Vỡ ối non là gì và gây nguy hiểm như thế nào?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi các Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Túi ối là môi trường để bảo vệ và nuôi dưỡng thai nhi, giúp thai nhi hấp thụ các chất dinh dưỡng và bảo vệ khỏi các tác động từ bên ngoài. Nếu vì một nguyên nhân nào đó khiến túi ối bị vỡ trước khi thai nhi được 37 tuần, thì hiện tượng này được gọi là vỡ ối non.

Vỡ ối non là vỡ tự nhiên của màng ối và màng đệm tại bất kỳ thời điểm nào trước khi có chuyển dạ.

Túi ối là nơi bảo vệ và nuôi dưỡng thai nhi. Hiện tượng vỡ ối non có trong các trường hợp khác nhau ở từng thời kỳ khác nhau sẽ gây ra những biến chứng và ảnh hưởng khác nhau.

Thai càng non tháng, càng kéo dài thời gian tiềm tàng, phần lớn các thai trưởng thành sẽ chuyển dạ tự nhiên trong vòng 24 giờ. Tuy nhiên 50% trường hợp vỡ ối sau 37 tuần sẽ tự chuyển dạ trong vòng 5 giờ. Nếu vỡ ối ở tuần thứ 32 – 34 trung bình 4 ngày sau sẽ chuyển dạ và 93% trường hợp đẻ trong vòng 1 tuần .

Nếu hiện tượng ối vỡ non kéo dài có thể:

• Gây nhiễm khuẩn ối, nhiễm khuẩn hậu sản, suy hô hấp sơ sinh, nhiễm khuẩn sơ sinh.
• Thiểu ối dẫn đến thai nhi bị thiểu sản phổi, biến dạng chi, chèn ép dây rốn.
• Rau bong non, có thể dẫn đến hiện tượng thai nhi chết trong tử cung.

Nguyên nhân của hiện tượng vỡ ối non có thể là do các yếu tố cản trở sự điều chỉnh của ngôi thai bao gồm:

• Ngôi thai bất thường: ngôi ngang, ngôi mông, ngôi đầu cao
• Khung chậu hẹp
• Nhau tiền đạo
• Đa thai. Đa ối.
• Nguyên nhân của hiện tượng này còn do hở eo tử cung, viêm màng ối ( thường do nhiễm trùng âm hộ, âm đạo).

Khi ối vỡ sẽ kích thích chuyển dạ để đưa bé ra ngoài. Nếu vì thai nhi chưa đủ tuần tuổi, không có sự chuyển dạ xảy ra có thể dẫn đến nhiễm trùng ối, gây nhiễm trùng bào thai.

Nếu vỡ ối, thì em bé sẽ không thể sống được. Vì như đã nêu trên, túi ối là môi trường nuôi dưỡng và bảo vệ thai nhi khỏi các tác động từ bên ngoài.

Hiện tượng vỡ ối non ở từng giai đoạn của thai nhi khác nhau sẽ có những cách xử trí khác nhau cụ thể:

4.1 Thai 22 – 31 tuần: Mẹ bầu cố gắng dưỡng thai

Ngoài ra các bác sĩ sẽ tiến hành tiêm thuốc trưởng thành phổi thai (Tiêm bắp Betamethasone 12mg/24 giờ x2 ngày hoặc Dexamethasone 6mg/12 giờ x 2 ngày). Việc điều trị này có thể khiếm giảm cân nặng thai nhi, giảm chu vi vòng đầu và chiều dài cơ thể.

Quản lý nhiễm khuẩn bằng cách:

• Cấy dịch cổ tử cung, âm đạo, hậu môn.
• Sử dụng kháng sinh phổ rộng ngăn ngừa nhiễm trùng cho cả mẹ và thai, ngoài ra còn làm giảm tỷ lệ chuyển dạ. Do đó được khuyến cáo sử dụng thường quy trong trường hợp cần kéo dài thai kỳ khi ối vỡ non để kích thích trưởng thành phổi thai.

Hiện nay các nghiên cứu đều đồng thuận sử dụng kháng sinh không nên quá 7 ngày, vì việc kéo dài thời gian sử dụng kháng sinh ở những thai kỳ này là không cần thiết, mà còn làm tăng kháng thuốc của vi khuẩn.

Ngoài ra các bác sĩ cũng đồng thời theo dõi mẹ và thai nhi và sử dụng thuốc giảm co.

4.2 Đối với thai nhi 32 – 33 tuần tuổi

Các bác sĩ sẽ xác định tình trạng sức khỏe của thai nhi tại thời điểm tiếp nhận.

• Theo dõi monitor tim thai lúc nhập viện.
• Xác định thai chậm phát triển trong tử cung.
• Corticoid trưởng thành phổi thai nhi
• Quản lý nhiễm trùng.
• Sử dụng thuốc giảm co cho thai phụ, và sẽ tiến hành khởi phát chuyển dạ khi có đủ bằng chứng về các dấu hiệu trưởng thành phổi, nhiễm khuẩn, thai suy.

4.3 Thai nhi từ tuần 34-36

Các bác sĩ sẽ tiến hành xác định tình trạng sức khỏe của thai nhi tại thời điểm tiếp nhận.

Hầu hết thai phụ sẽ chuyển dạ tự nhiên trong vòng 24 giờ sau khi vỡ ối. Có thể là chờ chuyển dạ tự nhiên hoặc khởi phát chuyển dạ tùy tình trạng ối, thai và nhiễm khuẩn. Nếu có đủ bằng chứng trưởng thành phổi thì chấm dứt thai kỳ ngay.

4.4 Đối với thai nhi trên 37 tuần

Bác sĩ sẽ tiến hành chấm dứt thai kỳ tùy tình trạng cổ tử cung, ngôi thai, tình trạng thai, có nhiễm trùng hay không.

Nếu có những bằng chứng cho thấy thai nhi không chịu nổi cuộc chuyển dạ, các bác sĩ sẽ tiến hành mổ lấy thai. Nếu có bằng chứng nhiễm trùng trên lâm sàng và không có chống chỉ định đẻ đường âm đạo, cho kháng sinh và khởi phát chuyển dạ.

Khi cổ tử cung thuận lợi, bác sĩ sẽ tiến hành gây chuyển dạ bằng truyền oxytocin. Ngược lại nếu cổ tử cung không thuận lợi, bác sĩ sẽ tiến hành làm chín muồi cổ tử cung. Trẻ non tháng nhẹ cân sẽ được chuyển sang đơn vị chăm sóc trẻ non tháng nhẹ cân.