, McKinley MJ, Sporrer M, Kahn E. Inlet patch: prevalence, histologic type, and association with esophagitis, Barrett esophagus, and antritis. Arch Pathol Lab Med. 2004;128:444-447. [PubMed] [DOI]
6. Adriana Ciocalteu, Petrica Popa, Issues and controversies in esophageal inlet patch, World J Gastroenterol. Aug 14, 2019; 25(30): 4061-4073