Đau nửa đầu kéo dài, nguyên nhân là gì?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Huỳnh An Thiên - Khoa Khám bệnh & Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Đau nửa đầu Migraine là chứng nhức đầu kinh niên, cơn đau có thể kéo dài nhiều giờ hoặc cả ngày. Biểu hiện là các cơn đau đầu tái diễn từ mức độ vừa đến nặng. Trong thời gian cơn đau xảy ra, bệnh nhân rất sợ ánh sáng và tiếng ồn, tiếng động mạnh, có thể dẫn tới buồn nôn và ói mửa.

Đau đầu Migraine ở nữ cao gấp 3 lần nam. Một số bệnh nhân có cảm giác thấy ánh sáng nóng từng đợt hoặc thấy con đường ngoằn ngoèo trước mặt hoặc không nhìn thấy gì trước mặt trong chốc lát.

Bệnh gồm 2 loại chính: Migraine tiền triệu và Migraine không có tiền triệu.

Migraine tiền triệu:

Migraine tiền triệu chiếm khoảng 10% các trường hợp. Bệnh nhân có giai đoạn tiền triệu kéo dài từ vài phút tới 30 phút, xảy ra trước cơn đau với các triệu chứng về mắt: ám điểm chói sáng, bán manh đồng danh. Các tiền triệu ít gặp hơn: Tê tay và tê một bên mặt, mất ngôn ngữ thoáng qua. Khi các triệu chứng trên biến mất thì cơn đau xuất hiện với các đặc tính điển hình.

Cơn đau Migraine có khởi phát thường một bên đầu, sau đó có thể lan sang hai bên. Cơn đau theo nhịp mạch và bệnh nhân có cảm giác động mạch thái dương đập mạnh. Cường độ đau tăng dần và dữ dội hơn. Cơn đau kéo dài từ khoảng 4 - 72 giờ. Bên cạnh cơn đau, bệnh nhân còn có thể có các triệu chứng đi kèm như: Sợ ánh sáng, sợ tiếng động, buồn nôn và có thể nôn. Bệnh nhân vào nơi tối và yên tĩnh thì có thể bớt đau.

Migraine không có tiền triệu:

Ở Migraine không có tiền triệu, các cơn đau có đặc tính giống như Migraine có tiền triệu nhưng cường độ đau thường ít hơn. Tuy không có tiền triệu chứng nhưng bệnh nhân có thể có một số triệu chứng báo trước như: Chán ăn, lo lắng. Trong cơn đau thường có hiện tượng tăng cảm giác đau vùng da đầu. Trên cùng một bệnh nhân có thể có cả hai loại cơn có và không có tiền triệu.

Nguyên nhân đau nửa đầu là không rõ ràng. Các nghiên cứu cho thấy là cơn đau nửa đầu bị gây nên bởi tình trạng giãn nở hoặc co hẹp của các mạch máu trong da đầu và các mô quanh não, làm phải bơm nhiều máu qua não hơn. Những thay đổi về hoạt động và về các hóa chất của não cũng có vẻ đóng một vai trò nào đó. Các bác sĩ cho rằng, có "các tác nhân khởi phát" gây nên một cơn đau đầu, mặc dù việc tìm ra được yếu tố khởi phát của một cá nhân không phải lúc nào cũng dễ dàng. Một số các tác nhân khởi phát thường gặp bao gồm:

• Hormon là nguyên nhân gây đau nửa đầu ở phụ nữ, việc thay đổi nội tiết tố làm cho những người có tiền căn đau nửa đầu bị nhức đầu trước hoặc trong chu kỳ kinh, một số khác bị đau nửa đầu khi mang thai hoặc mãn kinh.
• Các loại thuốc như: Thuốc tránh thai và liệu pháp thay thế hormon, cũng có thể làm trầm trọng thêm chứng đau nửa đầu.
• Thực phẩm cũng là yếu tố gây ra chứng đau nửa đầu, bao gồm: Rượu, bia, pho mát, sô-cô-la; lạm dụng caffein, bột ngọt, thức ăn mặn, và thực phẩm chế biến, bỏ bữa.
• Căng thẳng, stress có thể làm cho đau nửa đầu phát sinh.

• Cảm giác kích thích như: Đèn chói sáng và mặt trời, âm thanh lớn, mùi bất thường, bao gồm cả mùi hương dễ chịu; chẳng hạn như nước hoa, và mùi khó chịu (sơn và khói thuốc) cũng có thể gây đau nửa đầu.
• Thiếu ngủ hoặc ngủ quá nhiều là tác nhân làm phát sinh cơn đau nửa đầu ở một số người.
• Khi hoạt động gắng sức, kể cả hoạt động tình dục, cũng gây đau nửa đầu.
• Khi thay đổi thời tiết cũng có thể gây đau nửa đầu.
• Một số thuốc có thể làm nặng thêm các chứng đau nửa đầu.
• Tiền sử gia đình: Trong gia đình có cha hoặc mẹ hoặc cả hai bị đau nửa đầu thì con sẽ có nguy cơ cao bị đau nửa đầu.
• Những người dưới 40 tuổi: Chứng đau nửa đầu thường xảy ra ở những người từ 30 - 39 tuổi. Ngoài ra, có một số trường hợp người bị đau nửa đầu bắt đầu trước khi 20 tuổi.
• Phụ nữ có tỷ lệ đau nửa đầu hơn nam giới khoảng 3 lần. Do thay đổi nội tiết nên ở người phụ nữ bị đau nửa đầu, có thể xảy ra khi bắt đầu ngay trước khi khởi đầu của chu kỳ kinh nguyệt và có một số trường hợp phụ nữ bị đau nửa đầu rất nặng nề trong ba tháng đầu của thai kỳ nhưng giảm dần trong giai đoạn sau thai kỳ.

Các biện pháp đơn giản có thể giúp bạn giảm bớt cơn đau đầu tại nhà:

• Nằm trong phòng yên tĩnh, mát mẻ, tối.
• Đặt một khăn lạnh lên trán hoặc cổ.
• Không uống cà phê, trà hay nước cam.
• Tránh đi lại quá nhiều.
• Cố gắng thư giãn bằng cách thiền hoặc nghe nhạc.

• Không đọc sách hay xem vô tuyến.
• Không nên lái xe.
• Một số người tìm cách giảm đau từ việc "ngủ để qua đi" một cơn đau.
• Dùng các thuốc giảm đau theo như chỉ định của bác sĩ.

Dưới đây là những biện pháp giúp bạn phòng tránh cơn đau nửa đầu:

• Nên đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày, kể cả vào cuối tuần và ngày lễ. Ngủ quá nhiều hoặc quá ít cũng có thể gây ra đau đầu.
• Luyện tập thể dục đều đặn. Tập luyện quá sức có thể gây đau đầu cho một số người, nhưng nghiên cứu cho thấy tập thể dục nhịp điệu thường xuyên, vừa phải có thể làm cho chứng đau nửa đầu ngắn hơn, ít nghiêm trọng hơn và ít xảy ra hơn đối với nhiều người và giúp kiểm soát căng thẳng.
• Không bỏ bữa. Một lượng đường trong máu giảm có thể gây ra chứng đau nửa đầu. Vì vậy, hãy giữ nó ổn định bằng cách không bỏ bữa. Ngoài ra, uống nhiều nước để tránh mất nước, có thể gây ra đau đầu.
• Hạn chế căng thẳng. Căng thẳng là một nguyên nhân phổ biến gây ra những cơn nhức đầu. Vì vậy, hãy dành thời gian mỗi ngày để thư giãn bằng các phương pháp như: Nghe nhạc, đi bộ, tập yoga, thiền, châm cứu, massage,...