Hướng dẫn tiêm phòng cho bà bầu

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Đoàn Ngọc Quỳnh - Bác sĩ Nhi - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Tiêm phòng cho bà bầu cực kỳ quan trọng, được khuyến cáo thực hiện ở các bệnh viện nhằm đảm bảo an toàn, để mẹ và bé được bảo vệ khỏi các bệnh nhiễm nguy hiểm, hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng và dị tật thai nhi.

Sức đề kháng của người phụ nữ mang thai yếu hơn bình thường, do đó nguy cơ mắc bệnh cũng sẽ tăng lên, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi. Chính vì vậy, tiêm phòng cho bà bầu rất cần thiết. Đây là biện pháp đơn giản và hiệu quả giúp bảo vệ mẹ và em bé yêu tránh khỏi nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm.

Lợi ích của việc tiêm phòng cho bà bầu thường lớn hơn rất nhiều so với rủi ro tiềm ẩn. Hệ miễn dịch suy yếu là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn và virus xâm nhập, tấn công và gây hại cho người mẹ và thai nhi. Trong khi đó, tiêm phòng vắc - xin mang đến khả năng bảo vệ, chống lại những tác nhân gây bệnh.

3.1. Vắc - xin ngừa viêm gan A

Vắc - xin viêm gan A được bào chế từ virus bất hoạt (virus không còn khả năng gây bệnh) nên về lý thuyết, những nguy cơ đối với thai nhi đang phát triển sẽ rất thấp.

Đối với phụ nữ mang thai có nguy cơ cao phơi nhiễm với virus gây bệnh viêm gan A, nguy cơ liên quan đến tiêm chủng nên được cân nhắc so với lợi ích đạt được.

3.2. Tiêm phòng vắc - xin viêm gan B

Phụ nữ mang thai là đối tượng có nguy cơ bị nhiễm virus viêm gan B trong thai kỳ (ví dụ, quan hệ với nhiều bạn tình trong 6 tháng trước đó, được chẩn đoán và điều trị STD, gần đây có sử dụng thuốc dạng tiêm hoặc đã lây nhiễm với HBsAg từ bạn tình). Do đó, nên tiêm phòng cho bà bầu thuộc các nhóm nguy cơ cao kể trên.

3.3. Tiêm vắc - xin cúm (bất hoạt)

Phụ nữ mang thai và sau sinh có nguy cơ mắc bệnh cúm, diễn tiến nặng và xuất hiện các biến chứng phức tạp do cúm cao hơn so với phụ nữ không mang thai vì những thay đổi trong hệ thống miễn dịch, tim và phổi trong thai kỳ.

Thông thường, tiêm phòng cúm khi mang thai có thể vào bất cứ lúc nào trong thai kỳ, trước hoặc trong mùa cúm. Phụ nữ đang hoặc sắp mang thai trong mùa cúm nên tiêm phòng vắc - xin cúm bất hoạt (IIV).

3.4. Tiêm phòng viêm màng não (MenACWY hoặc MPSV4)

Trong danh sách tiêm phòng cho bà bầu cần có cả vắc - xin ngừa viêm màng não MenACWY hoặc MPSV4, nếu có chỉ định.

Trường hợp phát hiện mình đang mang thai sau khi tiêm vắc - xin MenACWY nên báo với bác sĩ để được theo dõi thêm.

3.5. Tiêm phòng viêm màng não (MenB)

Chưa có thử nghiệm lâm sàng nào để đánh giá việc sử dụng vắc - xin ngừa viêm màng não MenB ở phụ nữ mang thai và cho con bú. Do đó, việc tiêm vắc - xin MenB nên được hoãn lại trong khoảng thời gian này, trừ khi mẹ có nguy cơ cao mắc bệnh viêm màng não hoặc lợi ích của việc tiêm phòng được coi là vượt trội so với các rủi ro tiềm ẩn.

3.6. Vắc - xin ngừa phế cầu khuẩn polysaccharide (PPSV23)

Sự an toàn của vắc - xin ngừa phế cầu polysaccharide trong 3 tháng đầu của thai kỳ chưa được đánh giá, mặc dù chưa có bất kỳ trường hợp bất lợi nào nào được báo cáo ở những phụ nữ vô tình tiêm vắc - xin này trong thai kỳ.

3.7. Tiêm phòng bệnh bại liệt (IPV)

Mặc dù không chưa tác dụng phụ nào của IPV được ghi nhận ở phụ nữ mang thai và thai nhi, nhưng trên lý thuyết vẫn nên tránh tiêm phòng vắc - xin này cho bà bầu.

Tuy nhiên, nếu người mẹ có nguy cơ cao bị nhiễm trùng và cần được bảo vệ chống lại bệnh bại liệt ngay lập tức thì có thể triển khai tiêm IPV theo lịch trình khuyến cáo dành cho người lớn.

3.8. Tiêm phòng uốn ván, bạch hầu, ho gà (Tdap) hoặc uốn ván, bạch hầu (Td) cho bà bầu

Bác sĩ nên chỉ định một liều Tdap cho phụ nữ trong mỗi lần mang thai ,bất kể tiền sử tiêm Tdap trước đó như thế nào. Để tạo ra được tối đa miễn dịch của mẹ và truyền kháng thể để tạo ra miễn dịch thụ động cho trẻ sơ sinh, thời gian tốt để tiêm phòng Tdap cho bà bầu là từ tuần thứ 27 đến 31 của thai kỳ. Mặc dù vậy, Tdap có thể được tiêm phòng cho bà bầu vào bất cứ thời điểm nào trong thai kỳ. Đối với phụ nữ trước đây chưa từng được chủng ngừa với vắc - xin, nếu không thể tiêm trong khi mang thai thì nên tiêm ngay sau khi sinh. Trong trường hợp không thể sử dụng Tdap, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định tiêm Td cho phụ nữ mang thai.

Tiêm uốn ván cho bà bầu chưa bao giờ được chủng ngừa uốn ván bao gồm 3 mũi tiêm phòng uốn ván và giải độc tố bạch hầu. Lịch tiêm khuyến nghị là 0, 4 tuần và từ 6 đến 12 tháng. Tdap nên thay thế 1 liều Td, tốt là trong khoảng thời gian từ tuần thai thứ 27 đến 31.

4.1. Vắc - xin phòng bệnh than

Nếu tại khu vực địa lý mà thai phụ đi đến, nguy cơ tiếp xúc với bào tử B. anthracis trong không khí tương đối thấp thì khuyến cáo không nên tiêm vắc - xin và nên hoãn lại cho đến sau khi mang thai.

Ngược lại, nếu nguy cơ tiếp xúc cao thì nên tiêm phòng vắc - xin ngừa bệnh than cho bà bầu, đồng thời điều trị bằng thuốc chống vi trùng trong 60 ngày theo hướng dẫn của bác sĩ.

4.2. Tiêm ngừa bệnh dại

Nếu nguy cơ tiếp xúc với bệnh dại là đáng kể, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm có thể được chỉ định trong thai kỳ.

4.3. Tiêm phòng bệnh đậu mùa

Nếu bà bầu đã tiếp xúc với virus đậu mùa (ví dụ, tiếp xúc trực tiếp, bệnh nhân là người thân gia đình hoặc bạn tình) dẫn đến nguy cơ cao mắc bệnh thì nên tiêm vắc - xin đậu mùa. Khi mức độ rủi ro do phơi nhiễm chưa được xác định, quyết định tiêm chủng nên được đưa ra sau khi bác sĩ lâm sàng đánh giá về những rủi ro tiềm ẩn so với lợi ích của việc tiêm phòng bệnh đậu mùa cho bà bầu.

4.4. Tiêm phòng sốt vàng cho bà bầu

Cần thận trọng khi tiêm phòng sốt vàng cho phụ nữ mang thai. Nếu bắt buộc phải đi đến một nơi khác (du lịch hoặc công tác), những rủi ro đối với phơi nhiễm virus sốt vàng được cho là lớn hơn so với các rủi ro do tiêm chủng, thì nên tiêm phòng cho bà bầu.

Nguồn tham khảo: Cdc.gov