Điều cần biết khi dùng thuốc cân bằng nội tiết tố nữ

Hormone hay nội tiết tố có nhiều tác động đến sức khỏe và sinh lý của phụ nữ. Chị em ở bất kỳ độ tuổi nào cũng đều có nguy cơ gặp phải tình trạng mất cân bằng nội tiết tố. Do đó chị em thường tìm đến các loại thuốc để tái lập sự cân bằng hormone. Vậy thuốc cân bằng nội tiết tố nữ là gì và chị em có nên uống thuốc nội tiết tố nữ hay không?

Có 5 giai đoạn trong cuộc đời mà chị em sẽ phải đối mặt với nguy cơ xảy ra tình trạng mất cân bằng nội tiết tố cao nhất, chịu ảnh hưởng lớn đến nhiều khía cạnh như tâm lý, sinh lý và ngoại hình. Do đó, phụ nữ trong các độ tuổi sau đây thường có xu hướng quan tâm đến các thuốc cân bằng nội tiết tố nữ để duy trì sự trẻ khỏe, bao gồm: ​

• Giai đoạn sau sinh đẻ;
• Giai đoạn tuổi 30;
• ​Giai đoạn 35 đến 40 tuổi;
• Giai đoạn tiền mãn kinh (40 đến 50 tuổi);
• Giai đoạn mãn kinh (trên 50 tuổi).

Một số loại thuốc nội tiết tố tốt nhất hiện nay đã và được nhiều chị em đặc biệt quan tâm chính là viên uống Estrogen và các liệu pháp thay thế Hormone.

1.1. Viên uống bổ sung Estrogen

Viên uống Estrogen là loại thuốc cân bằng nội tiết tố nữ được đông đảo chị em lựa chọn sử dụng, trong đó đa số trường hợp sẽ có những triệu chứng như khô hạn âm đạo, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, bốc hỏa, tâm trạng dễ cáu gắt...

Hiện nay, việc tìm kiếm thông tin và mua về sử dụng viên uống tăng nội tiết nữ có thành phần Estrogen không gặp quá nhiều khó khăn, chị em chỉ cần một vài thao tác đơn giản trên mạng xã hội là đã có có đầy đủ thông tin về thành phần, tác dụng cũng như hướng dẫn sử dụng của thuốc. Đáng chú ý những viên uống bổ sung Estrogen được rao bán trên mạng Internet luôn được quảng cáo là thuốc nội tiết tố nữ tốt nhất hiện nay với xuất xứ rất đa dạng như Mỹ, Nhật, Đức, Úc...

Tuy nhiên, tình trạng lạm dụng các thuốc này rất đáng cảnh báo vì viên uống Estrogen chỉ thật sự mang lại tác dụng hiệu quả khi được bác sĩ chuyên khoa chỉ định với liều dùng và cách dùng phù hợp. Việc chị em tự ý mua và sử dụng những sản phẩm nội tiết tố không rõ nguồn gốc có thể gây phản tác dụng, thậm chỉ có nguy cơ gặp phải tác dụng không mong muốn, đặc biệt khi mua phải hàng giả hoặc hàng kém chất lượng.

1.2. Liệu pháp thay thế Hormone

Khi cơ thể không còn khả năng sản xuất đủ lượng nội tiết tố cần thiết (như ở giai đoạn mãn kinh) thì đa phần chị em sẽ tìm đến liệu pháp thay thế hormone hay còn gọi là liệu pháp bổ sung nội tiết tố từ bên ngoài.

1.3. Liệu pháp Estrogen (ET)

Liệu pháp này bổ sung nội tiết tố nữ Estrogen dưới nhiều dạng phong phú và đa dạng. Chị em có thể thay thế Estrogen bằng các sản phẩm viên nén, thuốc dạng xịt và thậm chí thời gian gần đây có cả dạng gel. Tùy theo nhu cầu bổ sung nội tiết tố như thế nào và đặc biệt là thông qua tư vấn, chỉ định của bác sĩ mà chị em sẽ có dạng liệu pháp Estrogen phù hợp.

1.4. Liệu pháp kết hợp (EPT-Estrogen Progestin Therapy)

Với liệu pháp này, bác sĩ chuyên khoa thường chỉ định cho những trường hợp chị em chưa cắt bỏ tử cung với ưu điểm lớn nhất là hạn chế được gần như tối đa các tác dụng phụ không mong muốn. Thông thường, bệnh nhân áp dụng liệu pháp kết hợp sẽ sử dụng các sản phẩm bổ sung dạng viên, tuy nhiên trong những năm gần đây, dạng sản phẩm dạng miếng dán bắt đầu được đông đảo chị em phụ nữ ưa chuộng do tiện dụng.

2. Tác dụng phụ của thuốc nội tiết tố nữ

Có nên uống thuốc nội tiết tố nữ hay không là câu hỏi mà đa phần chị em đặt ra trước khi áp dụng. Khác xa với những quảng cáo quá mức về chức năng và công dụng của thuốc cân bằng nội tiết tố nữ trên mạng Internet, trong quá trình sử dụng chị em có nguy cơ gặp phải một số tác dụng không mong muốn, đặc biệt là những trường hợp tự ý sử dụng mà không có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

2.1. Tác dụng phụ của thuốc nội tiết tố nữ hay gặp

Tác dụng không mong muốn hay gặp đầu tiên và cũng được chị em dễ dàng nhận thấy nhất chính là hiện tượng ngực bị căng tức, gây đau đớn. Tác dụng ngoại ý có mức độ phổ biến xếp ngay phía sau là tình trạng choáng váng, xây xẩm, chóng mặt kèm theo những cơn đau đầu kéo dài.

Một tác dụng phụ của thuốc cân bằng nội tiết tố nữ mà không chị em nào mong muốn gặp phải chính là cân nặng mất kiểm soát, bao gồm tăng cân quá mức, thừa cân hoặc không thể kiểm soát nổi trọng lượng cơ thể.

Một số trường hợp sử dụng thuốc nội tiết gặp phải tác dụng phụ sưng phù mu bàn chân/cẳng chân, kèm theo là hiện tượng chuột rút cơ liên tục vào ban đêm.

Chảy máu âm đạo bất thường là một trong những tác dụng phụ nguy hiểm nhưng lại tương đối phổ biến khi chị em áp dụng liệu pháp bổ sung hormone. Tình trạng này nếu không được xử lý kịp thời có nguy cơ dẫn đến vô sinh ở phụ nữ hoặc các biến chứng nguy hiểm khác.

2.2. Tác dụng phụ của thuốc nội tiết tố nữ hiếm gặp

Bên cạnh những tác dụng phụ phổ biến nêu trên, chị em sử dụng các thuốc cân bằng nội tiết tố nữ có tỷ lệ thấp hơn gặp phải những triệu chứng bất thường như xuất hiện khối u ở vú, núm vú tiết dịch bất thường hoặc dấu hiệu rối loạn tiêu hóa như buồn nôn, nôn ói...

Một vài trường hợp sử dụng thuốc nội tiết còn gặp hiện tượng khó thở, thở không đều, nói chuyện dễ bị hụt hơi mà không xác định được nguyên nhân, thậm chí là tình trạng vàng mắt, vàng da bất thường.

2.3. Một số tác dụng phụ nghiêm trọng khác

Khi chưa được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và tư vấn, phụ nữ Việt Nam có xu hướng tự tìm đến các sản phẩm chăm sóc hoặc bổ sung nội tiết tố khi có những triệu chứng như sạm da, thâm nám, tàn nhang, khô hạn âm đạo... Theo các chuyên gia, khi lượng Estrogen trong cơ thể dư thừa quá mức sẽ ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe và là một trong những nguyên nhân tăng nguy cơ ung thư.

Về mặt sinh lý, nội tiết tố trong cơ thể chị em phụ nữ luôn được duy trì tốt nhất ở trạng thái cân bằng. Một số trường hợp suy giảm nội tiết tố nghiêm trọng lại xuất phát từ tác dụng phụ của các thuốc bổ sung nội tiết tố, đặc biệt ở người tự ý điều trị khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Quá trình sản xuất hormone của cơ thể phụ nữ liên quan đến hoạt động của trục hạ đồi, tuyến yên và buồng trứng. Việc lạm dụng thuốc cân bằng nội tiết tố nữ trong thời gian dài sẽ gây phản tác dụng, từ đó ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của trục nội tiết này.

Ngoài ra, thuốc cân bằng nội tiết tố nữ có thể dẫn đến một tác dụng phụ rất nghiêm trọng và có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe (tuy nhiên tương đối ít gặp) là hiện tượng hình thành cục máu đông gây tắc mạch, phổ biến là mạch ở chân và động mạch phổi. Những trường hợp đã có tiền sử rối loạn đông máu là nhóm nguy cơ cao mắc phải tình trạng này, do đó việc sử dụng thuốc phải đặc biệt thận trọng.

Tác dụng phụ của thuốc nội tiết tố nữ là vấn đề không mong muốn của tất cả mọi người. Tuy nhiên những tác dụng phụ này vẫn có thể hạn chế được nếu bệnh nhân đến gặp bác sĩ để được thăm khám, tư vấn và chỉ định điều trị với loại thuốc và liều dùng phù hợp.

Chế độ dinh dưỡng là một trong những yếu tố đóng vai trò tối quan trọng đối với sức khỏe con người. Việc xây dựng chế độ ăn uống khoa học, bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng không những giúp chị em tăng khả năng tự bảo vệ bản thân mà còn có thể giúp hạn chế tối đa do một số tác dụng phụ của thuốc nội tiết tố nữ gây nên.

Rau xanh, trái cây tươi hay các loại thực phẩm có thành phần Acid béo Omega-3 và các nhóm vitamin là nhóm thực phẩm mà phụ nữ đang gặp phải tình trạng mất cân bằng hormone nên bổ sung hàng ngày. Ngoài ra, mầm đậu nành hoặc tinh chất từ mầm đậu nành cũng được chuyên gia và các bác sĩ y chuyên khuyên dùng, do thành phần rất giàu Genistein, một chất có tác dụng hữu ích đến việc duy trì cân bằng và tăng cường nội tiết tố nữ.

Chị em nên lưu ý lựa chọn những sản phẩm làm đẹp như phấn, son... có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng bởi hiện nay trong nhiều loại mỹ phẩm không rõ nguồn gốc có chứa thành phần gây hại cho sức khỏe của phái yếu.

Một yếu tố quan trọng khác để hạn chế tác dụng phụ của thuốc nội tiết tố nữ là chị em phải xây dựng cho bản thân một môi trường sống thật thoải mái, lành mạnh thông qua những việc làm đơn giản như giữ gìn vệ sinh nhà cửa và môi trường sống, đồng thời mỗi ngày chị em phụ nữ nên dành ra khoảng 30 phút để luyện tập thể dục thể thao và nâng cao sức khỏe.

Hiện nay, có 2 cách tăng cường nội tiết tố nữ là bổ sung estrogen thảo dược và estrogen tổng hợp. Tuy nhiên, estrogen tổng hợp không được khuyến cáo rộng rãi, bởi không thân thiện với cơ thể, khó hấp thu và việc sử dụng với liều cao có thể gây nhiều tác dụng như dư thừa estrogen, việc này cũng gây ức chế ngược, khiến buồng trứng ngừng sản xuất estrogen.