Cách chữa mắt lác ở người lớn tại nhà

Lác mắt hay lé mắt là một bệnh lý về mắt khá thường gặp ở nhiều độ tuổi khác nhau, không những ảnh hưởng đến khả năng nhìn của người bệnh mà còn là thẩm mỹ của họ. Hiện nay, có rất nhiều phương pháp giúp chữa mắt lác cho người lớn, một trong số đó là thực hiện những bài tập điều trị tại nhà. Vậy cách chữa mắt lác ở người lớn tại nhà như thế nào?

Lác mắt (Strabismus) thường được gọi là mắt lé, được định nghĩa là một tình trạng mà cả 2 mắt không nhìn cùng một nơi vào cùng một lúc. Nó nhiều biểu hiện như một bên mắt trôi vào trong (Esotropia), ra ngoài (Exotropia), hướng lên trên (Hypertropia) hoặc hướng xuống (Hypotropia).

Lác mắt thường xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi do di truyền hoặc các vấn đề trong quá trình phát triển thể chất, bắt đầu trước khi chúng lên 6 tuổi. Hầu hết các trường hợp lác mắt ở trẻ em là do dẫn truyền kém giữa não, cơ và dây thần kinh của mắt. Tuy nhiên, người lớn bị lác mắt cũng chiếm tỉ lệ không nhỏ và được xem như là những biên của của bệnh đột quỵ, chấn thương đầu hoặc đái tháo đường. Tình trạng này có thể dẫn đến nhìn đôi, thiếu nhận thức chiều sâu và thậm chí mất thị lực nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.

Bệnh lác mắt có thể hình thành do những nguyên nhân sau đây:

• Bệnh lác mắt do di truyền.
• Đục thuỷ tinh thể, bệnh lý đáy mắt, cận thị nặng bẩm sinh...
• Bệnh lác mắt được xem như là dấu hiệu của tật viễn thị nặng.
• Lác mắt có thể là một dấu hiệu của bệnh tật, chẳng hạn như một khối u.
• Có vấn đề với các cơ và dây thần kinh điều khiển mắt.
• Chấn thương đầu hoặc đột quỵ.
• Các bệnh lý khác như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tuyến giáp...

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh lác bao gồm:

• Một mắt bình thường và một mắt chỉ sai hướng (quay ra ngoài hoặc vào trong, lên hoặc xuống)
• Một mắt di chuyển hoặc di chuyển trong khi mắt kia đang đứng yên.
• Nheo một mắt.
• Nháy mắt thường xuyên, đặc biệt là khi có ánh sáng.
• Thường xuyên dụi một hoặc cả hai mắt.
• Để nhìn rõ một thứ gì đó thường phải nghiêng hoặc quay đầu.
• Nhìn đôi
• Phân chia tầm nhìn (nhìn thấy một hình ảnh thông thường cộng với một nửa hoặc một phần của hình ảnh đó)
• Nhìn thấy hình ảnh tỉnh trong trạng thái không ổn định hoặc bị chuyển động.
• Mệt mỏi hoặc căng thẳng, mỏi mắt thường xuyên.
• Đau đầu.
• Nhận thức chiều sâu của môi trường xung quanh kém.
• Khó tập trung liên tục.

Hiện nay, có rất nhiều phương pháp giúp điều trị mắt lác, bao gồm từ đeo kính, dùng miếng dán mắt đến phẫu thuật và các bài tập cho mắt tại nhà. Có 6 cơ kiểm soát đôi mắt của con người và chúng phải hoạt động cùng nhau để cho phép cả 2 mắt nhìn vào cùng một vị trí. Nếu mắt bị lác, các cơ này không hoạt động như một nhóm.

Các bác sĩ nhãn khoa có thể đề nghị các bài tập mắt để cải thiện khả năng kiểm soát cơ và phối hợp giữa não và mắt để giúp mắt tập trung chính xác. Một số trong số chúng có thể thực hiện tại nhà. Dưới đây là các bài tập hỗ trợ điều trị mắt lác ở người lớn có thể thực hiện tại nhà:

Bài tập nhìn bút chì

• Giữ một cây bút chì cách mặt một khoảng bằng cánh tay.
• Tập trung mắt vào cục tẩy (đuôi bút chì)
• Từ từ di chuyển nó đến gần mũi.
• Theo dõi nó bằng mắt cho đến khi bạn không còn có thể nhìn thấy nó rõ ràng nữa.
• Di chuyển bút chì ra xa lại bằng cánh tay và lặp lại vài lần.

Bài tập Trombone

• Giống như bài tập bằng bút chì, bài tập này là cầm một vật nhỏ cách mặt một khoảng bằng cánh tay.
• Lấy tay che mắt không bị lác.
• Giữ đối tượng ở bất cứ nơi nào mà mắt lác thường hướng vào.
• Giữ đầu luôn hướng thẳng về phía trước.
• Tập trung vào vật bằng mắt bị lac và di chuyển vật đó cho đến khi mắt nhìn thẳng vào đối tượng. Cố gắng giữ vật trong tiêu điểm.
• Lặp lại động tác này tối đa 20 lần, thay đổi tốc độ và khoảng cách của vật thể.

Chuỗi Brock

• Trượt ba hạt màu khác nhau với khoảng cách bằng nhau lên một sợi dây dài khoảng 1,5 mét.
• Buộc một đầu dây vào vật cố định, chẳng hạn như bàn, tay vịn hoặc núm tủ. Giữ chặt đầu còn lại lên mũi để dây được căng.
• Tập trung vào hạt gần nhất cho đến khi nó là một đối tượng duy nhất tại điểm gần nhất của một chữ V nơi các dây gặp nhau.
• Khi đã nhìn thấy hạt đầu tiên, hãy chuyển trọng tâm sang hạt chính giữa cho đến khi nó là đối tượng duy nhất tại đường chéo X nơi các dây gặp nhau.
• Khi hạt ở giữa đã được lấy nét, hãy chuyển hướng nhìn đến hạt xa nhất. Nó phải là đối tượng duy nhất của một chữ V lộn ngược nơi hình ảnh hai sợi dây giống ghép thành.
• Khi có thể tập trung đúng vào cả ba hạt, hãy di chuyển chúng trên dây và thực hiện lại bài tập.

Tập với Barrel card (Thẻ thùng)

• Dùng mực đỏ vẽ 3 hình thùng liên tiếp lên một tấm thẻ. Một cái có kích thước lớn nhất, cái ở giữa vừa và cái còn lại nhỏ nhất
• Lật thẻ. Vẽ các thùng ở phía đối diện bằng mực xanh.
• Giữ thẻ dựa vào mũi với các thùng lớn nhất gần mắt nhất và các thùng nhỏ nhất xa mũi nhất.
• Tập trung vào các thùng cho đến khi chúng hợp nhất thành một. Các thùng còn lại vẫn sẽ xuất hiện thành đôi.
• Giữ sự tập trung trong khoảng năm giây.
• Lặp lại bài tập với thùng có kích thước vừa và nhỏ.

Gương xoay

• Đứng quay lưng vào gương, đặt chân đủ rộng để không bị mất thăng bằng khi xoay người.
• Che mắt khỏe và nhìn thẳng về phía trước với mắt lác.
• Xoay phần trên cơ thể về phía mắt lác (ví dụ, nếu mắt trái bị lác, hãy xoay sang trái để nhìn ra phía sau).
• Di chuyển mắt lác cho đến khi có thể nhìn thấy mắt mình trong gương. Sau đó quay trở lại vị trí bắt đầu.
• Lặp lại quá trình này tối đa 6 lần, sau đó che mắt lác và lặp lại bài tập bằng mắt khoẻ.

Uốn cong bên

• Đứng với hai chân rộng bằng vai.
• Nâng hai tay thẳng ra ngoài, cao ngang vai.
• Quay đầu và mắt lác để nhìn xem bàn tay nào ngược hướng với điểm mắt lác (ví dụ, nếu nó chỉ sang trái, hãy nhìn về phía tay phải).
• Cúi người xuống phía bên kia sao cho tay đang nhìn hướng lên trần nhà và tay kia hướng xuống sàn nhà.
• Từ từ trở lại tư thế bắt đầu.
• Lặp lại bài tập nhìn tay kia và uốn cong theo hướng khác.

Nếu các bài tập về mắt có thể khắc phục chứng lác ở người lớn và trẻ em, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để điều chỉnh các cơ xung quanh mắt và đưa mắt vào vị trí thẳng hàng. Một số loại lác có thể được điều trị bằng thuốc nhỏ mắt tạm thời làm mờ mắt khoẻ để tăng cường sức mạnh cho mắt còn lại.

Đôi khi có thể điều trị bệnh lác mắt bằng một loại thuốc làm yếu cơ mắt trong thời gian ngắn. Bác sĩ tiêm thuốc vào cơ mắt khỏe hơn, giúp giảm lực kéo của chúng lên mắt và tăng cường sức mạnh cho các cơ yếu hơn. Nó sẽ biến mất sau một vài tháng và kết quả là mắt sẽ thẳng hàng hơn.

Những người bị lác có thể gặp khó khăn với nhận thức chiều sâu và nhìn trong không gian ba chiều vì mắt của họ không thể tập trung vào cùng một đối tượng cùng một lúc. Lúc này, các chương trình máy tính đặc biệt sử dụng thực tế ảo và trò chơi điện tử sẽ giúp khắc phục điều này. Đây được gọi là kỹ thuật phân kỳ và bác sĩ có thể tùy chỉnh chúng cho bạn. Tuy nhiên, phương pháp này thường được thực hiện tại cơ sở khám chữa bệnh và phải được bác sĩ trực tiếp theo dõi và đánh giá.

Có thể thấy, lác mắt là một tình trạng tương đối phổ biến ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh hoạt cũng như thẩm mỹ của người bệnh, đặc biệt là ở những người trưởng thành. Các bài tập chữa lác mắt tại nhà cho người lớn có thể phần nào hỗ trợ trong việc điều trị tình trạng này. Tuy nhiên, khi phát hiện bất kỳ những bất thường về mặt, bệnh nhân và người thân cần được thăm khám và tư vấn bởi các bác sĩ chuyên khoa mắt.