Chẩn đoán và điều trị đột quỵ chảy máu não

Dấu hiệu lâm sàng điển hình của bệnh nhân bị chảy máu não đó là bệnh khởi phát vô cùng đột ngột, xuất hiện những dấu hiệu tiêu biểu như: Đau đầu, nôn, hoặc có thể bị rối loạn ý thức (lú lẫn, u ám, hôn mê), có thể kèm theo liệt vận động, rối loạn nhịp thở, tăng tiết đờm dãi, đặc biệt rối loạn ý thức thường gặp chủ yếu ở những bệnh nhân xuất hiện ổ máu tụ lớn, ở sâu gần đường giữa.

Những trường hợp máu tràn vào não thất, dựa vào khối lượng máu chảy có thể xảy ra tình trạng hôn mê sâu cùng với những biểu hiện như: Co giật, nôn, duỗi cứng mất não, rối loạn hô hấp nặng nề, huyết áp tăng nhanh chóng rồi lại hạ dần... Đặc biệt chú ý, hầu như bệnh nhân sẽ tử vong rất sớm, ngay trong 24 giờ đầu tiên.

Đối với những trường hợp bị nhẹ hơn, tình trạng hôn mê có thể giảm dần, sau khi bệnh nhân thoát khỏi hôn mê thì hầu như ý thức sẽ được hồi phục theo thời gian nhưng cũng có thể để lại những rối loạn ý thức đặc trưng.

Những bệnh nhân có các ổ máu tự nhỏ sẽ có diễn biến lâm sàng đơn giản, thuận lợi hơn, triệu chứng thần kinh được hồi phục dần và ổ máu tụ tự hấp thu, để lại rất ít di chứng nguy hiểm.

2.1 CT scan não

CT scan não là tiêu chuẩn chính trong chẩn đoán chảy máu não, CT scan não còn giúp đánh giá được chảy máu não tiến triển như thế nào trong 6 giờ đầu.

Theo nghiên cứu, trong vòng 7 ngày đầu, quanh vùng ổ máu tụ sẽ có quầng phù nề xuất hiện, nguyên nhân là do sự thoái hóa hemoglobin và phù não, cùng với tổn thương tế bào thần kinh, những đại thực bào, bạch cầu trung tính.

Sau đó, từ ngày thứ 7-14, ổ máu tích tụ sẽ tiêu dần, từ ngày thứ 15- 22, ổ máu tụ hoàn toàn có thể đồng tỷ trọng cùng với tổ chức não của người bệnh. Và sau 3 đến 4 tuần thì ổ máu tụ sẽ tiêu đi, và để lại những ổ dịch hoá, trên phim chụp của máy cắt lớp vi tính thấy được ổ bắt đầu giảm tỷ trọng và nhỏ hơn ổ máu tụ cũ hoặc có hình liềm, hình dấu phẩy.

2.2 Chụp cộng hưởng từ sọ não (MRI)

Chụp cộng hưởng từ sọ não (MRI) cũng có thể xác định hình ảnh bệnh lý của não rõ hơn, đặc biệt là những hình ảnh cắt dọc não, những ổ tổn thương ở vùng thân não hoặc hố sọ sau, phát hiện dị dạng mạch, hoặc hẹp tắc động mạch.

2.3 Chụp mạch số hoá xoá nền (DSA)

Chụp mạch số hoá xoá nền (DSA) đa số được chỉ định trong chẩn đoán, can thiệp vào phình động mạch não, thông động-tĩnh mạch của màng cứng, thông động-tĩnh mạch cảnh tại xoang hang, dị dạng động-tĩnh của mạch não, hẹp-tắc những động mạch cảnh trong hoặc ngoài sọ, huyết khối tĩnh mạch não, những bệnh về các khối phát triển trong sọ...

Theo hướng dẫn của Hội Tim mạch học Việt Nam và Hội Đột quỵ Hoa Kỳ, những bệnh nhân chảy máu não sẽ điều trị tại Đơn vị Đột quỵ, Khoa Hồi sức cấp cứu, Trung tâm đột quỵ hoặc Khoa Hồi sức tích cực thần kinh. Điều trị nội khoa: Chảy máu não nhu mô do tăng HA chính là một cấp cứu nội khoa, dó đó cần được xử trí cấp cứu nhanh chóng, kịp thời và toàn diện về mọi mặt theo những nguyên tắc sau:

• Điều trị toàn diện cho bệnh nhân về tình trạng thần kinh và những chức năng sống (đảm bảo duy trì HA < 140/90mmHg cho người bệnh trong các giờ đầu nhập viện, thực hiện lưu thông đường thở...). Cần theo dõi thường xuyên để ngăn chặn sự tiến triển nhanh chóng của các khối máu tụ, đồng thời dự phòng, điều trị những biến chứng thần kinh nếu có (ví dụ như phù kẽ, cơn động kinh), những nhiễm khuẩn, loét nằm..., đồng thời dự phòng tái phát cho người bệnh, và phục hồi chức năng sớm.
• Xử trí HA: Chảy máu não dao động trong khoảng 150-220 mmHg, không có các chống chỉ định điều trị, do đó hạ thấp HATT ≤140 mmHg là an toàn cho người bệnh (Classe I, mức A) và giúp cải thiện hậu quả các chức năng.
• Theo dõi và xử trí ban đầu, chăm sóc theo hướng dẫn của nhân viên y tế với những bệnh nhân bị chảy máu não.
• Xử trí glucose máu: Tiến hành theo dõi cùng với điều chỉnh glucose trong máu người bệnh nếu tăng hoặc giảm.
• Điều trị sốt: Bệnh nhân bị chảy máu não có dấu hiệu sốt cao phải được điều trị theo chỉ thị của nhân viên y tế.

Chẩn đoán và điều trị đột quỵ chảy máu não kịp thời mang vai trò vô cùng quan trọng trong việc sơ cứu ban đầu và cứu sống bệnh nhân.

Hiện nay, Chụp cộng hưởng từ - MRI/MRA được coi là công cụ “vàng” tầm soát đột quỵ não. MRI được sử dụng để kiểm tra tình trạng hầu hết các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt có giá trị trong chụp ảnh chi tiết não hoặc thần kinh cột sống. Do có độ phân giải và tương phản tốt nên hình ảnh MRI cho phép phát hiện ra các điểm bất thường ẩn sau các lớp xương mà các phương pháp tạo ảnh khác khó có thể nhận ra. MRI có thể cho kết quả chuẩn xác hơn so các kỹ thuật dùng tia X (ngoại trừ kỹ thuật chụp DSA đánh giá mạch máu) trong chẩn đoán các bệnh lý não, tim mạch, đột quỵ,... Hơn nữa, quá trình chụp bằng MRI không gây tác dụng phụ như trong chụp X-quang hay cắt lớp vi tính (CT).\

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện đang sở hữu Hệ thống chụp MRI 3.0 Tesla được trang bị tối tân bởi hãng GE Healthcare (Mỹ) với chất lượng hình ảnh cao, cho phép đánh giá toàn diện, không bỏ sót tổn thương mà lại giảm được thời gian chụp. Công nghệ Silent giúp hạn chế gây ra tiếng ồn, tạo sự thoải mái và giảm căng thẳng cho khách hàng trong quá trình chụp, giúp cho việc thu hình đạt chất lượng tốt hơn và rút ngắn thời gian chụp.Với hệ thống MRI tối tân và áp dụng các phương pháp can thiệp mạch não hiện đại, đội ngũ chuyên gia chẩn đoán hình ảnh và thần kinh giàu kinh nghiệm, được đào tạo bài bản, Vinmec là địa chỉ khám, tầm soát nguy cơ đột quỵ uy tín được khách hàng tin cậy.

Trong thời gian qua; Vinmec đã cấp cứu, điều trị kịp thời thành công nhiều trường hợp đột quỵ, không để lại di chứng: Cứu sống người bệnh bị 2 lần đột quỵ não liên tiếp; Ứng cứu nữ du khách nước ngoài thoát khỏi “cửa tử” đột quỵ;...