Ảnh hưởng của bệnh Crohn lên cuộc sống hàng ngày của người bệnh là rất lớn. Bệnh gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như đau bụng, tiêu chảy, táo bón, mệt mỏi, sụt cân. Những cơn đau có thể xuất hiện bất ngờ và kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng giấc ngủ và khả năng làm việc.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Bệnh Crohn ảnh hưởng đến cơ thể như thế nào?
Bệnh Crohn là một dạng rối loạn viêm ruột, trong đó hệ miễn dịch tấn công và gây tổn thương đến hệ tiêu hóa. Vì là bệnh mãn tính nên bệnh Crohn có thể kéo dài suốt đời, làm suy giảm khả năng hấp thụ dưỡng chất cần thiết, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và đào thải chất thải.
Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ phần nào của đường ruột, nhưng thường gặp nhất ở hồi tràng – đoạn cuối của ruột non.
2. Các triệu chứng phổ biến của bệnh Crohn
Do viêm nhiễm, người bệnh có thể gặp một số dấu hiệu bệnh Crohn sau:
- Tiêu chảy kéo dài.
- Cảm giác buồn đi tiêu gấp.
- Khó đi đại tiện.
- Chảy máu trực tràng.
- Đau bụng hoặc chuột rút.
- Sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Cơ thể mệt mỏi.
- Ngoài hệ tiêu hóa, bệnh cũng có thể tác động đến các bộ phận khác như khớp, da và mắt.
Triệu chứng bệnh Crohn không phải lúc nào cũng xuất hiện liên tục. Có những thời điểm, người bệnh hoàn toàn cảm thấy hoàn toàn khỏe mạnh, sau đó lại đối mặt với các đợt bùng phát bất ngờ. Giai đoạn thuyên giảm cũng có thể xảy ra, khi các triệu chứng bệnh dần biến mất và tổn thương trong ruột dần hồi phục.
3. Ảnh hưởng của bệnh Crohn
Ngay cả khi tuân thủ đúng phác đồ điều trị, tình trạng bệnh vẫn có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh trong cuộc sống của người bệnh, chẳng hạn như:
- Ảnh hưởng của bệnh Crohn đến sinh hoạt hằng ngày: Dù nhiều người mắc bệnh Crohn vẫn có thể duy trì cuộc sống bình thường, nhưng những đợt bùng phát bất ngờ và triệu chứng khó chịu có thể khiến bệnh nhân phải tạm ngừng công việc, học tập hoặc các hoạt động thường ngày.
- Chế độ ăn uống: Một số thực phẩm có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng, vì vậy hãy tránh xa những món khiến bản thân cảm thấy khó chịu. Nếu một người bị tiêu chảy sau khi ăn đồ dầu mỡ hoặc sản phẩm từ sữa, tốt nhất nên hạn chế hoặc loại bỏ chúng khỏi thực đơn.
- Ảnh hưởng đến tâm trạng: Giống như nhiều bệnh mãn tính khác, Crohn có thể tác động tiêu cực đến tâm trạng. Bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng căng thẳng, lo âu hoặc trầm cảm, đặc biệt khi cơn đau kéo dài. Nếu cảm xúc tiêu cực ảnh hưởng đến cuộc sống, người bệnh nên tìm đến chuyên gia tư vấn để được giúp đỡ.
- Ảnh hưởng của bệnh Crohn đến thai kỳ: Đối với phụ nữ, bệnh Crohn có thể ảnh hưởng đến khả năng mang thai. Nếu tình trạng bệnh không được kiểm soát tốt, nguy cơ gặp biến chứng thai kỳ sẽ cao hơn. Trong một số trường hợp có biến chứng, bác sĩ có thể khuyến khích mẹ bầu sinh mổ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
4. Biến chứng bệnh Crohn
Biến chứng bệnh Crohn có hai dạng chính: cục bộ và toàn thân. Biến chứng cục bộ ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa, còn biến chứng toàn thân tác động đến toàn bộ cơ thể.
4.1 Biến chứng cục bộ
Một số biến chứng cục bộ của Crohn bao gồm áp xe, hình thành mủ do nhiễm trùng. Chúng có thể xuất hiện trên thành ruột hoặc gần hậu môn, gây sưng, đau và sốt. Ngoài ra, bệnh còn làm suy giảm khả năng hấp thụ axit mật ở hồi tràng – đoạn cuối của ruột non – dẫn đến tiêu chảy do muối mật.
Nứt hậu môn cũng là một biến chứng phổ biến, bao gồm các vết nứt gây đau và chảy máu khi đi tiêu.
Trong một số trường hợp, các vết loét có thể tiến triển thành lỗ rò, hình thành các đường rò bất thường giữa các phần khác nhau của ruột hoặc giữa ruột và các cơ quan khác như bàng quang, âm đạo hoặc da.
Ảnh hưởng của bệnh Crohn đến khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể là khi ruột non bị tổn thương trong thời gian dài, việc hấp thu dinh dưỡng trở nên kém hiệu quả, dẫn đến suy dinh dưỡng. Đồng thời, sự phát triển quá mức của vi khuẩn ở ruột non (SIBO) có thể gây đầy hơi, chướng bụng, đau và tiêu chảy.
Một biến chứng cục bộ khác là tắc ruột, xảy ra khi các vùng bị viêm trở nên dày và hẹp lại, cản trở sự di chuyển của thức ăn. Mức độ tắc ruột có thể khác nhau, từ nhẹ đến nghiêm trọng, với các triệu chứng điển hình như đau bụng, chuột rút và đầy hơi.
4.2 Biến chứng toàn thân
Các biến chứng toàn thân phổ biến của bệnh Crohn bao gồm:
4.2.1 Biến chứng về khớp
- Viêm khớp: Là biến chứng thường gặp nhất. Viêm khớp liên quan đến bệnh Crohn có ba dạng:
- Viêm khớp ngoại vi: Tác động đến các khớp lớn ở tay và chân như khuỷu tay, đầu gối, cổ tay và mắt cá chân.
- Viêm cột sống trục: Ảnh hưởng của bệnh Crohn đến cột sống hoặc vùng thắt lưng, đặc biệt là khớp cùng chậu.
- Viêm cột sống dính khớp: Một dạng nghiêm trọng hơn, tuy hiếm nhưng có thể xảy ra. Không chỉ làm tổn thương khớp lưng, tình trạng này còn có thể gây viêm ở mắt, phổi và van tim.
- Mất xương cũng là một ảnh hưởng của bệnh Crohn, chủ yếu do tác động của các loại thuốc như steroid. Các loại thuốc này ngăn cơ thể hấp thụ canxi, khiến cơ thể đào thải canxi khi đi tiểu, tăng cường sản xuất tế bào phá huỷ xương và giảm số lượng tế bào hình thành xương.
4.2.2 Ảnh hưởng của bệnh Crohn đến da
Ảnh hưởng của bệnh Crohn đến da là biến chứng phổ biến thứ hai của bệnh. Một số tình trạng da liên quan bao gồm:
- Hồng ban nút: Các nốt nhỏ, mềm, có màu đỏ thường xuất hiện trên cẳng chân, mắt cá chân và đôi khi trên cánh tay.
- Viêm da mủ hoại thư: Những vết loét chứa đầy mủ này có thể hình thành sau chấn thương và thường xuất hiện ở chân, nhưng cũng có thể xuất hiện ở các vị trí khác trên cơ thể.
- U mềm treo (Skin tags): Những mảng da nhỏ hay gặp ở bệnh nhân Crohn, đặc biệt quanh vùng hậu môn hoặc trĩ.
- Loét miệng: Thường xuất hiện ở giữa nướu và môi dưới hoặc dọc theo hai bên và dưới lưỡi.
4.2.3 Ảnh hưởng của bệnh Crohn đến mắt
Theo thời gian, tình trạng viêm do bệnh Crohn hoặc các biến chứng khác có thể ảnh hưởng đến mắt. Một số ảnh hưởng của bệnh Crohn đến mắt phổ biến bao gồm:
- Viêm kết mạc mắt: Đây là ảnh hưởng của bệnh Crohn thường gặp nhất, xảy ra khi lớp mô ngay dưới kết mạc bị viêm. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến một hoặc cả hai mắt, gây đau, ngứa, rát và đỏ nghiêm trọng. Tuy nhiên, biến chứng này không gây suy giảm thị lực.
- Viêm củng mạc: Biến chứng này gây đau kéo dài, đặc biệt trở nên nghiêm trọng hơn khi mắt cử động.
- Viêm màng bồ đào: Đây là hiện tượng viêm xảy ra ở lớp giữa của mắt, gây đau đớn, mắt đỏ, nhạy cảm với ánh sáng và có thể dẫn đến nhìn mờ.
4.2.4 Biến chứng ở thận
Ảnh hưởng của bệnh Crohn lên thận là do vị trí của thận ở gần ruột và thận có vai trò xử lý chất thải của cơ thể. Một số biến chứng ở thận có thể phát sinh, bao gồm:
- Sỏi thận: Đây là tình trạng phổ biến ở người mắc bệnh Crohn.
- Sỏi axit uric: Sự mất nước và tình trạng nhiễm toan chuyển hóa (sự mất cân bằng giữa axit và bazơ trong máu) có thể dẫn đến hình thành sỏi thận từ axit uric.
- Thận ứ nước: Khi hồi tràng - vị trí ruột non nối với ruột già - bị sưng do bệnh Crohn, niệu quản có thể bị chèn ép, khiến dòng chảy của nước tiểu bị cản trở. Điều này làm thận sưng lên, có nguy cơ tạo mô sẹo.
- Lỗ rò: Không chỉ xuất hiện trong ruột, lỗ rò còn có thể phát triển giữa ruột và các cơ quan lân cận như bàng quang hoặc niệu quản, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.
4.2.5 Biến chứng ở gan
Gan đảm nhận vai trò xử lý mọi thực phẩm và đồ uống chúng ta tiêu thụ. Khi mắc bệnh Crohn hoặc trong quá trình điều trị bệnh, gan có thể bị viêm, nhưng thường chỉ biểu hiện qua cảm giác mệt mỏi và thiếu năng lượng, trừ khi bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
- Bệnh gan nhiễm mỡ xảy ra khi cơ thể không thể xử lý chất béo đúng cách, khiến chúng tích tụ trong gan. Sử dụng steroid có thể hỗ trợ kiểm soát tình trạng này.
- Sỏi mật hình thành do rối loạn quá trình hòa tan cholesterol trong mật. Nếu bệnh Crohn ảnh hưởng đến đoạn cuối hồi tràng, cơ thể không thể hấp thụ muối mật cần thiết, dẫn đến cholesterol kết tinh thành sỏi, gây tắc nghẽn ống mật giữa gan và ruột.
- Viêm gan có thể xuất hiện dưới dạng viêm gan mãn tính hoặc viêm đường mật xơ cứng nguyên phát do bệnh Crohn gây ra.
- Viêm tụy thường do sỏi mật hoặc tác dụng phụ của thuốc, dẫn đến các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, nôn mửa và sốt.
- Viêm đường mật nguyên phát (PSC) là tình trạng viêm ống mật kéo dài, gây sẹo và cản trở sự lưu thông của mật trong cơ thể.
4.2.6 Ảnh hưởng của bệnh Crohn lên khả năng phát triển thể chất ở trẻ
Ảnh hưởng của bệnh Crohn có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào, khi trẻ mắc bệnh này, cha mẹ có thể nhận thấy một số dấu hiệu bất thường trong sự phát triển thể chất.
- Một trong những biểu hiện rõ ràng nhất là trẻ chậm phát triển về chiều cao và cân nặng. Trẻ có thể thấp bé hơn và nhẹ cân hơn so với bạn bè cùng trang lứa. Đáng chú ý, quá trình phát triển thể chất có thể bị gián đoạn ngay cả trước khi các triệu chứng bệnh xuất hiện.
- Ngoài ra, dậy thì muộn cũng là một vấn đề thường gặp ở trẻ mắc bệnh Crohn. Nguyên nhân có thể liên quan đến tình trạng suy dinh dưỡng, lượng mỡ trong cơ thể thấp, cũng như sự tác động của các protein gây viêm lên hệ nội tiết – cơ quan chịu trách nhiệm điều hòa hormone trong cơ thể.
Ảnh hưởng của bệnh Crohn lên chất lượng cuộc sống của người bệnh là không thể phủ nhận. Bệnh gây ra những hạn chế lớn trong sinh hoạt hàng ngày, từ việc ăn uống, đi lại đến công việc và các hoạt động xã hội. Bệnh Crohn cũng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh lý khác.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
