Ung thư đầu cổ gồm những loại ung thư nào?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ Tô Kim Sang - Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Ung thư vùng đầu cổ là một thuật ngữ dùng để chỉ ra một số loại khối u ác tính phát triển trong và xung quanh cổ họng, thanh quản, mũi, xoang và miệng.

Ung thư bắt đầu xảy ra khi các tế bào thay đổi và phát triển ngoài tầm kiểm soát, các tế bào này tạo thành khối u. Khối u có thể phát triển thành ung thư hoặc lành tính. Khối u ung thư ác tính tức là nó có thể phát triển và di căn đến các bộ phận khác trên cơ thể người bệnh. Khối u lành tính cũng có thể phát triển nhưng nó không di căn lên các bộ phận khác của cơ thể.

Hầu hết các khối u ở vùng đầu cổ là các ung thư biểu mô tế bào vảy (carcinôm tế bào gai), đây là loại tế bào trên bề mặt niêm mạc ở vùng đầu và cổ. Nếu ung thư chỉ được phát hiện ở lớp tế bào vảy thì được gọi là carcinôm tại chỗ. Nếu ung thư phát triển ra ngoài lớp tế bào vảy, đi qua lớp màng đáy, ăn sâu vào trong thì được gọi là carcinôm xâm lấn.

Nguyên nhân gây ra ung thư khu vực đầu và cổ có thể xuất phát từ thói quen sử dụng thuốc lá và rượu bia. Thuốc lá và rượu được xem là 2 yếu tố nguy cơ cao gây ra ung thư này. Ngoài ra, các vi rút gây u nhú ở người (Human papillomavirus - HPV) cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư đầu cổ. Bên cạnh đó, các yếu tố như vệ sinh răng miệng kém, ăn trầu hoặc sử dụng các thực phẩm được bảo quản hoặc thực phẩm muối lâu ngày, tiếp xúc bức xạ là những yếu tố nguy cơ gây ung thư đầu cổ.

Các dấu hiệu ung thư đầu cổ có thể bao gồm như cảm giác đau dai dẳng ở họng, khó nuốt và thay đổi hoặc khàn giọng. Hoặc bệnh nhân cũng có thể gặp các vấn đề ở các bộ phận như khoang miệng sưng, cổ họng đau, khó nuốt, nhiễm trùng xoang mạn tính,...Tuy nhiên, trong một số trường hợp các dấu hiệu này lại là biểu hiện của những vấn đề sức khỏe khác.

Ung thư vùng đầu cổ được đặt tên theo từng phần của cơ thể nơi chúng phát triển. Tuy nhiên, các loại ung thư đầu cổ phổ biến bao gồm:

2.1 Ung thư thanh quản và hạ hầu

Thanh quản chứa các dây thanh âm nên thường được xem là nơi tạo ra âm thanh. Thanh quản có cấu trúc hình ống nằm bên trong cổ, được hình thành bởi sụn ngay bên dưới hầu họng. Nó có một bộ phận được gọi là nắp thanh môn, di chuyển và che phủ thanh quản để ngăn thức ăn đi vào đường dẫn khí. Thanh quản đóng vai trò quan trọng trong việc hít thở, nói và nuốt.

Ung thư có thể phát triển ở bất kỳ phần nào của thanh quản hoặc hạ hầu. Khoảng 95% tất cả các bệnh ung thư thanh quản và hạ hầu được phân loại là ung thư biểu mô tế bào vảy. Ung thư thanh quản và hạ hầu là 2 trong số các loại ung thư chính ở vùng đầu và cổ.

Những người bị ung thư thanh quản hoặc hạ hầu có thể gặp các triệu chứng hoặc dấu hiệu như: khàn giọng hoặc thay đổi giọng nói không biến mất trong vòng 2 tuần; hạch to hoặc cục u ở cổ; tắc nghẽn đường thở, khó thở; đau họng dai dẳng hoặc cảm giác có thứ gì đó bị mắc vào cổ họng; khó nuốt mà không biến mất; đau tai; hôi miệng mãn tính, nghẹt thở; giảm cân không giải thích được; mệt mỏi.

2.2 Ung thư xoang mũi và xoang cạnh mũi

Các xoang cạnh mũi là những khoảng trống nhỏ trong xương đầu mặt bao quanh mũi. Khoang mũi và ung thư xoang cạnh mũi là những khối u ác tính. Mặc dù ung thư xoang cạnh mũi có thể phát triển ở bất kỳ xoang nào, nhưng nó thường gặp ở xoang hàm trên. Khoang mũi và xoang cạnh mũi chứa một số loại mô và mỗi loại chứa một số loại tế bào khác nhau. Sự khác biệt rất quan trọng vì chúng ta có thể xác định ung thư có thể phát triển như thế nào và lựa chọn loại điều trị cần thiết. Các ung thư khoang mũi và xoang cạnh mũi phổ biến như:

* Melanôm là khối u ác tính phát triển từ các tế bào gọi là tế bào biểu bì tạo hắc tố (melanocytes) tạo màu cho da. Nó thường là một ung thư xâm lấn, phát triển nhanh.

* Đảo ngược u nhú. Ban đầu đây là những u phát triển lành tính, giống như mụn cóc có thể phát triển thành ung thư biểu mô tế bào vảy. Khoảng 10% đến 15% trong số này sẽ phát triển thành ung thư.

* U nguyên bào thần kinh khứu giác: Loại ung thư này có liên quan đến các dây thần kinh kiểm soát khứu giác. Nó xảy ra trên đỉnh khoang mũi và liên quan đến một cấu trúc gọi là tấm sàng (cribriform). Tấm sàng là một xương nằm sâu trong hộp sọ giữa mắt và xoang. Loại ung thư này trông tương tự như ung thư thần kinh.

* Lymphôm là một bệnh ung thư của hệ bạch huyết có thể phát triển trong các mô bạch huyết được tìm thấy trong niêm mạc khoang mũi và xoang cạnh mũi.

* Sarcôm là một loại ung thư bắt đầu ở cơ, mô liên kết hoặc xương. Bệnh ung thư phát triển từ lớp trung mô của cơ thể.

2.3 Ung thư vòm hầu

Mũi hầu là đường dẫn khí ở phần trên của hầu - nằm ở phía sau mũi. Hầu là một ống rỗng dài khoảng 12 cm bắt đầu sau mũi và dẫn đến thực quản. Nó bao gồm ba phần: vòm hầu (phần trên của hầu họng, phía sau mũi); khẩu hầu (phần giữa của hầu họng, bao gồm vòm miệng, gốc lưỡi và amidan); hạ hầu (phần dưới của hầu họng). Ung thư vòm hầu cũng có thể được gọi là ung thư biểu mô vòm hầu.

Các dấu hiệu có thể gặp của ung thư vòm hầu như: Nghẹt mũi; Khó nghe hoặc mất thính lực; Cảm giác đầy hoặc đau trong tai là do chất lỏng tích tụ trong tai giữa, đặc biệt là nếu nó không biến mất và xảy ra chỉ trong 1 tai; Đau và ù tai; Đau họng dường như không biến mất; Khó thở hoặc nói Chảy máu cam thường xuyên,...

2.4 Ung thư hốc miệng

Hốc miệng (Khoang miệng) bao gồm môi, hai phần ba phía trước của lưỡi, nướu, tiền đình miệng và niêm mạc má (lớp lót bên trong má và môi), sàn miệng (phần dưới lưỡi của miệng), khẩu cái cứng (đỉnh xương miệng), và tam giác hậu hàm (khu vực nhỏ của nướu phía sau răng khôn).

Ung thư hốc miệng và ung thư vòm hầu là 2 trong số các loại ung thư phổ biến nhất phát triển ở vùng đầu và cổ. Hơn 90% ung thư hốc miệng và ung thư vòm hầu là ung thư biểu mô tế bào vảy. Các vị trí phổ biến nhất cho bệnh ung thư trong khoang miệng là: lưỡi, nướu răng, sàn miệng.

2.5 Ung thư tuyến nước bọt

Tuyến nước bọt là nơi sản xuất nước bọt để giữ ẩm và có chứa các enzyme để phá vỡ thức ăn. Các lỗ đổ tuyến nước bọt chính nằm ở sàn miệng và gần xương hàm.

Cả khối u lành tính và ung thư đều có thể bắt đầu ở bất kỳ tuyến nước bọt lớn hay nhỏ nào. Hầu hết các khối u phát triển trong tuyến mang tai, và khoảng một nửa các khối u trong tuyến dưới hàm là lành tính. Còn các khối u tuyến dưới lưỡi thường là ung thư.

Đôi khi một số loại ung thư khác như ung thư da có thể lan đến các tuyến nước bọt hoặc đến các hạch bạch huyết gần đó nằm bên trong và xung quanh tuyến mang tai và bên cạnh tuyến cận giáp.

Một số loại ung thư khác cũng có thể nằm ở vùng đầu và cổ, nhưng sẽ được chẩn đoán và có cách điều trị khác so với các loại ung thư nêu trên. Những dấu hiệu của các bệnh ung thư vùng đầu cổ có thể không được phát hiện cho đến khi chúng gây ra vấn đề khiến người bệnh phải đi khám. Nếu bệnh nhân được chẩn đoán bị ung thư đầu cổ, bác sĩ sẽ tìm hiểu mức độ lan rộng của bệnh để đánh giá giai đoạn bệnh và có hướng điều trị cho bệnh nhân. Giai đoạn ung thư có thể là giai đoạn 0, 1, 2, 3 hoặc 4. Giai đoạn càng cao, ung thư càng lan rộng. Hiện nay các phương pháp điều trị ung thư đầu và cổ thường bao gồm phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, liệu pháp miễn dịch, liệu pháp điều trị đích.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. Đặc biệt, hệ thống máy xạ trị tối tân, chất lượng cao cho phép bệnh viện có thể thực hiện được các kỹ thuật xạ trị hiện đại như xạ trị điều biến liều (IMRT), xạ trị điều biến thể tích cung tròn (VMAT),...

Trong tháng 4 & 5/2021, khi có nhu cầu khám và điều trị Ung thư đầu cổ tại Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec Central Park, quý khách hàng sẽ được hưởng ưu đãi kép:

- Miễn phí khám chuyên khoa và giảm giá 50% nhiều gói sàng lọc ung thư

- Giảm 50% chi phí đối với khách hàng có chỉ định điều trị sau khám. Chương trình áp dụng giới hạn cho kỹ thuật tương ứng từng bệnh viện và cho khách hàng lần đầu thực hiện kỹ thuật điều trị này tại Vinmec.

Bài viết tham khảo nguồn: Cancer.gov, Cancer.net