Rối loạn tiểu tiện ở phụ nữ mang thai

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.Nguyễn Văn Thành - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang. Bác sĩ đã có nhiều năm kinh nghiệm trong chuyên ngành Sản phụ khoa.

Đi tiểu nhiều lần khi mang thai là vấn đề gặp phải của hầu hết các mẹ bầu, đặc biệt là những tháng cuối của thai kỳ. Có nhiều nguyên nhân dẫn tới rối loạn tiểu tiện khi mang thai, các nguyên nhân có thể là biểu hiện sinh lý hoặc bệnh lý cần phải điều trị.

Phụ nữ khi mang thai, có rất nhiều thay đổi trong cơ thể trong đó tình trạng rối loạn tiểu tiện cũng rất thường gặp. Tình trạng này có thể gây ra khó chịu và ảnh hưởng tới sức khỏe mẹ bầu, đặc biệt tiểu đêm nhiều lần làm cho mẹ bầu bị thiếu ngủ, ngủ không đủ giấc dẫn tới cơ thể mệt mỏi.

Các biểu hiện rối loạn tiểu tiện khi mang thai thường gặp bao gồm:

• Đi tiểu nhiều lần: Khi mang thai, các bà bầu thấy số lần đi tiểu tăng lên. Đặc biệt khi mang thai 3 tháng đầu và mang thai 3 tháng cuối thai kỳ tình trạng tiểu nhiều lần tăng lên rõ rệt.
• Tiểu đêm: Cũng là một dấu hiệu khá phổ biến khi mang thai, mà hầu hết bà bầu gặp phải, Theo nghiên cứu thì có tới 86% số phụ nữ mang thai bị tiểu đêm vào 3 tháng cuối thai kỳ. Người ta nhận thấy rằng phụ nữ mang thai bài tiết ra một lượng lớn natri và nước vào ban đêm nhiều hơn so với phụ nữ không mang thai. Nên xuất hiện tình trạng tiểu đêm.

• Tiểu són: Phụ nữ mang thai có thể thấy tình trạng són tiểu khi cười, hắt hơi, ho...Tình trạng này tăng lên theo tuổi thai và nó khá phổ biến gây ra nhiều phiền toái cho bà bầu.

Hầu hết nếu nguyên nhân sinh lý thì tình trạng rối loạn tiểu tiện thường xuất hiện vào 3 tháng đầu và 3 tháng cuối thai kỳ, ở 3 tháng giữa thai kỳ do được xương chậu nâng đỡ nên áp lực lên bàng quang giảm nên ở nhiều người nhu cầu đi tiểu khi mang thai có xu hướng giảm.

Rối loạn tiểu tiện ở bà bầu có nhiều nguyên nhân gây ra, có thể đấy là một biểu hiện sinh lý bình thường, nhưng cũng có thể là dấu hiệu bệnh lý nhiễm khuẩn cần được điều trị.

2.1 Các nguyên nhân sinh lý

• Do thay đổi yếu tố hormone: Tăng nồng độ hormone HCG là nguyên nhân dẫn tới các cơ của bàng quang và thành tử cung giãn nở, lưu lượng máu đến vùng chậu gia tăng. Từ đó làm cho bàng quang bị chèn ép và gây kích thích bàng quang. Khi nhận kích thích thì bàng quang sẽ phát ra tín hiệu truyền lên não, não nhận tín hiệu và phân tích những tín hiệu này như mong muốn đi tiểu dù trong bàng quang không nhiều nước tiểu. Dẫn đến bà bầu thường xuyên đi tiểu. Dấu hiệu này cũng được coi là một biểu hiện sớm khi mang thai những tuần đầu.

• Tăng áp lực lên bàng quang: Ở những tháng đầu thì chủ yếu do thay đổi hormone. Những tháng cuối thai kỳ tăng lên, nhất là vào ba tháng cuối thai nhi bắt đầu xoay đầu để chuẩn bị sinh, tạo áp lực lên bàng quang, gây kích thích bàng quang làm tần suất đi tiểu tăng lên. Không những thế tình trạng kích thích vào bàng quang có thể làm sản phụ bị són tiểu.
• Do cơ chế thải lượng nước dư thừa: Ở toàn bộ thai kỳ, thể tích dịch trong máu tăng lên nhiều, lượng nước dự trữ trong cơ thể cần được loại bỏ khi không cần thiết. Nên làm cho sản phụ đi tiểu nhiều nhất là vào các tháng cuối thai kỳ và sau khi sinh một thời gian đầu.

2.2 Nguyên nhân bệnh lý

Ngoài các nguyên nhân sinh lý thì sản phụ rất dễ bị nhiễm trùng đường tiết niệu-sinh dục trong thai kỳ do nhiều yếu tố. Nhiễm trùng tiết niệu là nguyên nhân dẫn tới rối loạn tiểu tiện khi mang thai cần phải được điều trị nếu không sẽ dẫn tới những biến chứng nguy hiểm.

Nhiễm khuẩn tiết niệu-sinh dục có thể gây ra rối loạn tiểu tiện ở bà bầu gồm: viêm niệu đạo, viêm bàng quang, viêm thận bể thận, viêm âm đạo.

Khi mắc các bệnh lý nhiễm trùng sản phụ thấy các dấu hiệu như:

• Tiểu buốt, tiểu rắt, nóng rát khi đi tiểu;
• Có thể sốt, rét run;
• Nước tiểu đục, có khi lẫn máu;
• Viêm âm đạo thấy khí hư ra nhiều, màu sắc bất thường xanh, trắng đục hoặc vàng, ngứa bộ phận sinh dục.

Có khi những biểu hiện bệnh nhiễm trùng mờ nhạt làm cho sản phụ không nhận thấy rõ, nên việc khám thai thường xuyên là rất cần thiết để phát hiện sớm những bệnh lý này.

Một số cách để khắc phục tình trạng tiểu nhiều lần có thể áp dụng như:

• Để hạn chế tiểu đêm thì không nên uống nhiều nước trước khi đi ngủ, lượng nước đưa vào cơ thể nên tập trung cung cấp vào ban ngày. Trước khi đi ngủ cần giảm xuống, giúp bà bầu hạn chế đi tiểu nhiều vào ban đêm, để có giấc ngủ ngon hơn.
• Tránh các đồ uống có tính chất lợi tiểu: Nếu bạn gặp phải tình trạng đi tiểu nhiều lần nên tránh các đồ uống có tình chất lợi tiểu, nhất là vào buổi tối.
• Đi tiểu trước khi đi ngủ: Đi tiểu trước khi đi ngủ, làm cho bàng quang rỗng thì sẽ giảm được nhu cầu đi tiểu vào đêm.
• Ngồi cúi người về phía trước khi đi tiểu: Việc cúi người về phía trước khi đi tiểu nhằm tạo một lực ép lên bàng quang. Giúp bàng quang có thể đẩy sạch nước tiểu ra ngoài, từ đó kéo dài khoảng thời gian giữa các lần đi tiểu.
• Khi buồn tiểu nên đi tiểu ngay: Nếu nhịn tiểu nhiều lần có thể khiến cơ sàn chậu bị suy yếu, dẫn tới tiểu tiện không tự chủ.
• Nếu bạn bị tiểu són nhiều nên dùng băng vệ sinh khi cần thiết.
• Thực hiện bài tập kegel: Tập các cơ sàn chậu bằng cách giống như đang ngăn cản đi tiểu hoặc ngăn cản trung tiện. Việc tập các cơ sàn chậu giúp tăng sức mạnh cho cơ sàn chậu, giúp giảm tình trạng đi tiểu không tự chủ do căng thẳng và dễ dàng phục hồi sau khi sinh. Tập ít nhất 3 lần một ngày, 10 – 20 cơn co thắt khoảng 10 giây. Có thể tập ở bất kỳ đâu khi có thời gian.

Nếu tình trạng đi rối loạn tiểu tiện không cải thiện hoặc kèm theo các rối loạn khác như tiểu buốt, tiểu rắt... Nên tới các cơ sở y tế để được khám và làm các xét nghiệm cận lâm sàng để được chẩn đoán và điều trị.

Tóm lại để trả lời câu hỏi đi tiểu nhiều khi mang thai có sao không? Thì cần phải biết được nguyên nhân gây đi tiểu nhiều do sinh lý hay bệnh lý. Nếu bệnh lý cần được điều trị để tránh những biến chứng ảnh hưởng tới sức khỏe của mẹ và bé.