Quy trình chụp X quang khớp cổ tay thẳng nghiêng

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS, BS. Đặng Mạnh Cường - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác sĩ có trên 18 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực siêu âm – chẩn đoán hình ảnh.

Chụp X quang khớp cổ tay được chỉ định trong trường hợp bệnh nhân bị đau và khó chịu lâu ngày ở vị trí khớp cổ tay mà không giải thích được. Hình ảnh chụp X quang khớp giúp bác sĩ đánh giá và xác định yêu cầu điều trị.

Chụp X quang khớp cổ tay thẳng nghiêng là một kỹ thuật hình ảnh giúp bác sĩ chẩn đoán với những trường hợp nghi ngờ tổn thương tại vị trí khớp cổ tay. Tia X đi xuyên qua bộ phận cần khảo sát và ghi lại hình ảnh theo chiều thẳng - nghiêng các cơ quan bên trong của cơ thể.

Chụp X quang khớp cổ tay sử dụng máy X quang có màn huỳnh quang tăng sáng và chất cản quang chứa iốt. Khi đó, với màn huỳnh quang tăng sáng giúp bác sĩ có thể nhìn thấy những chuyển động của cơ quan nằm bên trong. Chất cản quang chứa iốt sau khi được tiêm vào trong khớp sẽ hiển thị rõ nét hơn giúp bác sĩ dễ dàng nhìn được các cấu trúc và hoạt động của khớp để chẩn đoán bệnh chính xác hơn.

2.1 Bệnh nhân cần chuẩn bị những gì?

Trước khi chụp X quang khớp cổ tay thẳng nghiêng bệnh nhân không cần chuẩn bị gì trước khi chụp.

• Bệnh nhân nên thông báo với bác sĩ trình trạng sức khỏe hiện tại. Nếu bệnh nhân đang sử dụng thuốc cần thông báo ngay với bác sĩ để tránh tình trạng bị dị ứng với các chất cản quang iốt.
• Bệnh nhân có thể sẽ phải thay trang phục ở bệnh viện theo yêu cầu từ bác sĩ.
• Tháo bỏ trang sức trên người hay những vật dụng kim loại mang theo vì chúng có thể gây ảnh hưởng tới kỹ thuật chụp.
• Nếu có nghi ngờ mình đang mang thai hãy thông báo với bác sĩ vì tia bức xạ có thể ảnh hưởng tới bào thai, gây dị dạng. Trong trường hợp cần thiết, bắt buộc phải tiến hành chụp X quang bác sĩ phải thực hiện một số biện pháp bảo vệ an toàn, giúp giảm thiểu tối đa tia bức xạ ảnh hưởng tới thai nhi.

2.2 Quy trình chụp X quang khớp cổ tay thẳng nghiêng

Quy trình chụp X quang khớp cổ tay thẳng nghiêng được thực hiện nhanh chóng và kết luận chẩn đoán hình ảnh bệnh bởi bác sĩ có kinh nghiệm, kiến thức chuyên môn:

• Bác sĩ nhận phiếu chỉ định chụp X quang từ bệnh nhân. Tiến hành xác định và đối chiếu vị trí cần chụp với chẩn đoán lâm sàng.
• Bệnh nhân được mời vào phòng chụp X quang. Bác sĩ giải thích quy trình sẽ diễn ra tới đây để bệnh nhân nắm được.
• Kỹ thuật viên điều chỉnh giá chụp, bóng cách giá chụp khoảng cách 1m.
• Điều chỉnh yếu tố kỹ thuật (43 - 45kv, 1,2mAs).
• Bệnh nhân được hướng dẫn ngồi cạnh bàn chụp X quang. Chụp trước chiều thẳng và nghiêng của khớp để so sánh với hình ảnh sau khi đã tiêm chất cản quang iốt.
• Sát trùng vùng da quanh khớp của bệnh nhân.
• Nhìn vào kết quả chụp trước đó trên màn hình, bác sĩ tiến hành tiêm chất cản quang iốt vào trong khe khớp cần khảo sát. Lúc này bệnh nhân có thể cảm thấy khớp của mình đang căng lên.
• Sau khi tiêm xong, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân cử động khớp một cách nhẹ nhàng để chất cản quang được lan đều trong khớp.
• Tiến hành chụp X quang với các chiều thẳng và nghiêng, tương tự như lúc ban đầu.
• Chụp xong bệnh nhân được hướng dẫn ra phòng chờ đợi lấy kết quả.
• Điều chỉnh độ tương phản, kiểm tra sự cân đối trên phim chụp.
• In phim và đối chiếu với các tiêu chuẩn phim đạt yêu cầu.
• Quá trình chụp kéo dài khoảng 30 phút.

2.3 Nhận định kết quả

• Vị trí khớp cổ tay nằm giữa phim ở tư thế thẳng - nghiêng.
• Chất lượng tia X quang: Rõ nét, độ tương phản cao.
• Phim chụp X quang có đầy đủ họ và tên, dấu (F) (T) và ngày tháng chụp của bệnh nhân.
• Bác sĩ có chuyên môn đọc tổn thương hiện trên máy tính và in kết quả chụp.
• Bác sĩ có thể tư vấn cho bệnh nhân nếu có yêu cầu.

2.4 Biến chứng có thể xảy ra

Chụp X quang khớp cổ tay thẳng nghiêng ít xảy ra tai biến.

• Do chất cản quang iốt được tiêm vào khớp nên phản ứng do dị ứng rất hiếm khi xảy ra.
• Sau khi khảo sát, vị trí khớp có thể bị đau nhẹ. Lúc này, bệnh nhân có thể thực hiện chườm lạnh để giảm đau. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài, bệnh nhân nên báo ngay với bác sĩ để được khắc phục kịp thời.
• Bệnh nhân nên hạn chế vận động mạnh trong vòng 24h sau khi chụp.