Lưu ý khi dùng thuốc trị mụn cóc sinh dục

Mụn cóc là bệnh lý ở da bao gồm các tổn thương da và niêm mạc nguyên nhân do một loại virus gây sùi ở người gọi là human papilloma virus (HPV) gây ra. Loại virus này khiến cho những tế bào ở lớp ngoài cùng của da tăng sinh nhanh. Tùy theo từng chủng virus mà hình thành những dạng thương tổn khác nhau như những sẩn, u nhỏ trên da và niêm mạc. Mụn cóc có thể xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sinh hoạt hàng ngày nên cần được điều trị triệt để.

Đặc điểm nhận dạng thì mụn cóc là những nốt sần nhỏ lành tính, mềm, có màu da, màu trắng, hồng hoặc nâu, sờ có cảm giác thô ráp, không đau, có thể xuất hiện dạng đơn độc hoặc thành đám. Mụn cóc xảy ra sau thời gian từ 2 đến 6 tháng khi tiếp xúc trực tiếp với HPV. Hiện nay có khoảng hơn 100 typ virus HPV gây ra mụn cóc có thể xuất hiện ở khắp cơ thể. Các tổn thương khi bị mụn cóc có thể lây nhiễm giữa các vùng khác nhau trên cơ thể hay sang người khác khi có sự tiếp xúc với các dịch tiết của tổn thương.

Các loại thuốc bôi trị mụn cóc sinh dục

• Axit salicylic với nồng độ từ 5%-40% cùng với các loại hoạt chất khác nhau như cream, chất màu, keo, gôm hoặc dung dịch carboxycellulose. Thuốc bôi trị mụn cóc sinh dục có thể được bác sĩ kê đơn để người bệnh tự bôi tại nhà có tác dụng làm bong lớp sừng. Tỷ lệ khỏi là 70-80%. Lưu ý không dùng thuốc bôi trị mụn ruồi, bớt sắc tố, không bôi lên niêm mạc và sùi mào gà. Thận trọng khi sử dụng thuốc bôi trị mụn cóc đối với người bị bệnh đái tháo đường, suy tuần hoàn, không bôi lên vùng da lành, tránh thuốc dây vào mắt, nếu không may vào mắt phải rửa nước trong 15 phút và đến bác sĩ chuyên khoa mắt để điều trị tiếp.
• Cantharidin (verr-Canth) có tác dụng tốt trong hoại tử thượng bì và hình thành mụn nước. Đây là loại thuốc do bác sĩ chuyên khoa da liễu sử dụng. Thời gian dùng thuốc từ 3 đến 4 tuần. Không bôi loại thuốc này ở những vị trí gần với mắt, niêm mạc, sinh dục và da lành.
• Axit dibutyl squaric/diphencyclopropenone làm tăng độ nhạy cảm tại chỗ và hình thành viêm da tiếp xúc dị ứng. Thuốc bôi trị mụn cóc sinh dục đến khi có phản ứng xảy ra, thường từ 1 đến 2 tuần.
• Axit trichloacetic (Tri-Chlor): Với nồng độ 80% gây hoại tử tổ chức. Bôi thuốc với tần suất 4 lần /1 tuần cho đến khi khỏi mụn cóc. Không bôi loại thuốc này lên mụn ruồi, bớt sắc tố, vùng tóc, mặt, niêm mạc, sinh dục. Thận trọng khi sử dụng để tránh để lại sẹo.
• Podophyllin (Podocon-25) là loại nhựa cây có chứa nhiều hợp chất gây độc tế bào được dùng trong điều trị mụn cóc sinh dục. Đây là thuốc bôi trị mụn cóc sinh dục và sùi mào gà tốt nhất. Thận trọng khi sử dụng vì thuốc có thể gây ra các tác dụng không mong muốn như nôn mửa, sốt, lẫn lộn, hôn mê, tắc ruột, suy thận... không bôi diện rộng, không sử dụng loại thuốc này dành cho phụ nữ có thai.
• Axit aminolevoulinic (ALA) làm tăng nhạy cảm ánh nắng phối hợp với ánh sáng xanh trong điều trị mụn cóc rất tốt.
• Imiquimod (Aldara) là chất đáp ứng miễn dịch được chỉ định trong điều trị mụn cóc sinh dục. Cũng có thông báo thành công trong điều trị mụn cóc thông thường đối với đối trẻ em. Thận trọng khi sử dụng loại thuốc này, vì có thể gây ra tình trạng đỏ da, ngứa, nóng rát, tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
• Podophyllotoxin là một chất tinh chế của podophyllin có tác dụng trên niêm mạc tốt hơn hẳn podophyllin, được sử dụng để điều trị mụn cóc sinh dục và cũng có công dụng với mụn cóc ngoài bộ phận sinh dục.
• 5-fluorouracil là loại hóa chất được sử dụng tại chỗ điều trị bệnh Bowen và dày sừng do quang hóa. Loại thuốc này cũng có hiệu quả trong điều trị mụn cóc, đặc biệt là hạt cơm phẳng. Bôi dung dịch hoặc cream 5% hàng ngày với liệu trình trong thời gian kéo dài 1 tháng.
• Tretinoin là axit retinoic lúc đầu được sử dụng trong điều trị trứng cá. Hiện nay là loại thuốc điều trị mụn cóc sinh dục và bệnh hạt cơm phẳng rất tốt.
• Chấm acid: Các mụn cóc có kích thước nhỏ, dưới 0,5cm có thể được sử dụng dung dịch acid salicylic và lactic (duofilm, collomack). Thuốc sẽ tiêu hủy, làm bong tróc các tế bào sừng cùng với virus ở mụn cóc. Tuy nhiên, quá trình điều trị phải kéo dài trong nhiều tuần mới có thể làm mụn cóc biến mất hoàn toàn.
• Cách dùng các thuốc bôi trị mụn cóc sinh dục: Bạn có thể tự sử dụng những chế phẩm này tại nhà, cần rửa sạch sẽ bằng xà phòng trước khi chấm thuốc để đạt hiệu quả cao. Cọ sát nhẹ bề mặt mụn cóc bằng tay hay đá mài, que dũa móng tay... để loại bỏ lớp tế bào chết do những lần thoa thuốc ngày hôm trước; thoa thuốc lên bề mặt da hay ngay chân của mụn cóc. Thuốc sẽ thấm khô nhanh chóng và để lại lớp thuốc màu trắng. Tránh để thuốc bôi dính ra vùng da lành xung quanh... Thoa thuốc điều trị mụn cóc sinh dục mỗi ngày 1 lần sau khi tắm, đậy kín nắp chai thuốc lại ngay sau khi thoa và để ở chỗ mát, vì thuốc dễ bay hơi.

Chú ý không được tự sử dụng thuốc loại này khi bạn có mắc các bệnh kèm theo như đái tháo đường, bệnh lý về tim mạch, rối loạn tuần hoàn ngoại vi, mụn cóc đã bị nhiễm khuẩn.

3.1. Những thuốc tiêm trong thương tổn

Liệu pháp tiêm chất miễn dịch vào trong vị trí tổn thương: Tiêm test kháng nguyên candida, quai bị hoặc nấm trichophyton vào thương tổn thấy tỷ lệ khỏi bệnh là 74%.

• Bleomycin là hóa chất ức chế tổng hợp ADN trong tế bào và virus, tác dụng trên cả tổ chức nhiễm virus HPV, làm biến đổi mao mạch tạo nên hoại tử thượng bì, rất tốt trong điều trị mụn cóc kháng trị. Thận trọng khi sử dụng loại thuốc này để điều trị mụn cóc sinh dục. Nguyên nhân là do có thể gây nổi mề đay, tím đầu chi, hoại tử đầu chi, phản ứng đặc ứng tương tự như sốc phản vệ nên phải theo dõi chặt chẽ sau khi tiêm.
• Interferon-alfa 2a và interferon-alfa 2b: là loại cytokine có tác dụng kháng virus, kháng khuẩn, kháng ung thư. Tiêm vào trong thương tổn có tác dụng tốt hơn nhiều so với sử dụng thuốc đường toàn thân. Liều dùng đối với người lớn 3 lần/tuần trong thời gian từ 3 đến 6 tuần.
• Cimetidine (Tagamet) là thuốc kháng thụ thể H2 histamin sử dụng trong điều trị loét dạ dày, với liều cao có tác dụng điều chỉnh miễn dịch, được dùng điều trị mụn cóc, tuy nhiên hiệu quả chưa cao. Thận trọng khi sử dụng thuốc Cimetidine để điều trị mụn cóc sinh dục. Vì thuốc có thể gây thiếu máu, buồn nôn, tiêu chảy, phát ban, làm tăng nồng độ nhiều loại thuốc trong máu.
• Retinoid có công dụng làm mất khả năng tạo sừng của mụn cóc, làm giảm đau. Retinoid cũng có tác dụng làm giảm số lượng tổn thương mụn cóc đối với những người bệnh đã ghép thận. Thận trọng khi sử dụng thuốc, vì có phản ứng khô da, viêm môi, tăng nhạy cảm ánh nắng, rụng tóc, viêm ruột, nếu thấy đi ngoài ra máu, đau bụng, tiêu chảy phải ngừng điều trị với thuốc ngay. Không sử dụng loại thuốc này để điều trị mụn cóc sinh dục với phụ nữ có thai và trong độ tuổi sinh đẻ.
• Cidofovir tiêm tĩnh mạch áp dụng điều trị mụn cóc sinh dục kháng trị. Thận trọng khi sử dụng loại thuốc này, vì có nguy cơ gây nhiễm độc đối với thận.

Một số lưu ý khác trong điều trị mụn cóc:

• Không được làm vỡ hay rút dịch bóng nước trên bề mặt mụn cóc dinh dục đã chấm nitơ lỏng. Nếu bạn thấy xuất hiện các dấu hiệu triệu chứng sưng, nóng, đỏ, đau và tiết dịch hay mủ, có mùi hôi, sốt cao hay ớn lạnh... thì vết thương đã bị nhiễm khuẩn, cần được điều trị bằng các loại kháng sinh. Bạn chỉ sử dụng các loại kháng sinh theo chỉ định và hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ điều trị bệnh.
• Đôi khi mụn cóc sinh dục tái phát nhanh do virus vẫn còn tồn tại và tạo các mụn con ở những vùng da xung quanh trước khi chúng được điều trị. Các mụn cóc con này có kích thước quá nhỏ nên không thể nhìn thấy bằng mắt thường được ngay khi vừa xuất hiện. Do đó, bạn nên điều trị mụn cóc sớm ngay khi mới phát hiện để hạn chế tối đa hiện tượng tự lây nhiễm.
• Người bị mụn cóc sinh dục cần được hướng dẫn tự theo dõi hằng ngày trong thời gian từ 2 đến 4 tuần tại những vị trí tổn thương cũ để phát hiện ngay bất kỳ biểu hiện hay dấu hiệu tái phát nào. Điều trị càng sớm càng tốt nhưng tổn thương “tái phát” trước khi virus kịp lây nhiễm thêm ra những vùng da xung quanh.
• Trường hợp đặc biệt, bạn có thể chỉ cần điều trị “mụn cóc mẹ” sau đó vài tuần thì các “mụn cóc con” tự biến mất không cần phải can thiệp hay sử dụng loại thuốc nào.

Tóm lại, mụn cóc sinh dục là những mụn cóc ở trên hoặc gần bộ phận sinh dục như âm đạo hay dương vật. Mụn cóc sinh dục là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý thậm chí là ung thư nguy hiểm. Việc sử dụng các thuốc điều trị mụn cóc sinh dục giúp điều trị bệnh sớm và giảm tối đa những ảnh hưởng đến sức khỏe của con người.

Theo dõi website Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để nắm thêm nhiều thông tin sức khỏe, dinh dưỡng, làm đẹp để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người thân yêu trong gia đình.