Điều trị viêm âm đạo do tạp khuẩn

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ Phạm Thị Mai Nhung - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Viêm âm đạo là bệnh phụ khoa phổ biến, có tới 90% phụ nữ mắc phải. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra viêm âm đạo, trong đó phổ biến có viêm âm đạo do tạp khuẩn. Có nhiều sai lầm trong cách điều trị và dự phòng tái phát dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho bệnh nhân.

Bình thường trong âm đạo người phụ nữ có 1 lượng vi khuẩn có lợi có tên khoa học là lactobacilli. Vi khuẩn này ưu thế hơn so với các loại vi khuẩn khác góp phần bảo vệ âm đạo tránh khỏi các tác nhân gây bệnh khác. Vì một lý do nào đó, vi khuẩn kỵ khí phát triển quá mức sẽ gây mất cân bằng hệ vi khuẩn âm đạo. Khi đó lượng vi khuẩn có lợi giảm sút, tạo điều kiện thuận lợi cho số lượng vi khuẩn gây hại phát triển và tấn công dẫn đến nhiễm khuẩn âm đạo.

Viêm âm đạo do tạp khuẩn thường xảy ra ở người hoạt động tình dục, đặc biệt nếu phụ nữ có nhiều bạn tình. Tuy nhiên bệnh vẫn có thể xảy ra ở phụ nữ không hoạt động tình dục.

Nguyên nhân gây viêm âm đạo do tạp khuẩn là do vi khuẩn kỵ khí, hay gặp nhất là Gardnerella vaginalis. Ngoài ra có thể kể đến Mycoplasma hominis, vi khuẩn kỵ khí khác,...

• Thay đổi màu sắc khí hư. Bình thường khí hư có 1 lượng nhỏ, màu trong suốt, không mùi. Khi thấy âm đạo có nhiều khí hư có màu đục, trắng xám, có mủ hoặc lẫn ít máu có thể đây là dấu hiệu của viêm âm đạo.
• Âm đạo có mùi hôi, đặc biệt rõ sau khi quan hệ tình dục
• Người bệnh cảm thấy khó chịu, ngứa râm ran, nóng rát ở âm đạo, đau rát sau giao hợp. Ngoài ra có thể có biểu hiện của nhiễm khuẩn tiết niệu như tiểu buốt, tiểu rắt,...

• Ảnh hưởng đến chức năng sinh sản như: vô sinh, sảy thai, ối vỡ non, nhiễm trùng ối, sinh non, thai ngoài tử cung,..
• Ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt vợ chồng
• Các tạp khuẩn có hại sẽ gây lây lan viêm nhiễm ra toàn bộ cơ quan sinh dục gây viêm âm hộ, tấn công ngược dòng lên gây viêm cổ tử cung, viêm tắc vòi trứng, ống dẫn trứng, viêm nội mạc tử cung...
• Tăng khả năng mắc HIV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác
• Gây viêm đường tiết niệu do niệu đạo gần với âm đạo nên vi khuẩn dễ xâm nhập vào niệu đạo và gây viêm đường tiết niệu.

• Hoạt động tình dục; Phụ nữ hoạt động tình dục mất đi màng trinh là màng bảo vệ khỏi vi khuẩn xâm nhập ngược dòng. Ngoài ra cách vệ sinh chưa đúng là yếu tố nguy cơ quan trọng dẫn đến viêm âm đạo
• Suy giảm miễn dịch; Phụ nữ bị HIV, sử dụng corticoid lâu ngày, mắc các bệnh tự miễn, đái tháo đường không kiểm soát.
• Thuốc; Sử dụng thuốc kháng sinh lâu dài, thuốc tránh thai,...
• Thường xuyên thụt rửa âm đạo hoặc sử dụng thuốc đặt âm đạo lâu dài
• Trong thời kỳ mang thai
• Dụng cụ tránh thai

• Lâm sàng: huyết trắng nhiều, màu trắng xám, rất hôi, nhất là sau giao hợp kèm ngứa bộ phận sinh dục, âm đạo có những nốt đỏ
• Cận lâm sàng

Lấy dịch âm đạo làm xét nghiệm soi tươi và nhuộm soi đánh giá. Viêm âm đạo do tạp khuẩn có các biểu hiện sau:

• Nhuộm soi cho kết quả là trực khuẩn gram âm, cầu khuẩn gram âm, cầu khuẩn gram dương,...
• Whiff test (+): Nhỏ KOH 10% sẽ có mùi hôi như cá ươn.
• Phết âm đạo soi tươi thấy nhiều “Clue cell”, nhuộm gram có nhiều Cocobacille nhỏ (Clue cell có > 20% trong quang trường) đây là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán viêm âm đạo do tạp khuẩn.

Nguyên tắc điều trị

• Điều trị kháng sinh đường uống, đường đặt âm đạo. Sử dụng kháng sinh đủ liều theo đúng chỉ định của người thầy thuốc
• Kiêng quan hệ tình dục trong thời gian điều trị hoặc quan hệ tình dục có dùng bao cao su.
• Trong trường hợp có thai sử dụng các loại kháng sinh không ảnh hưởng đến bé
• Vệ sinh đúng cách. Không thụt rửa âm đạo, không lau chùi từ sau ra trước, sử dụng các sản phẩm vệ sinh hỗ trợ, giữ vùng kín luôn khô thoáng, sử dụng quần lót chất liệu cotton, giặt ngay sau khi sử dụng, phơi dưới ánh nắng mặt trời.

Điều trị cụ thể bằng thuốc uống metronidazole (Flagyl), gel hoặc kem metronidazole (MetroGel) hoặc kem clindamycin (Cleocin) bôi vào âm đạo.

Dùng đường uống hay đặt âm đạo

• Metronidazole 500mg x 2 lần/ngày x 7 ngày (uống trong bữa ăn), hoặc
• Metronidazole gel 0.75 (5g)/ngày trong 5 ngày bơm âm đạo, hoặc
• Clindamycin 300mg x 2 lần/ngày x 7 ngày (uống), hoặc
• Clindamycin 100mg x 1 lần/ngày x 3 ngày (đặt âm đạo).

Tái phát có thể dùng 2 đợt

• Hạn chế tắm bồn tắm, bồn nước nóng và bồn tạo sóng.
• Không sử dụng các loại xà phòng có tính tẩy rửa mạnh, khử mùi, có chất tạo mùi, nên sử dụng xà phòng vệ sinh dịu nhẹ và không mùi thơm.
• Tránh các chất kích thích đường âm đạo như tampon vệ sinh, miếng đệm, vòi hoa sen, xà phông
• Không thụt rửa âm đạo.
• Vệ sinh sạch sẽ vùng sinh dục ngoài sau khi tắm và làm khô vùng này để ngăn ngừa kích ứng. Lau từ trước ra sau sau khi đi vệ sinh để tránh lây lan vi khuẩn từ hậu môn đến âm đạo của bạn.
• Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục.

Nếu nhận thấy các vấn đề bất thường khách hàng nên đến thăm khám và tư vấn với các bác sĩ chuyên khoa.