Bệnh tiêu chảy cấp do Rota virus có lây không?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ nội trú Dương Văn Sỹ - Bác sĩ Nhi Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng

Bệnh tiêu chảy có rất nhiều nguyên nhân trong đó nguyên nhân từ Rota Virus chiếm tỉ lệ lớn nhất. Bệnh thường là nguyên nhân gây nên nhiều ca bệnh nguy kịch và tử vong ở trẻ nhỏ. Nhiều phụ huynh có thắc mắc rằng bệnh tiêu chảy do Rota virus có lây không? Hãy cùng tìm hiểu ở bài viết dưới đây.

Tiêu chảy cấp do Rota virus là bệnh cấp tính do virus gây nên. Rota Virus là virus dạng hình khối cầu 20 mặt, đường kính trung bình 65-70nm, hạt nhân là acid nucleic, xung quanh được bao bọc bởi hai sợi capsid. Trong đó, lớp ngoài cùng tạo nên hình vòng nên virus mới có tên gọi là Rota ( bánh xe). Rota Virus sống bền vững trong môi trường, có thể sống nhiều giờ trên bàn tay và nhiều ngày trên các bề mặt rắn. Loại virus này vẫn có khả năng gây bệnh khi sống trong phân một tuần. Do những tính chất này mà virus Rota đã trở thành nỗi ám ảnh của các bậc phụ huynh và trẻ nhỏ.

Trẻ bị bệnh ban đầu sẽ có triệu chứng của tiêu chảy đi cầu phân lỏng từ 4 lần/ ngày, sau đó bệnh tiến triển với các triệu chứng nôn ói, tiêu chảy, đau bụng, mất nước dễ dẫn tới trụy mạch và tử vong nếu không điều trị kịp thời. Cụ thể, sau khi bị nhiễm bệnh tiêu chảy cấp khoảng 1-2 ngày, trẻ có triệu chứng nôn và tiêu chảy, nôn xuất hiện trước tiêu chảy khoảng 6-12 giờ và có thể kéo dài 2-3 ngày, trẻ nôn nhiều vào ngày đầu và giảm dần khi bắt đầu tiêu chảy. Tiêu chảy ngày càng tăng trong vài ngày, sau đó giảm dần, kéo dài từ 3-9 ngày. Các triệu chứng kèm theo như: sốt vừa, đau bụng, có thể ho và chảy nước mũi.

Tiêu chảy cấp ở trẻ em gây nôn và tiêu chảy nhiều lần trong ngày nên trẻ nhiễm Rota virus rất dễ bị mất nước, nếu không được chăm sóc thích hợp có thể xảy ra các hậu quả nguy hiểm như trụy mạch, tử vong. Các bậc phụ huynh nên chú ý việc quan trọng nhất là bù nước điện giải hợp lý cho con và quan sát các biểu hiện xảy ra như: khát nước, môi khô, lưỡi khô, da khô, tiểu ít, kích thích, quấy khóc,... để đưa trẻ đến cơ sở y tế chữa trị kịp thời.

Rota Virus thường tồn tại trong môi trường bị ô nhiễm, qua các thực phẩm và vật dụng nhiễm bẩn, virus xâm nhập vào cơ thể qua đường tiêu hóa, một số ít qua đường hô hấp. Virus có khả năng lây từ người sang người qua đường phân-miệng, phân của bệnh nhân hoặc người lành mang virus được giải phóng ra ngoài gặp điều kiện thuận lợi sẽ gây bệnh trên cơ thể mới.

Thời gian ủ bệnh từ 1-7 ngày, trung bình 2-3 ngày kể từ khi virus xâm nhập vào cơ thể. Thời kỳ lây truyền có thể kéo dài tới 3 tuần, tuy nhiên thường khoảng 7-8 ngày kể từ lúc bệnh bắt đầu.

Thông thường, trẻ nhỏ hơn 3 tháng tuổi ít bị bệnh, khi kháng thể do mẹ truyền suy yếu dần tức từ lúc khoảng 3-6 tháng đến 2 tuổi, cũng là lúc trẻ dễ mắc bệnh nhất. Tính miễn dịch đối với virus Rota xuất hiện phần lớn ở trẻ nhỏ sau khi mắc bệnh nhưng không bền vững nên vẫn dễ bị mắc lại.

• Bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ em có thể phòng ngừa bằng cách đảm bảo vệ sinh nguồn nước, ăn uống theo các quy định của vệ sinh an toàn thực phẩm như không ăn các loại thịt sống hoặc chưa nấu chín, rửa sạch rau quả trước khi ăn sống, giáo dục thói quen vệ sinh ăn uống, rửa tay trước khi ăn, vệ sinh dụng cụ dùng cho trẻ em ăn (đặc biệt trẻ dưới 6 tháng tuổi), người mẹ phải giữ gìn vệ sinh tốt trong thời kỳ cho con bú.

• Phòng bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ em bằng các sát khuẩn, tẩy uế những chất thải và đồ dùng có liên quan đến bệnh nhân. Quản lý phân, xử lý phân thật tốt (dùng hố xí tự hoại, hố xí hai ngăn), không dùng phân tươi bón cây cối, hoa quả.
• Phòng bệnh chủ động: Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, nên uống dự phòng vắc xin Rota cho trẻ từ 2 tháng tuổi. Tháng 1/2006, Tổ chức Y tế Thế giới đã phê chuẩn cho sử dụng 2 loại vắc xin Rota (RotaTeq và Rotarix).

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện đang cung cấp Chương trình tiêm chủng trọn gói với nhiều loại vắc-xin đa dạng cho các đối tượng khác nhau, từ trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn, phụ nữ trước và trong khi mang thai.

Theo khuyến cáo của các chuyên gia y tế, ngay cả trong thời điểm có dịch bệnh, phụ huynh vẫn nên đưa con đi tiêm vắc xin đúng lịch. Việc trì hoãn lịch tiêm có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đã được loại trừ hoặc khiến các bệnh truyền nhiễm, bội nhiễm như cúm, sởi, thủy đậu, viêm họng, viêm phổi...trở nên nặng hơn và khó điều trị hơn.

Trong tình hình dịch bệnh hiện nay, việc tiêm vaccine đúng thời điểm và đúng lịch là rất quan trọng và cần thiết để kịp thời phòng được bệnh đã tiêm và để không nhầm lẫn với bệnh khác, không gây lo lắng cho gia đình và cộng đồng. Nếu trong thời điểm này trẻ bị ho hay sốt các phụ huynh sẽ rất hoảng sợ không biết triệu chứng này do Covid-19 hay do bệnh khác vì một số triệu chứng của nhiễm Covid-19 giống như cúm hoặc các bệnh về đường hô hấp khác

Trong vòng 5 năm đầu đời trẻ mới xây dựng được hệ miễn dịch hoàn thiện vì vậy tiêm chủng đầy đủ là một cách tăng cường sức đề kháng hiệu quả với trẻ. Cha mẹ cần lưu ý khi đưa trẻ đi tiêm phòng tuân thủ đúng những khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới WHO và Bộ y tế như đeo khẩu trang đúng cách, rửa tay thường xuyên bằng dung dịch sát khuẩn. Ngoài ra các phụ huynh luôn cập nhật thông tin đúng đủ về chủng Covid -19 này để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi Virus Corona.

Những khu vực không có dịch các mẹ vẫn có thể cho bé đi tiêm phòng theo lịch tiêm chủng phù hợp với lứa tuổi, nhưng tránh những nơi tụ tập đông người, nên đặt lịch hẹn trước tránh không phải chờ đợi và đến cơ sở y tế tin tưởng cơ sở vật chất đảm bảo.

>> Xem thêm: Có nên trì hoãn việc tiêm chủng trong đợt dịch Covid-19? được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Quách Nguyễn Thu Thủy - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City