Nguyên nhân gây hội chứng đốt điện sau cắt polyp

Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Hội chứng đốt điện sau cắt polyp được đặc trưng bởi tình trạng viêm phúc mạc trong trường hợp không có thủng xảy ra sau khi cắt polyp bằng đốt điện. Cần chẩn đoán và tìm phương pháp điều trị phù hợp để tránh phẫu thuật mở bụng thăm dò hoặc nhập viện không cần thiết.

Hội chứng đốt điện sau cắt polyp (còn được gọi là hội chứng sau cắt polyp hoặc hội chứng bỏng xuyên thành ruột) được đặc trưng bởi tình trạng viêm phúc mạc trong trường hợp không có thủng xảy ra sau khi cắt polyp bằng đốt điện. Đây là một biến chứng hiếm gặp của cắt polyp và xảy ra khi dòng điện tác dụng trong quá trình cắt polyp đi vào lớp đệm cơ và thanh mạc dẫn đến bỏng xuyên thành ruột tại vị trí cắt polyp. Bệnh nhân thường có biểu hiện đau bụng và đau vài giờ đến vài ngày sau thủ thuật nhưng cũng có thể bị sốt, nhịp tim nhanh và tăng bạch cầu; sự trình bày của họ thường bắt chước sự thủng ruột kết. Cần chẩn đoán và tìm hiểu về phương pháp điều trị để tránh phẫu thuật mở bụng thăm dò hoặc nhập viện không cần thiết.

Một người đàn ông 56 tuổi được nội soi để tầm soát ung thư đại trực tràng ban đầu, phát hiện một polyp đại tràng ngang 8mm đã được cắt bỏ bằng thòng lọng điện và một polyp đại tràng ngang 6mm được loại bỏ bằng thòng lọng lạnh. Buổi tối sau khi làm thủ thuật, anh ta đến khoa cấp cứu và nói về sự khởi phát cấp tính của cơn đau bụng lan tỏa, dữ dội bắt đầu khoảng sáu giờ sau khi nội soi đại tràng. Anh ấy xuất hiện đợt tiêu chảy không có máu trong phân ngay sau khi nội soi nhưng không có triệu chứng buồn nôn hoặc nôn. Người đàn ông được phát hiện là không khỏe mạnh và có các dấu hiệu sinh tồn bình thường. Khám sức khỏe đáng chú ý là đau bụng dưới bên phải vừa phải mà không có dấu hiệu phúc mạc hoặc co cứng bụng. Các xét nghiệm có ý nghĩa đối với sự tăng bạch cầu 18,0 × 10 9/ L với 87% bạch cầu hạt; xét nghiệm chức năng gan trong giới hạn bình thường. Kết quản phim X quang bụng bình thường. Chụp CT bụng với thuốc cản quang tiêm tĩnh mạch và uống thuốc cản quang cho thấy một đoạn dài của dày thành chu vi kéo dài từ đại tràng giữa đi lên đến chỗ góc lách. Bác sĩ phẫu thuật tổng quát và khoa tiêu hóa đã được hội chẩn trong khi bệnh nhân đang ở khoa cấp cứu. Anh được chẩn đoán mắc hội chứng đốt điện sau phẫu thuật cắt polyp và được điều trị bảo tồn không dùng kháng sinh. Anh ấy đã hết đau bụng trong 4 ngày sau đó.

Hội chứng đốt điện sau cắt polyp là một biến chứng hiếm gặp của cắt polyp xảy ra ở 0,14% đến 2% bệnh nhân phẫu thuật cắt polyp. Một nghiên cứu hồi cứu lớn đã xác định hội chứng này là một biến chứng chỉ xảy ra ở 6 ​​trong số 16.318 ca nội soi. Hội chứng xảy ra khi dòng điện áp dụng trong quá trình cắt polyp kéo dài vào lớp đệm cơ và thanh mạc dẫn đến bỏng xuyên thành ruột tại vị trí cắt polyp. Bệnh nhân thường xuất hiện với các triệu chứng đau bụng và mềm trong vòng 12 giờ sau khi cắt polyp, mặc dù biểu hiện muộn nhất là năm ngày sau thủ thuật cũng đã được báo cáo. Những bệnh nhân này cũng có thể bị sốt, nhịp tim nhanh và tăng bạch cầu thường giống như thủng đại tràng, một biến chứng hiếm hơn nhưng nghiêm trọng hơn xảy ra ở 0,07% đến 0,3% bệnh nhân phẫu thuật cắt polyp.

Chụp X quang bụng và công thức máu cơ bản bao gồm số lượng tế bào máu đầy đủ là một phần của đánh giá thường quy ở những bệnh nhân có biểu hiện đau bụng sau khi nội soi. Những bệnh nhân đã trải qua phẫu thuật cắt polyp bằng điện và có những phát hiện liên quan đến đánh giá như sốt, tăng bạch cầu, hoặc các dấu hiệu phúc mạc nhưng không có dấu hiệu thủng trên phim X quang nên được đánh giá bằng hình ảnh thêm như chụp CT tăng cường cản quang. Ở những bệnh nhân có thành ruột dày lên phù hợp với hội chứng đốt điện sau phẫu thuật cắt polyp, điều trị bao gồm chăm sóc hỗ trợ bao gồm theo dõi, giảm đau, truyền dịch IV, nghỉ ngơi ruột và có thể dùng kháng sinh. Quyết định điều trị bằng kháng sinh dựa trên biểu hiện lâm sàng tổng thể của bệnh nhân.

Hội chứng sau cắt polyp có thể có các triệu chứng tương tự biến chứng thủng của nội soi đại tràng. Hội chứng sau cắt polyp nên được xem xét ở những bệnh nhân bị đau bụng, sốt, tăng bạch cầu và / hoặc có dấu hiệu viêm phúc mạc sau khi cắt polyp bằng đốt điện. Việc phân biệt với thủng đại tràng cần đánh giá bằng X quang, tốt nhất là chụp CT bụng. Hội chứng này nên được điều trị bảo tồn bằng dịch truyền tĩnh mạch, tránh uống, nghỉ ngơi tại giường và có thể dùng kháng sinh. Các trường hợp vừa phải, chẳng hạn như trường hợp này, có thể được quản lý mà không cần nhập viện.