Xử trí bệnh tay chân miệng độ 1 theo hướng dẫn của Bộ Y tế

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Ân - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Bệnh tay chân miệng là căn bệnh dễ lây lan thành dịch bệnh do virus gây ra, bệnh có 4 cấp độ, trường hợp trẻ bị bệnh chân tay miệng độ 1 thì sẽ không gây ra những biến chứng nguy hiểm, tuy nhiên cần điều trị tích cực để giúp trẻ nhanh chóng hồi phục.

Trẻ bị tay chân miệng độ 1 sẽ có biểu hiện mệt mỏi, sốt nhẹ, khoảng 38 - 39 độ C. Sau đó, cơ thể sẽ xuất hiện các bọng nước ở da, đặc biệt là ở miệng, mông, tay, chân. Các nốt bọng nước này có thể vỡ ra, hình thành nên các vết loét và gây đau cho trẻ.

Các bóng nước này thường mất sau 1 - 2 tuần. Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bị tay chân miệng giai đoạn 1 nếu thấy trẻ sốt, bỏ ăn hoặc khó ăn uống thì hãy đưa con đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Ngoài các dấu hiệu như sốt hoặc nổi ban đỏ, bỏ ăn, bé bị chân tay miệng độ 1 còn có các dấu hiệu như:

• Đau nhức cơ bắp, cứng cổ, đau đầu
• Người bồn chồn
• Ngủ hay bị giật mình, ngủ không ngon giấc hoặc trẻ cũng có thể ngủ nhiều hơn
• Hay chảy nước miếng vì trẻ đau họng không nuốt được
• Quấy khóc.

Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chỉ điều trị hỗ trợ. Nguyên tắc điều trị tay chân miệng độ 1 ở trẻ cần đảm bảo:

• Không dùng kháng sinh khi không có bội nhiễm
• Cần theo dõi sát, phát hiện sớm và điều trị biến chứng bệnh tay chân miệng
• Đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ, nâng cao thể trạng cho trẻ

Đối với bệnh tay chân miệng độ 1, chỉ cần điều trị ngoại trú và theo dõi tại cơ sở y tế.

• Cần cung cấp dinh dưỡng đầy đủ theo tuổi. Trẻ còn bú cần tiếp tục cho ăn sữa mẹ.
• Hạ sốt khi sốt cao bằng Paracetamol liều 10 mg/kg/lần (uống) mỗi 6 giờ.
• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ
• Cho trẻ nghỉ ngơi, tránh kích thích.
• Cần tái khám mỗi 1-2 ngày trong 8-10 ngày đầu của bệnh.Trẻ có sốt phải tái khám mỗi ngày cho đến khi hết sốt ít nhất 48 giờ.

Cần tái khám ngay khi có dấu hiệu tay chân miệng độ 2a trở lên như:

• Sốt cao ≥ 390C
• Thở nhanh, khó thở
• Đi loạng choạng
• Giật mình, lừ đừ, run chi, quấy khóc, bứt rứt khó ngủ, nôn nhiều
• Da nổi vân tím, vã mồ hôi, tay chân lạnh.
• Co giật, hôn mê

Trong đa số các trường hợp, bệnh tay chân miệng giai đoạn 1 sẽ tự khỏi mà không cần điều trị trong khoảng 7 đến 10 ngày. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ có thể tư vấn thêm các biện pháp điều trị tay chân miệng độ 1 tại nhà triệu chứng cho đến khi bệnh hoàn toàn khỏi.

Ngoài tuân thủ tuyệt đối theo chỉ định của bác sĩ khi điều trị tay chân miệng độ 1 tại nhà thì cha mẹ nên lưu ý một số phương pháp sau để giảm các triệu chứng chân tay miệng cho trẻ.

• Cho bé uống nhiều nước
• Tránh ăn thức ăn cay, mặn, nóng
• Tránh ăn các thức ăn họ cam quýt bởi các loại quả này có nguy cơ kích ứng mụn nước.
• Có thể cho bé ăn một chút kem mềm, không lạnh quá để giảm đau rát của vết loét.

Để tránh lây truyền bệnh chân tay miệng, phụ huynh cần:

• Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, rửa tay bằng xà phòng sau khi thay quần áo, tã lót cho trẻ bị bệnh.
• Rửa sạch đồ chơi và các dụng cụ, đồ dùng trong nhà, người bệnh nên sử dụng đồ riêng.
• Dùng dung dịch khử khuẩn lau nhà và các bề mặt thường xuyên tiếp xúc.
• Người bệnh nên cách ly với môi trường sinh hoạt, không tới trường, không tới nơi làm việc, nơi đông người, tránh dịch lây lan.

Tay chân miệng ở trẻ có thể khỏi hoàn toàn mà không để lại di chứng. Tuy nhiên cha mẹ cần theo dõi, chăm sóc trẻ bị tay chân miệng cẩn thận để phòng ngừa biến chứng. Ngay khi phát hiện trẻ có các dấu hiệu bất thường, cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và xử lý.