Môi nứt nẻ: Các triệu chứng, nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ

Khi mùa đông đến, nhiều người gặp phải tình trạng môi khô nứt nẻ và bong tróc do sự phá vỡ lớp da bên ngoài và viêm nhiễm. Khi môi khô tróc da, chúng sẽ có màu đỏ hoặc máu, có thể gây khó chịu hoặc đau đớn. Mặc dù đôi môi khô nứt nẻ là vô hại, điều quan trọng là phải bảo vệ và dưỡng ẩm, tránh các yếu tố nguy cơ để giữ một làn môi tươi tắn và xinh đẹp.

Môi khô nứt nẻ là một triệu chứng mà môi bị khô, bong tróc hoặc nứt ra. Các vết nứt có thể xuất hiện trên bề mặt của môi trên lẫn môi dưới và môi có thể bị đau cũng như có thể chảy máu.

Trong hầu hết các trường hợp, nứt môi không phải là tình trạng nghiêm trọng và không gây nguy hiểm cho sức khỏe. Theo đó, môi nứt nẻ hiếm khi liên quan đến các cấp cứu y tế. Tuy nhiên, môi nứt nẻ có thể là dấu hiệu của việc mất nước. Mất nước nghiêm trọng và mất cân bằng điện giải có thể dẫn đến sốc hoặc hôn mê và có thể đe dọa tính mạng. Vì vậy, cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu bản thân hoặc người đi cùng có các triệu chứng mất nước nghiêm trọng, chẳng hạn như lú lẫn, hôn mê, mất ý thức, da lạnh hoặc giảm bài tiết nước tiểu.

Ngoài ra, còn có những triệu chứng khác có thể xảy ra với môi nứt nẻ, tùy thuộc vào bệnh lý, rối loạn hoặc tình trạng cơ bản. Cụ thể là các triệu chứng thường xuyên ảnh hưởng đến môi cũng có thể liên quan đến các hệ thống cơ thể khác. Ví dụ, đôi môi nứt nẻ có thể đi kèm với các triệu chứng khác ảnh hưởng đến miệng bao gồm:

• Chảy máu
• Lở loét môi
• Vết loét lạnh do nhiễm vi rút herpes simplex
• Khô miệng
• Giọng nói khàn
• Đỏ, nóng hoặc sưng môi

Đồng thời, môi nứt nẻ có thể đi kèm với các triệu chứng liên quan đến các hệ thống cơ thể khác. Chúng có thể bao gồm:

• Cảm thấy rất khát
• Cảm giác mệt mỏi, đuối sức
• Đau đầu
• Phát ban
• Nghẹt mũi

Nguyên nhân phổ biến của môi nứt nẻ là những thay đổi về độ ẩm và thời tiết. Thật vậy, đôi môi nứt nẻ thường do tiếp xúc với môi trường khắc nghiệt, dẫn đến dễ bị kích ứng, bao gồm thời tiết lạnh, khô, ăn thức ăn, nước uống cay nóng thường xuyên và cả thói quen liếm môi. Trong đó, cảm lạnh thông thường và tác hại của ánh nắng mặt trời cũng có thể gây ra nứt nẻ môi và cả các loại thuốc như thuốc giảm cholesterol.

Bên cạnh đó, sự tiếp xúc với chất gây dị ứng hoặc kích ứng là một nguyên nhân phổ biến khác của môi nứt nẻ. Khi cơ thể tiếp xúc với sản phẩm bên ngoài sẽ gây ra phản ứng dị ứng hoặc kích ứng trực tiếp trên da nói chung và da vùng môi nói riêng, vốn dĩ rất nhạy cảm. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, môi nứt nẻ là do khô và gió là thủ phạm chính.

Mặt khác, các bất ổn trong tình trạng sức khỏe cũng có thể gây nứt nẻ môi. Triệu chứng trên đôi môi khô nứt nẻ cũng có thể liên quan đến nhiều bệnh lý tiềm ẩn, bao gồm bệnh tuyến giáp, thiếu hụt vitamin và bệnh viêm ruột. Cụ thể là khi chức năng tuyến giáp kém có thể gây khô miệng và môi, thiếu hụt phức hợp vitamin B và hàm lượng kẽm hoặc sắt thấp trong máu cũng đã được báo cáo là nguyên nhân gây ra môi khô tróc da. Đồng thời, bệnh viêm ruột mạn tính như bệnh Crohn có thể ảnh hưởng đến toàn bộ đường tiêu hóa từ môi xuống hậu môn và nếu một người vừa bị nứt môi nghiêm trọng không lành cũng như đau bụng, đây có thể là một nguyên nhân có thể nghi ngờ.

Mùa đông là khoảng thời gian gây ra nhiều thử thách đối với mọi loại da, dù một người có làn da khô hay da dầu. Mặt khác, không khí ngoài trời kết hợp với nắng nóng trong nhà cũng có thể làm da bị mất nước và khiến môi khô tróc da, chảy máu. Nhiều người lại coi thường đôi môi nứt nẻ, nhưng thực sự, chúng có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, nhất là khi có tiếp xúc với bất kì một trong các yếu tố nguy cơ nào sau đây:

• Nhiễm trùng nấm men: Môi khô có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng nấm men. Điều này sẽ chính xác hơn nếu người bệnh có môi nứt nẻ kèm vết nứt quanh khóe miệng. Khi một người liếm môi quá mức, nước bọt ấm và nhiệt độ ẩm sẽ khuyến khích nấm men phát triển, đặc biệt là khi nước bọt tích tụ ở khóe miệng, gây môi khô tróc da.
• Phản ứng dị ứng: Môi khô có thể là biểu hiện của cơ thể đang bị dị ứng. Nếu đôi môi trông giống như sau khi được tiêm chất làm đầy, đây có thể là một phản ứng dị ứng. Trong thực tế, các sản phẩm làm căng mọng môi là lý do phổ biến cho các phản ứng dị ứng xảy ra tại chỗ. Ngoài ra, bột quế và ớt thường được tìm thấy trong các loại son làm căng mọng môi và cũng có thể gây ra phản ứng.
• Mất nước: Một yếu tố rất thường gặp khiến môi nứt nẻ là do môi bị mất nước. Khô môi, miệng và mắt đều là những dấu hiệu đầu tiên báo hiệu cho một làn da bị thiếu nước, thiếu hụt lượng nước dự trữ thích hợp.
• Tổn thương do ánh nắng mặt trời: Môi khô hoặc nứt nẻ có thể là do tác hại của ánh nắng mặt trời. Việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài có thể khiến môi bị khô và cứng, dẫn đến nứt nẻ. Nếu không bảo vệ đôi môi của mình khỏi tia cực tím của ánh nắng mặt trời, điều đó cũng có thể dẫn đến tình trạng viêm nhiễm cho môi. Do đó, ngay cả trong những ngày mùa đông lạnh giá nhất, hãy đảm bảo sử dụng sản phẩm dành cho môi có chứa tính chống nắng.
• Thiếu Vitamin: Môi nứt nẻ có thể là dấu hiệu cơ thể bị thiếu vitamin. Trong đó, vitamin B đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động thường xuyên của cơ thể. Loại sinh tố này vừa cung cấp năng lượng, vừa giúp hệ thống miễn dịch chống lại bệnh tật và góp phần tạo nên làn da khỏe mạnh. Nếu không có đủ Vitamin B trong cơ thể, người bệnh sẽ có thể gặp nhiều vấn đề về da, chẳng hạn như khô môi, bong tróc da.
• Quá nhiều vitamin A: Trái ngược với sự thiếu hụt của các sinh tố nhóm B, môi khô cũng có nghĩa là cơ thể đang hấp thụ quá nhiều Vitamin A. Độc tính của vitamin A có thể xảy ra nếu người bệnh đang dùng quá nhiều chất bổ sung có chứa vitamin A. Lượng Vitamin A dư thừa được lưu trữ trong gan và tích tụ theo thời gian, gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, chẳng hạn như nứt nẻ nhiều ở khóe miệng, khô và bong tróc da.
• Thuốc: Có một số loại thuốc có thể dẫn đến nứt nẻ môi. Ví dụ, thuốc cao huyết áp, thuốc chống trầm cảm và thuốc hóa trị là một trong số những loại thuốc được biết đến gây ra môi khô nứt nẻ. Cơ chế là vì các loại thuốc này làm giảm sản xuất nước bọt, có thể làm khô môi và cả trong miệng.

Tóm lại, da trên môi mỏng và mong manh hơn nhiều so với các bộ phận khác trên cơ thể. Môi cũng tiếp xúc với đa dạng các tác nhân từ môi trường, bao gồm ánh nắng mặt trời và không khí khô lạnh, dễ bị khô, nứt và bong tróc. Đây là một vấn đề phổ biến và khó chịu. Theo đó, mỗi người cần biết các nguyên nhân, yếu tố nguy cơ gây môi khô tróc da, chủ động phòng tránh, kết hợp cùng những biện pháp khắc phục tại nhà để có thể giúp hạn chế đôi môi nứt nẻ và không làm chúng bị khô thêm.

Nguồn tham khảo: everydayhealth.com, healthline.com