Vì sao trẻ sơ sinh hay bị chàm sữa?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Trương Thành Tâm - Bác sĩ Nhi khoa - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Bệnh chàm sữa hay còn gọi là lác sữa là một dạng của bệnh chàm thể tạng, thường gặp ở trẻ sơ sinh từ 2 tháng tuổi. Đây là tình trạng viêm da mãn tính, không lây, do trẻ có cơ địa dị ứng hoặc do di truyền. Bệnh có thể kéo dài đến khi trẻ 2 tuổi với những tổn thương điển hình xuất hiện ở hai bên má.

Bệnh chàm sữa ở trẻ sơ sinh được phân thành 3 cấp độ:

• Cấp tính: Vùng da tổn thương với những mụn nước màu đỏ hồng, có chứa dịch, gây ngứa.
• Mãn tính: Vùng da bị tổn thương thành từng mảng, khô rát, dày, tróc vảy, sắc tố da thay đổi sau khi bị viêm.
• Bán cấp: Tổn thương ở giai đoạn trung gian giữa cấp tính và mãn tính.

Cho đến nay nguyên nhân gây bệnh chàm sữa ở trẻ sơ sinh vẫn chưa được xác định rõ, tuy nhiên các yếu tố sau được xem là nguy cơ khởi phát bệnh và có thể khiến bệnh nặng hơn:

• Di truyền, cha mẹ mắc các bệnh dị ứng như hen suyễn, dị ứng da, thời tiết, ...
• Cơ địa dị ứng
• Sống trong môi trường ô nhiễm hoặc tiếp xúc trực tiếp với các chất gây dị ứng như lông vật nuôi, khói bụi, khói thuốc lá, nấm mốc, phấn hoa, xà phòng, các chất tẩy rửa...
• Dị ứng thực phẩm như trứng, sữa, cũng có thể gây ra bệnh chàm sữa.
• Dị ứng thời tiết, khí hậu lạnh, nóng, khô thay đổi.
• Da khô, không được đảm bảo độ ẩm, thường xuyên tắm rửa nhiều làm mất cân bằng độ ẩm trên da.
• Nhiễm các loại virus, vi khuẩn gây bệnh trên da.

Có thể nhận biết bệnh chàm sữa ở trẻ sơ sinh thông qua những dấu hiệu sau:

• Vị trí xuất hiện: hai bên má, trên mặt, có thể ở chân, tay và lan rộng trên toàn thân.
• Thương tổn trên da ban đầu là các nốt mẩn đỏ, nhỏ li ti, sau đó tiến triển thành mụn nước.
• Mụn nước khiến trẻ ngứa ngáy, khó chịu, khi bị trầy xước và vỡ sẽ tiết dịch, tiến triển đóng vảy.
• Sờ vào vùng da bị khô và đóng vảy ở trẻ sơ sinh bị bệnh chàm sữa sẽ thấy thô ráp, khô và căng.
• Các dấu hiệu khác có thể gặp kèm theo như dị ứng, viêm mũi, hen suyễn.

Khi thăm khám lâm sàng, cần chẩn đoán phân biệt chàm sữa với những bệnh viêm da khác như mề đay, chốc, vảy trắng... Cụ thể:

• Mề đay: Tổn thương trên da mặt là những nốt mẩn và phù, xuất hiện rải rác.
• Chốc: Vùng da bị tổn thương do mụn nước hoặc bóng nước, sau đó tiến triển thành mụn mủ. Mụn mủ bị vỡ và khô, đóng vảy dày màu vàng.
• Vảy trắng: Khác với bệnh chàm sữa, bệnh vảy trắng ở trẻ sơ sinh là những vùng da bị giảm sắc tố, có màu trắng, vảy mịn, xuất hiện ở má, tay và nửa thân trên.

Bệnh chàm sữa ở trẻ sơ sinh sẽ thuyên giảm dần và có thể tự khỏi khi trẻ lớn hơn 1. Tuy nhiên, nếu khi trẻ lớn (sau 4 tuổi trẻ) mà vẫn chưa khỏi, bệnh thường kéo dài và hay tái phát, có thể biến chứng thành chốc, viêm da mụn mủ (giống thủy đậu) và tiến triển thành chàm.

Bệnh chàm sữa ở trẻ sơ sinh rất dễ tái phát, đặc biệt khi trẻ tiếp xúc và bị dị ứng với thực phẩm hoặc thời tiết. Vì vậy khi được chẩn đoán bị chàm sữa, trẻ cần được chăm sóc và điều trị theo đúng hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa da liễu.

Mục tiêu của điều trị bệnh chàm sữa chủ yếu là giảm ngứa, tránh nhiễm khuẩn, bội nhiễm trên da, bình thường hóa làn da và giúp hạn chế tái phát, cụ thể cha mẹ cần lưu ý những thông tin sau:

• Hạn chế tiếp xúc với các chất gây dị ứng, nguyên nhân gây bệnh.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa da liễu để được tư vấn mua thuốc đúng.
• Không tự ý mua thuốc bôi chữa bệnh chàm sữa cho trẻ, đặc biệt là thuốc có chứa corticoid vì có thể làm teo da, nhiễm nấm, mất sắc tố da và khiến bệnh nặng thêm, thậm chí có thể gây suy thận.
• Không tự ý dùng các bài thuốc dân gian như đắp lá vì có thể khiến bệnh nặng thêm.

Trẻ sơ sinh bị bệnh chàm sữa cần được chăm sóc cẩn thận và kỹ lưỡng từ chăm sóc da cho đến chế độ dinh dưỡng như:

• Cố gắng cho trẻ bú sữa mẹ trong thời gian lâu nhất, tối thiểu là 6 tháng sau khi sinh.
• Tránh cho trẻ ăn dặm quá sớm, độ tuổi trung bình và phù hợp để ăn dặm là khi trẻ được 6 tháng tuổi.
• Hạn chế hoặc tránh cho trẻ ăn những loại thực phẩm có khả năng gây dị ứng cao hải sản, trứng, lạc, sữa và các chế phẩm từ sữa, ...

• Trẻ sơ sinh bị bệnh chàm sữa không nên tắm nhiều và tắm quá lâu, hạn chế sử dụng sữa tắm nhiều hóa chất, cho trẻ tắm với nước ấm.
• Cho trẻ mặc áo quần với chất liệu thông thoáng, thấm hút mồ hôi, hạn chế sử dụng giặt áo quần của trẻ với hóa chất tẩy rửa, bột giặt.
• Giữ cho làn da của trẻ luôn được sạch, khô và thoáng. Nếu trẻ bị da khô cần được giữ ẩm bằng loại kem bôi phù hợp.
• Giữ gìn và vệ sinh môi trường sống của trẻ sạch sẽ, thoáng mát, độ ẩm phù hợp.

Trẻ sơ sinh bị bệnh chàm sữa thường do trẻ có cơ địa dị ứng, tiếp xúc với các chất có khả năng gây dị ứng cao như nấm mốc, khói bụi ô nhiễm, lông vật nuôi, thú cưng.