Dấu hiệu sắp sinh con rạ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi các Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Dù là sinh con so hay con rạ, việc nắm chắc các dấu hiệu sắp sinh vẫn vô cùng cần thiết, giúp cho người mẹ giữ tâm thế sẵn sàng nhất để chào đón con.

Trong mọi trường hợp, cơn gò tử cung luôn giữ vững vai trò chủ chốt là động lực trong cuộc chuyển dạ. Tuy nhiên, sau lần sinh con đầu lòng, tử cung và tầng sinh môn của người mẹ đã biết cách dãn nở tự nhiên một cách nhanh chóng khi được thúc đẩy vào tiến trình chuyển dạ. Nhờ vào đó, thời gian của chuyển dạ sinh con rạ ít tốn nhiều công sức của mẹ hơn và cũng nhanh chóng hơn, chỉ kéo dài trong khoảng trung bình là 8 đến 16 giờ (trong khi con so lại mất thời gian gấp đôi là từ 16 đến tận 24 giờ).

Tuy nhiên, nếu lặp lại những bỡ ngỡ và lúng túng, thiếu tập trung vào cách thức thở và rặn sinh tương thích với từng chu kỳ cơn gò, quá trình chuyển dạ cũng sẽ khó mà thuận lợi được. Trong tình huống đó, các bất lợi, biến chứng sẽ xảy ra, đôi khi ảnh hưởng xấu đến tính mạng của cả mẹ và con.

Trong suốt thời gian mang thai, ở vị trí chỗ nối cổ tử cung và âm đạo luôn có một nút nhầy vững chắc. Bên cạnh lớp cơ thành tử cung, lớp màng ối, nút nhầy này cũng là một hàng rào bảo vệ cho thai nhi, chống sự xâm nhập của vi khuẩn hay các lực tác động cơ học từ bên ngoài vào buồng ối.

Chính vì vậy, khi cổ tử cung bắt đầu mở ra, nút nhầy sẽ bị bung ra và thoát ra ngoài cửa âm đạo như một chút nhầy nhớt, có màu hồng. Đây là dấu hiệu cảnh báo thời khắc chuyển dạ chính thức chuẩn bị bắt đầu.

Vào tháng cuối thai kỳ, sản phụ đôi khi cảm nhận được các cơn trằn khắp bụng lúc di chuyển hay cử động mạnh. Cảm giác này khá mơ hồ, đa phần diễn ra ngắn, tần suất thưa thớt, không gây đau đớn gì rõ rệt và cũng không có ý nghĩa thay đổi cổ tử cung hay vị thế của thai nhi.

Chỉ khi thai bước vào tuần từ 38 đến 40, các cơn gò sẽ khởi động rõ ràng hơn với chu kỳ tăng dần về cường độ lẫn tần số. Trong cơn, sản phụ sẽ cảm giác đau nhiều và khắp cả vùng bụng căng cứng. Kết hợp với cách thở và rặn sinh hiệu quả của sản phụ, đây chính là động lực cho quá trình chuyển dạ tống xuất thai nhi ra ngoài.

So với lần sinh con đầu lòng, khi chuyển dạ sinh con rạ, sản phụ ít nhiều cũng cảm nhận mọi thứ sẽ nhẹ nhàng hơn. Điều này là một phần nhờ vào kinh nghiệm đã thừa hưởng từ lần sinh trước, một phần là nhờ vào khả năng giãn nở, mềm ra một cách nhanh chóng của tầng sinh môn và cổ tử cung. Lúc này, sản phụ không còn chịu đau đớn nhiều vì các cơn gò tử cung nữa.

Hơn thế, nếu biết cách thở và rặn sinh phối hợp nhịp nhàng cùng chu kỳ cơn gò, chẳng những sản phụ không còn thấy đau đớn gì mà còn giúp tốc độ chuyển dạ nhanh hơn, em bé mau chóng được đẩy ra ngoài hơn. Lợi ích của việc này rất lớn, vừa bảo tồn sức lực cho mẹ, vừa giúp trẻ sơ sinh giảm sang chấn và nguy cơ ngạt thở sau sinh.

Dưới tác động của cơn gò tử cung, áp lực trong buồng tử cung tăng lên đỉnh điểm, đầu thai di chuyển xuống, tạo thành đầu ối. Đầu ối căng phồng và tại vị trí tiếp giáp với vòng cổ tử cung, đây là nơi màng ối mỏng nhất và rất dễ vỡ. Khi màng ối vỡ, một lượng nước ối trong buồng tử cung sẽ chảy ra ngoài. Nếu màng ối tự trượt lên nhau hay đầu thai nhi xuống thấp chèn vào, dòng nước ối sẽ bị ngăn chặn hoàn toàn hay chỉ chảy rỉ rả.

Lúc này, vỡ ối cũng là tác nhân khiến cơn gò tử cung xuất hiện nhiều hơn và trở nên dồn dập hơn. Mặt khác, nếu sắp đến này dự sinh mà thai chưa có cơn gò, bác sĩ sẽ dùng thủ thuật bấm ối, chủ động làm màng ối vỡ và chảy nước ối ra, kích thích khởi phát cơn gò chuyển dạ một cách tự nhiên.

Đây là những dấu hiệu chuyển dạ thực tế khách quan thông qua động tác thăm khám bên trong âm đạo của các bác sĩ Sản khoa hay nữ hộ sinh. Các đặc điểm cần ghi nhận là sự thay đổi ở cổ tử cung, cụ thể là cổ tử cung xóa và mở dần dưới tác động của cơn gò, đầu ối thai nhi được thành lập (chỉ khi màng ối còn nguyên vẹn) và có sự tiến triển của ngôi thai sau mỗi cơn co tử cung. Khi có đầy đủ các dấu hiệu nêu trên, bác sĩ sẽ báo cho bạn biết thời điểm thích hợp cần rặn sinh theo chu kỳ cơn gò, nhằm tăng tính hiệu quả tống xuất thai nhi ra ngoài.

Tương tự như khi sinh con so, khi có các dấu hiệu sắp sinh con rạ, các thai phụ cần nhanh chóng đến bệnh viện. Thậm chí còn cần phải gấp gáp hơn vì sự chuyển dạ sinh con rạ vốn dĩ sẽ rút ngắn hơn lần sinh đầu. Chính vì vậy, sự chuẩn bị kỹ càng về kiến thức và hành trang là không bao giờ thiếu để người mẹ chủ động hơn trong cuộc chuyển dạ sinh con an toàn.