Những dấu hiệu sớm của ung thư lưỡi

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ Lê Ngọc Mây - Bác sĩ Nội Ung bướu - Trung tâm Ung bướu - Xạ trị - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Ung thư lưỡi thường phát triển từ tế bào biểu mô vảy trên bề mặt lưỡi. Dấu hiệu đáng chú ý nhất của ung thư lưỡi là vết loét không lành trên lưỡi và đau. Do đó, bạn nên đi khám nếu các triệu chứng này kéo dài kèm các bất thường khác tại vùng miệng.

Ung thư có thể phát triển ở 2 khu vực khác nhau của lưỡi. Ung thư lưỡi phát triển ở phần phía trước của lưỡi, ung thư phát triển ở phần phía sau lưỡi (gốc lưỡi) thì được gọi là ung thư miệng hầu.

Triệu chứng của ung thư miệng hầu bao gồm:

• Có các mảng màu đỏ hoặc xen kẽ trắng xuất hiện trong miệng, trên lưỡi;
• Các vết thương, vết loét miệng không lành;
• Đau họng khi nuốt;
• Có cảm giác cộm, vướng trong họng;
• Đau lưỡi;
• Khàn giọng;
• Khó cử động hàm hoặc lưỡi;
• Đau cổ hoặc tai;
• Mất răng;
• Sưng đau vùng miệng hầu hơn 3 tuần không thuyên giảm;
• Khối bất thường trong miệng;
• Răng giả không còn vừa với miệng như trước.

Rất nhiều triệu chứng sớm của ung thư vùng miệng có thể khó phát hiện, do đó những người có nguy cơ cao ( như người hút thuốc lá hoặc lạm dụng rượu) nên cảnh giác với những bất thường, đi khám định kỳ để không bỏ sót.

Loại ung thư lưỡi phổ biến nhất là tế bào biểu mô vảy. Tế bào biểu mô vảy có dạng mỏng, dẹt, nằm trên bề mặt của da và lưỡi, ở lớp niêm mạc hệ tiêu hóa, hô hấp, miệng, họng... Triệu chứng cơ bản của ung thư lưỡi là lưỡi rất đau và các vết loét. Các triệu chứng khác bao gồm:

• Đau hàm hoặc họng;
• Đau khi nuốt;
• Cảm giác vướng mắc ở họng;
• Lưỡi hoặc hàm bị cứng;
• Nhai hoặc nuốt đồ ăn khó khăn;
• Các mảng đỏ hoặc trắng ở niêm mạc miệng, lưỡi;
• Vết loét lưỡi không lành;
• Mất cảm giác một khu vực trong miệng;
• Chảy máu lưỡi không có lí do;
• Khối bất thường trên lưỡi không tự biến mất.

Các dấu hiệu của ung thư lưỡi ở giai đoạn sớm có thể không gây triệu chứng. Nếu các triệu chứng trên xuất hiện cũng chưa chắc đã bị ung thư lưỡi hoặc có bị ung thư nhưng là một loại ung thư vùng miệng khác.

Nguyên nhân gây ung thư lưỡi hiện vẫn chưa được biết rõ. Tuy nhiên một số yếu tố nguy cơ có thể khiến nguy cơ mắc ung thư tăng lên như:

• Hút thuốc lá;
• Lạm dụng rượu;
• Chế độ ăn ít hoa quả, rau xanh nhưng lại nhiều thịt đỏ, thực phẩm chế biến;
• Nhiễm virus gây u nhú ở người (human papillomavirus - HPV);
• Tiền sử gia đình có người bị ung thư lưỡi hoặc vùng miệng;
• Đã từng bị ung thư trước đây, đặc biệt là ung thư tế bào biểu mô vảy ở vị trí khác.

Nam giới từ 50 tuổi trở lên là nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất. Những người hút thuốc lá và nghiện rượu có nguy cơ cao hơn 15 lần so với người khác.

Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm:

• Trào ngược dạ dày thực quản (GERD);
• Nhai trầu;
• Phơi nhiễm với một số chất như amiăng, acid sulfuric và formaldehyde;
• Kém vệ sinh răng miệng hoặc có các tác nhân ảnh hưởng tới miệng.

Những người nghi ngờ mình có thể mắc ung thư lưỡi nên đi khám càng sớm càng tốt. Để xác định, bác sĩ sẽ khai thác tiền sử bản thân và gia đình, thăm khám vùng miệng - lưỡi hay hạch, nếu cần có thể chỉ định tiến hành sinh thiết. Nếu kết quả sinh thiết xác nhận có ung thư, bác sĩ sẽ chỉ định làm thêm chụp cắt lớp vi tính hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) để xem đã di căn chưa.

Ung thư lưỡi có thể điều trị được, tiên lượng sẽ tốt hơn đối với những người được phát hiện sớm. Những người chưa có di căn sẽ có tỉ lệ sống sót cao hơn. Tỉ lệ sống sau 5 năm là 78% khi chưa có di căn và 39% khi đã di căn.

Không có cách nào ngăn ngừa hoàn toàn ung thư lưỡi phát triển. Tuy nhiên nếu phát hiện thấy bất kỳ dấu hiệu nào, hãy đi khám càng sớm càng tốt. Phát hiện càng sớm, việc điều trị và kết quả mang lại càng cao.

Để giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư lưỡi, có thể thay đổi một số hành vi lối sống như:

• Bỏ hút thuốc lá;
• Bỏ nhai trầu;
• Bỏ hoàn toàn hoặc hạn chế lượng rượu uống vào;
• Chế độ ăn cân bằng, lành mạnh, nhiều rau xanh và hoa quả;
• Thực hành vệ sinh răng miệng tốt: Dùng chỉ nha khoa, đánh răng thường xuyên, thăm khám định kỳ;
• Tiêm phòng HPV;
• Thực hành quan hệ tình dục an toàn và sử dụng màng chắn khi quan hệ bằng miệng.

Thông thường bệnh nhân mắc ung thư lưỡi sẽ cần phẫu thuật để loại bỏ phần mô ung thư. Trường hợp không phức tạp, khối u nhỏ, bệnh nhân có thể chỉ cần một lần phẫu thuật, tuy nhiên nếu ung thư có khối u lớn, hoặc di căn rộng, thì cần phẫu thuật phức tạp hơn, và có thể cần nhiều lần phẫu thuật. Thậm chí sẽ phải loại bỏ một phần lưỡi. Mặc dù phần mô lành sẽ được cố gắng bảo tồn tối đa, nhưng sau phẫu thuật, khả năng nói, thở, ăn và nuốt có thể bị ảnh hưởng. Bên cạnh phẫu thuật, bệnh nhân có thể cần thêm hóa trị hoặc xạ trị để loại bỏ tối đa những tế bào ung thư còn sót lại.

Tiên lượng của ung thư lưỡi phụ thuộc vào giai đoạn bệnh cũng như kết quả điều trị. Theo thống kê, 83.7% bệnh nhân ung thư vùng miệng hầu giai đoạn 1 sẽ sống sót sau 5 năm, nhưng khi có di căn tỉ lệ này chỉ còn 39.1%.

Hiện nay tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có các dịch vụ Khám sức khỏe tổng quát và Sàng lọc ung thư, giúp Khách hàng có thể phát hiện các bất thường về sức khỏe. Từ đó, các bác sĩ có thể tư vấn cũng như thực hiện các thăm khám chuyên sâu khác nếu cần thiết, để đưa ra những phương án xử trí tối ưu, ngăn ngừa diễn tiến nặng.

Bài viết tham khảo nguồn: medicalnewstoday.com