Điều trị cúm bằng kháng sinh: Những điều cần biết

Không chỉ riêng bệnh cúm mà khi mắc bất kỳ căn bệnh nào điều đầu tiên mà bệnh nhân mong muốn là nhanh khỏi bệnh. Vậy kháng sinh có tác dụng gì đối với bệnh cúm không, và có những phương pháp điều trị cúm nào, chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Cúm là một căn bệnh truyền nhiễm đường hô hấp gây ra bởi virus influenza, có thể gây bệnh từ mức độ nhẹ cho tới mức độ nghiêm trọng. Nếu bị cúm mức độ nặng, bệnh nhân có thể phải nhập viện và thậm chí phải đối mặt với nguy cơ tử vong. Biến chứng của cúm hay xảy ra nhất trên các đối tượng bệnh nhân là người cao tuổi, trẻ nhỏ và những người đang có bệnh lý nền kèm theo. Virus influenza gồm có hai loại chính là type A và type B, gây ra hai loại cúm lây truyền giữa người với người là cúm A và cúm B, tạo ra mùa cúm hàng năm.

Kháng sinh là những chất được chiết xuất từ các vi sinh vật, nấm, hoặc được tổng hợp hay bán tổng hợp. Tác động của kháng sinh lên vi khuẩn có thể là tiêu diệt hoặc kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn. Mỗi một loại kháng sinh chỉ có tác dụng lên một hoặc một số vi khuẩn nhất định, và có một số kháng sinh có tác dụng với nấm (gọi là phổ tác dụng của kháng sinh).

Việc xác định nguyên nhân đối với mỗi căn bệnh luôn là điều cần thiết để có biện pháp điều trị thích hợp. Có thể thấy rõ ràng kháng sinh chỉ điều trị được những nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc nấm gây ra, trong khi đó cúm lại là một bệnh do nhiễm virus influenza, và hiển nhiên kháng sinh không hề có tác dụng đối với cúm. Như vậy không thể điều trị cúm bằng kháng sinh. Sử dụng kháng sinh không đúng chỉ định không những không mang lại lợi ích nào mà còn gây ra nhiều hậu quả, mà nghiêm trọng nhất chính là tình trạng kháng kháng sinh.

Bệnh cúm có thể làm cho hệ miễn dịch tạm thời yếu đi, và đây là cơ hội để cho các loại nhiễm khuẩn khác xuất hiện (gọi là hiện tượng bội nhiễm). Như đã phân tích ở trên, bác sĩ sẽ xem xét tình huống cụ thể và nếu bệnh nhân bị thêm vi khuẩn xâm nhập thì bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng loại kháng sinh thích hợp.

Kể từ khi ra đời kháng sinh đã giúp con người sống sót trước rất nhiều nhiễm khuẩn khác nhau. Việc sử dụng kháng sinh chỉ mang lại hiệu quả nếu được chỉ định đúng, ngược lại nếu lạm dụng kháng sinh không những không thu được kết quả gì mà còn làm trầm trọng thêm tình trạng kháng kháng sinh đang diễn ra trên toàn thế giới.

Kháng kháng sinh là tình trạng vi khuẩn biến đổi theo cách nào đó để làm giảm hoặc làm mất hoàn toàn hiệu lực của một hoặc nhiều loại kháng sinh nhất định lên loại vi khuẩn đó.

Khi vi khuẩn được tiếp xúc với kháng sinh nhiều lần lặp đi lặp lại, chẳng hạn như trong trường hợp lạm dụng kháng sinh hoặc phải thường xuyên điều trị bằng kháng sinh, vi khuẩn bắt đầu xuất hiện các thay đổi thích nghi. Những biến đổi này khiến khả năng tồn tại và sống sót của vi khuẩn tăng lên, làm giảm hoặc triệt tiêu hoàn toàn tác dụng của kháng sinh.

Sự biến đổi của vi khuẩn có thể không hề ảnh hưởng lên các triệu chứng mà bệnh nhân biểu hiện, hoặc cũng có thể khiến bệnh của bệnh nhân trở nên vô cùng nghiêm trọng, phải đi cấp cứu hoặc điều trị tích cực. Trong một số trường hợp bệnh nhân vẫn còn hi vọng điều trị được bệnh bằng cách phối hợp nhiều loại kháng sinh khác nhau, nhưng đã xuất hiện những ca bệnh hoàn toàn không còn một biện pháp điều trị nào bởi tất cả các loại kháng sinh hiện có đều đã bị kháng hết.

Bên cạnh việc điều trị các triệu chứng do cúm gây ra, để điều trị nguyên nhân gây ra cúm là virus influenza phải sử dụng thuốc kháng virus.

Thuốc kháng virus là những thuốc cần phải kê đơn. Thuốc có tác dụng trên virus thông qua cơ chế ngăn chặn không để virus tiếp tục nhân lên trong cơ thể.

Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (Centers for Disease Control and Prevention - CDC) của Hoa Kỳ khuyến cáo cần điều trị kịp thời cho những người bị mắc cúm hoặc nghi mắc cúm, và những người thuộc nhóm đối tượng nguy cơ cao xảy ra các biến chứng của cúm như những người từ 65 tuổi trở lên, trẻ em (đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi), những người đang có các bệnh lý nền mạn tính và những người suy giảm miễn dịch vì bất kì lí do gì.

Đối với bệnh cúm, khuyến cáo hàng đầu của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ là sử dụng vắc - xin phòng cúm hàng năm cho tất cả mọi người từ đủ 6 tháng tuổi trở lên. Loại vắc - xin được sử dụng sẽ do bác sĩ chỉ định phù hợp với từng trường hợp cụ thể. Vắc - xin phòng cúm đã được chứng minh có hiệu quả trong việc ngăn ngừa mắc bệnh, giảm mức độ nặng nếu mắc bệnh, giảm các hậu quả do bệnh gây ra. Các thuốc kháng virus trong một số trường hợp nhất định cũng có thể sử dụng để phòng bệnh, tuy nhiên chúng không thể thay thế được cho vắc - xin phòng cúm.

Nguyên tắc sử dụng thuốc kháng virus đối với bệnh cúm là tiến hành điều trị càng sớm càng tốt, bởi thuốc kháng virus mang lại hiệu quả tốt nhất khi được sử dụng sớm (trong vòng 48 giờ kể từ khi khởi phát triệu chứng đầu tiên). Thuốc kháng virus có thể giúp cho bệnh cúm nhẹ hơn và khiến cơ thể hồi phục nhanh hơn, đồng thời giúp ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng của bệnh cúm xảy ra.

Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ khuyến cáo đối với mùa cúm năm nay có thể điều trị bằng cách sử dụng 4 loại thuốc kháng virus đã được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (Food and Drug Administration - FDA) Hoa Kỳ phê chuẩn, bao gồm các thuốc:

• Oseltamivir phosphate, tên thương mại là Tamiflu®, hoặc có thể sử dụng các sản phẩm thuốc tương tự (thuốc generic).
• Zanamivir, tên thương mại là Relenza®.
• Peramivir, tên thương mại là Rapivab®.
• Baloxavir marboxil, tên thương mại là Xofluza®.

Điều trị bằng thuốc kháng virus có thể xuất hiện một số tác dụng không mong muốn, chẳng hạn như hồi hộp, thiếu tập trung, buồn nôn, nôn và tiêu chảy. Các tác dụng không mong muốn của thuốc sẽ được bác sĩ trao đổi cặn kẽ trước khi tiến hành điều trị.

Để tránh làm trầm trọng thêm tình trạng kháng kháng sinh, cách duy nhất là sử dụng kháng sinh đúng chỉ định, không lạm dụng kháng sinh trong bất kì trường hợp nào.

Bài viết tham khảo nguồn: webmd.com