Tiết dịch vú và núm vú

Tiết dịch vú và núm vú khá phổ biến ở phụ nữ không mang thai hoặc không cho con bú, đặc biệt trong độ tuổi sinh sản. Tiết dịch không nhất thiết là bất thường, tuy nhiên trường hợp này có thể gặp ở ngay cả những phụ nữ sau tuổi mãn kinh. Nếu tiết dịch núm vú tự nhiên một bên và có màu sắc thì có thể được coi là bất thường. Tuy nhiên, đối với nam giới thì có lẽ tiết dịch núm vú sẽ là trường hợp không bình thường.

Tiết dịch hay chảy dịch vú là tình trạng chảy dịch ra ngoài núm vú ở phụ nữ đang không mang thai, không nuôi con bú hoặc thậm chí có thể xảy ra ở nam giới. Tình trạng tiết dịch núm vú ở nữ giới không phải trường hợp nào cũng bất thường nhưng vẫn cần được đi khám bác sĩ chuyên khoa để đánh giá thêm. Đối với nam giới xảy ra tình trạng tiết dịch núm vú cần đi khám ngay để xác định rõ căn nguyên.

Tiết dịch núm vú có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai bên vú. Vú tiết dịch màu trắng có thể giống sữa, nhưng có thể vú tiết dịch màu vàng, xanh lá hoặc nâu hoặc thậm chí lẫn máu. Độ đậm đặc của dịch cũng thay đổi theo độ sệt, nhầy nhớt, loãng...

Tiết dịch ở vú và núm vú có thể là sữa hoặc là một loại chất dịch khác. Vì vậy tiết dịch vú thường không thích hợp với những phụ nữ không mang thai và không nuôi con bú vì có liên quan đến mức độ hàm lượng prolactin có thể kích thích mô tuyến vú. Và trong một số trường hợp người bệnh có hàm lượng prolactin cao sẽ gây tiết sữa nhiều.

Tiết sữa - hoạt động bình thường ở phụ nữ mang thai và nuôi con bú. Hoặc có thể do sự thay đổi nội tiết tố trong chu kỳ kinh nguyệt. Hoặc tiết sữa do sau thai nghén khiến cho dịch tiết núm vú có lẫn máu

U nhú trong ống vú có thể là u lành, không phải do ung thư, nhưng có thể kèm theo chảy dịch lẫn máu hoặc có màu nâu, đen, hay núm vú tiết dịch có mùi hôi. Mặc dù dịch núm vú lẫn máu có thể tự khỏi nhưng người bệnh vẫn cần thực hiện các xét nghiệm và siêu âm để kiểm tra xem có tổn thương nào không. Trong một vài trường hợp có thể cần làm thêm cả sinh thiết để khẳng định chắc chắn xem có phải do u nhú hay không.

Thông thường dịch tiết vú và núm vú là lành tính, nhưng cũng có một số trường hợp có thể là do ung thư vú khi có kèm thêm các dấu hiệu như u lồi ở vú, chỉ bị một bên vú, dịch tiết tự phát, dịch tiết chỉ liên quan đến một ống đơn.

Các nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng tiết dịch vú và núm vú bao gồm: áp xe, ung thư vú, nhiễm trùng vú, carcinom ống vú tại chỗ, kích thích vú quá mức, u tuyến sợi vú, u học sợi của vú, mất thăng bằng nội tiết tố, tổn thương hoặc chấn thương vú, giãn ống dẫn của vú, thay đổi nội tiết tố trong chu kỳ kinh nguyệt, thai nghén, u chế tiết prolactin....

Nếu bạn còn trong chu kỳ kinh nguyệt và tiết dịch không tự hết thậm chí kéo dài tới cả chu kỳ tiếp theo thì cần tới gặp bác sĩ.

Nếu bạn đã mãn kinh và vẫn có tiết dịch tự phát và chỉ liên quan đến một vú hoặc một ống đơn thì loại dịch này có thể là ung thư. Bạn cần đi khám để thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán. Trong trường hợp, một khối u ở vú, có rỉ dịch lẫn máu thì cần theo dõi ngay tình trạng này để có thể hỗ trợ kịp thời.

Với những người có độ tuổi trên 40 tuổi và có tình trạng tiết dịch vú và núm vú tự phát, đôi khi sờ thấy có một khối u ở vú thì cần đi khám ngay để xác định. Đặc biệt, nếu người bệnh này là nam giới.

Bác sĩ ban đầu sẽ khám thực thể đối với các trường hợp tiết dịch vú và núm vú bằng cách khảo sát sự cân đối của hai vú, chỗ lõm của da, các thay đổi về màu sắc của vú, núm vú có loét hoặc thụt vào không. Tiếp đến sẽ nắn vú để tìm các khối u trong vú hoặc các hạch nách. Nếu không có tiết dịch tự phát thì có thể khám một cách hệ thống vùng quanh các núm vú để kích thích dịch chảy và xác định vị trí đặc biệt liên quan đến tiết dịch.

Việc chẩn đoán tiết dịch vú và núm vú hoàn toàn không đơn giản. Triệu chứng này có thể là biểu hiện của trạng thái sinh lý bình thường hoặc cũng có thể bệnh lý liên quan đến tuyến vú hoặc bệnh ở vị trí khác làm tăng hàm lượng prolactin máu tác động đến việc tiết sữa ở vú.

Việc xem xét hệ thống toàn cơ thể để chẩn đoán tình trạng tiết dịch vú và núm vú giúp gợi ý các nguyên nhân gây ra tình trạng này. Thêm vào đó, bác sĩ cũng sẽ phải tìm hiểu thêm tình trạng bệnh sử trước đây để xác định có phải là nguyên nhân gây tăng prolactin máu chẳng hạn như: suy thận mạn tính, các bệnh về gan, các bệnh liên quan đến tuyến giáp hoặc có bệnh sử vô sinh, cao huyết áp, trầm cảm, hoặc tình trạng rối loạn kinh nguyệt...

Đối với nam giới chẩn đoán tiết dịch vú và núm vú có thể nguyên nhân do thiếu hụt hormone testosterone và thường kèm theo chứng vú to ở nam giới. Ung thư vú khám hiếm gặp ở nam giới. Để chẩn đoán carcinom trong ống dẫn của vú ở nam giới, thì bác sĩ cần tiến hành chọc hút kim nhỏ và khảo sát tế bào học dịch tiết của vú. U đặc hiệu duy nhất ở vú nam giới chính là chứng vú to ở nam giới - gynecomastia còn với nữ giới thì là u tuyến nhỏ. Triệu chứng thường gặp nhất của carcinom ở nam giới là có một khối nhỏ nằm dưới quầng vú và có khoảng 20% là dịch tiết vú, núm vú. Dịch tiết lẫn máu ở vú nam giới cũng cần được bác sĩ xem xét kỹ lưỡng vì có thể nghi ngờ như một carcinom.

Điều trị tiết dịch vú và núm vú thường sẽ dựa trên nguyên nhân gây bệnh. Nếu nguyên nhân xảy ra tình trạng này là lành tính và sự tiết dịch có thể diễn ra liên tục, như vậy sẽ làm phiền toái rất nhiều cho người bệnh trong cuộc sống hằng ngày. Khi xác định được tình trạng này bác sĩ có thể thực hiện cắt bỏ đoạn cuối của ống tuyến để cải thiện tình trạng tiết dịch này.

Khám vú được thực hiện trong nhiều dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản. Khám vú kết hợp tư vấn hướng dẫn tự khám vú giúp phát hiện các bệnh lý tuyến vú và phát hiện sớm ung thư vú. Thời điểm khám vú và tự khám vú là khoảng 2-3 ngày sau khi sạch kinh. Phụ nữ trong độ tuổi 20-39 cần đi khám vú 1-3 năm một lần, phụ nữ từ 40 tuổi trở lên cần đi khám vú mỗi năm một lần.