Thụ tinh nhân tạo thất bại: Chất lượng tinh trùng có phải là nguyên nhân?

Bài viết được viết bởi Bác sĩ Đỗ Huy Dương - Trung tâm Công nghệ cao Vinmec

Thụ tinh bằng kỹ thuật tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI) đã mở ra nhiều cơ hội mới cho các cặp vợ chồng hiếm muộn. Kỹ thuật này cho phép giảm lượng tinh trùng tốt đầu vào từ hàng triệu con xuống còn vài con và trở thành nền tảng của phương pháp điều trị hiếm muộn trên toàn cầu.

Tỷ lệ mang thai trung bình mỗi chu kỳ của IVF hiện nay là khoảng 50%. Tuy nhiên, nhiều cặp vợ chồng vẫn không thể có con ngay cả khi trải qua nhiều chu kỳ IVF. Điều quan trọng là phải hiểu lý do thụ tinh ống nghiệm thất bại để có thể có điều trị phù hợp, nâng cao tỉ lệ thành công.

• Tuổi mẹ cao
• Chất lượng trứng kém
• Các vấn đề về cấy ghép phôi
• Bất thường di truyền trong phôi thai
• Vấn đề chất lượng tinh trùng

Trước đây, các bác sĩ IVF thường tập trung chủ yếu vào các vấn đề lâm sàng ở người mẹ mà ít chú ý đến các yếu tố nam, bao gồm cả chất lượng tinh trùng của nam giới. Niềm tin phổ biến là miễn có sẵn tinh trùng di chuyển trong tinh dịch thì chúng là ứng cử viên đủ tốt cho IVF. Một số bác sĩ cho rằng chất lượng tinh trùng kém ít liên quan đến việc thụ tinh ống nghiệm không thành công và hầu như không có gì để cải thiện tình hình nam giới.

Từ trước đến nay, tinh dịch đồ được xem là xét nghiệm duy nhất được sử dụng để đánh giá chất lượng tinh trùng. Nó kiểm tra một số thông số quan trọng như số lượng, mật độ, độ di động, hình dạng của tinh trùng. Tuy nhiên, việc phân tích tinh dịch chỉ là một xét nghiệm quan sát. Việc kiểm tra bằng mắt thường không cho chúng ta biết nhiều về khả năng hoạt động của tinh trùng - cách chúng thực sự hoạt động trong tình huống tự nhiên hoặc với IVF.

Một xét nghiệm đầy đủ hơn, cung cấp thông tin chi tiết hơn đã được phát triển đó là xét nghiệm mức độ phân mảnh ADN tinh trùng. Xét nghiệm này cung cấp thông tin về tỷ lệ tinh trùng có bất thường di truyền (tinh trùng có ADN bị phân mảnh). Khi xét nghiệm này cho thấy tổn thương hơn 30% tổng số tinh trùng, thì khả năng mang thai sẽ giảm xuống (ngay cả với IVF) và khả năng sảy thai tăng lên đáng kể. Rõ ràng là tinh trùng có mức độ tổn thương DNA cao không hoạt động tốt như tinh trùng có mức độ tổn thương bình thường hoặc thấp.

Sự phân mảnh ADN tinh trùng có thể dẫn đến:

• Thụ tinh thất bại
• Phôi kém phát triển
• Không thụ thai
• Tăng nguy cơ sảy thai

Tuy vậy mức độ tổn thương ADN trong tinh trùng có thể được giảm bớt hoặc cải thiện tốt hơn. Để sửa chữa ADN bị hư hỏng trong tinh trùng, chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân gây ra tổn thương.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tổn thương AND của tinh trùng bao gồm tình trạng thể chất, thuốc men, tiếp xúc với hóa chất và chất độc nguy hiểm và một số tác nhân phổ biến khác như:

• Giãn tĩnh mạch tinh hoàn
• Nhiễm trùng tuyến tiền liệt
• Tắc nghẽn
• Thuốc chống trầm cảm
• Hóa trị liệu điều trị ung thư
• Sốt
• Uống nhiều cà phê
• Hút thuốc

Phần lớn tổn thương đối với tinh trùng xảy ra sau khi chúng rời khỏi tinh hoàn, nơi chúng được sản xuất và đi vào đường sinh sản (mào tinh), nơi chúng được lưu trữ, vận chuyển và trưởng thành. Tinh hoàn là một môi trường bảo vệ cao, giàu chất chống oxy hóa. Các hóa chất này trung hòa các gốc tự do gây tổn thương DNA. Tinh trùng trở nên dễ bị tổn thương khi chúng di chuyển ra khỏi môi trường bảo vệ đó. Chúng thậm chí còn dễ bị tổn thương hơn khi chúng đã trộn lẫn với dịch tuyến tiền liệt, đặc biệt nếu bị viêm ở đường sinh sản.

Bằng cách hạn chế tiếp xúc các yếu tố gây phân mảnh tinh trùng, có lối sống phù hợp hoặc thậm chí có thể can thiệp sâu vào tinh hoàn để thu được tinh trùng chất lượng tốt (trong trường hợp tỷ lệ phân mảnh ADN tinh trùng cao) sẽ giúp cải thiện chất lượng tinh trùng và qua đó cải thiện tỷ lệ thành công của các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

Nằm trong Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Đơn nguyên Hỗ trợ sinh sản IVF Vinmec được hỗ trợ về kỹ thuật từ rất nhiều khoa phòng khác như Viện nghiên cứu Tế bào gốc và Công nghệ Gen, Trung tâm Nhi, Khoa Sản... nên liên tục cập nhật phát triển những kỹ thuật mới trong điều trị hiếm muộn.