Phân loại và triệu chứng sa sinh dục

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nguyễn Chí Quang, Khoa Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và bước vào thời kỳ mãn kinh có khả năng cao bị sa sinh dục. Bệnh có biểu hiện gây rối loạn tiểu tiện, táo bón, đau khi giao hợp và nhiều vấn đề khác. Tùy theo mức độ bệnh mà phương pháp điều trị cũng khác nhau.

Sa sinh dục là hiện tượng tử cung sa xuống âm hộ, kèm theo sa thành trước âm đạo và bàng quang, hoặc sa thành sau âm đạo và trực tràng.

Sa sinh dục là một bệnh phổ biến, ảnh hưởng đến 1/8 phụ nữ có tuổi từ 40 - 50, mức độ sa có thể khác nhau. Bệnh không gây nguy hiểm tính mạng nhưng ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt và lao động của người bệnh.

Sa bàng quang (thoát vị bàng quang), sa đường tiết niệu (thoát vị tiết niệu), sa ruột (thoát vị ruột) sa trực tràng là những trường hợp thường gặp.

2.1 Phân loại cổ điển

Sa độ 1:

• Sa thành trước âm đạo (kết hợp sa bàng quang)
• Sa thành sau (kết hợp sa trực tràng)
• Cổ tử cung hạ xuống thấp cách mép màng trinh hơn 1 cm

Sa độ 2:

• Sa thành trước âm đạo (kết hợp sa bàng quang)
• Sa thành sau (kết hợp sa trực tràng)
• Cổ tử cung bắt đầu lộ ra ở âm đạo

Sa độ 3:

• Sa thành trước âm đạo (kết hợp sa bàng quang)
• Sa thành sau (kết hợp sa trực tràng)
• Tử cung sà ra ngoài âm đạo cách mép màng trinh hơn 1 cm

Sa độ 4:

Toàn bộ tử cung, bàng quang sa hoàn toàn ra ngoài âm hộ

2.2 Phân loại theo hệ thống POP-Q

Phân độ như sau:

Độ 0: Không sa sinh dục. Aa, Ap, Ba, Bp 3cm nằm trên màng trinh. Điểm C hoặc D: (Tlv - 2) < C, D <= Tlv.

Độ 1: Có B > 1cm trên màng trinh

Độ 2: Có B trong khoảng 1cm trên hoặc dưới màng trinh

Độ 3: Có B > 1cm dưới màng trinh đến nhỏ hơn khoảng (Tlv - 2cm)

Độ 4: Sa sinh dục toàn bộ, B >= (Tlv - 2cm)

Bệnh sa trực tràng tiến triển khá chậm, từ 5 đến 20 năm. Mức độ tiến triển nhanh hay chậm phụ thuộc vào việc số lần sinh sản, tình trạng lao động và sức khỏe của người phụ nữ.

3.1 Triệu chứng cơ năng

Có 5 nhóm triệu chứng thường xuất hiện ở phụ nữ sa sinh dục như sau:

• Đường tiểu dưới: Người bệnh có thể có các biểu hiện như tiểu không thể kiểm soát, tăng số lần đi tiểu, dòng nước tiểu yếu hoặc tiểu kéo dài, tiểu ngập ngừng, cảm giác tiểu không hết, đôi khi phải dùng tay để đẩy búi sa trước và sau khi tiểu.
• Sa các tạng vùng chậu: Cảm giác có khối phồng ở âm đạo, cảm giác bị đè ép hoặc nặng vùng chậu/âm đạo, sờ thấy khối phồng.
• Rối loạn tình dục: Giao hợp bị đau, có cảm giác bị cản trở, âm đạo rộng ra.
• Rối loạn đường hậu môn trực tràng: Táo bón, đi ngoài phải rặn, cảm giác tống phân không hết, xuất huyết hoặc chất nhầy trực tràng.
• Có cảm giác đau ở đường tiểu dưới và các cơ quan khác trong vùng chậu: Đau bàng quang, niệu đạo, âm hộ, âm đạo, tầng sinh môn, đau thần kinh thẹn. Tính chất đau có thể có hoặc không có chu kỳ.

3.2 Triệu chứng thực thể

Khám thấy khối sa ở nửa dưới âm đạo hoặc thập thò ở âm hộ. Phần khối sa bị lộ ra ngoài có thể bị sừng hóa, bị loét do cọ xát hoặc bội nhiễm.

Hiện nay điều trị sa sinh dục có nhiều phương pháp phẫu thuật điều trị hiệu quả khác nhau. Tùy vào mức độ mà bác sĩ thăm khám sẽ chỉ định nội khoa hoặc can thiệp phẫu thuật. Tại bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang áp dụng phẫu thuật nội soi bằng robot là phương pháp tối ưu đối với sa sinh dục nào. Với phương pháp này người bệnh sẽ có được những ưu điểm như bệnh không tái phát, bảo tồn tử cung và giải quyết được những triệu chứng tiểu kèm theo của bệnh.

Robot Da Vinci sản xuất tại Hoa Kỳ là robot tân tiến, cấu trúc tinh vi, hiện đại, có 4 cánh tay mô phỏng gần như hoàn hảo các động tác bàn tay con người, đáp ứng nhu cầu phẫu thuật với các yêu cầu cao nhất. Nhờ đặc tính này, robot phẫu thuật có thể xâm nhập những vị trí hẹp, sâu và khó tiếp cận, giải quyết được những hạn chế của phẫu thuật mổ hở và nội soi cổ điển. Với các ưu thế vượt trội: An toàn, giảm thiểu tối đa các nguy cơ biến chứng và nhiễm trùng phẫu thuật, giảm đau, ít mất máu, hồi phục nhanh, đảm bảo thẩm mỹ, robot có thể sử dụng cho hầu hết các trường hợp phải điều trị bằng phương pháp nội soi đặc biệt trong điều trị ung thư.

Trước khi trở thành Bác Sĩ chuyên ngành Sản Phụ Khoa tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park, BS Nguyễn Chí Quang từng công tác tại Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Đại học Y Dược TP.Hồ Chí Minh. Bác sĩ Quang đã có nhiều năm kinh nghiệm chuyên môn sâu sắc và thế mạnh trong điều trị các bệnh lý sản phụ khoa như:

• Phẫu thuật nội soi U xơ tử cung
• Phẫu thuật nội soi u buồng trứng
• Phẫu thuật nội soi sa sinh dục