Tác hại của việc hút thuốc đối với bệnh Crohn đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu. Mặc dù nguyên nhân chính xác của bệnh vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn nhưng hút thuốc được xem là yếu tố nguy cơ lớn làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh, khiến triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn và giảm hiệu quả điều trị.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Lợi ích của việc bỏ thuốc lá
Việc bỏ thuốc lá không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng như ung thư, bệnh tim mạch, bệnh phổi và đột quỵ mà còn mang lại hiệu quả đáng kể trong việc cải thiện các triệu chứng cũng như biến chứng của bệnh Crohn – một dạng bệnh viêm ruột mạn tính (Inflammatory Bowel Disease - IBD).
Mặc dù hút thuốc không phải là nguyên nhân trực tiếp gây bệnh Crohn nhưng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh, khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn và việc điều trị trở nên khó khăn hơn.
2. Tác hại của việc hút thuốc đối với bệnh Crohn
Bệnh Crohn và viêm loét đại tràng đều là hai dạng chính của bệnh viêm ruột, nhưng tác động của thuốc lá đối với hai bệnh này lại hoàn toàn khác nhau:
- Đối với bệnh viêm loét đại tràng: Một số nghiên cứu cho thấy, hút thuốc có thể phần nào giúp giảm nhẹ các triệu chứng viêm loét đại tràng. Tuy nhiên, lợi ích này không đáng kể và không thể bù đắp được những tác hại nghiêm trọng mà thuốc lá gây ra cho sức khỏe.
- Tác hại của việc hút thuốc đối với bệnh Crohn: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc bệnh Crohn từ 2 đến 5 lần so với người không hút thuốc. Ngoài ra, người hút thuốc thường có bệnh Crohn nghiêm trọng hơn, khó điều trị hơn, dễ tái phát và có nguy cơ phải phẫu thuật cao hơn.
Các yếu tố khiến bệnh Crohn trở nên nặng hơn ở người hút thuốc:
- Bệnh Crohn ảnh hưởng đến hồi tràng đoạn cuối của ruột non) và đại tràng.
- Một số nghiên cứu cho thấy phụ nữ hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh Crohn cao hơn nam giới, có thể do cơ thể nhạy cảm hơn với các chất độc trong khói thuốc nhưng điều này chưa được khẳng định hoàn toàn.
3. Nguyên nhân hút thuốc làm nặng thêm bệnh Crohn
Mặc dù cơ chế chính xác vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn, các nghiên cứu chỉ ra một số lý do khiến hút thuốc có tác động tiêu cực đến bệnh Crohn:
- Tăng sản sinh các phân tử oxi phản ứng (ROS): Các hóa chất trong khói thuốc kích thích sự sản sinh ROS, gây tổn thương nghiêm trọng tế bào đường ruột và làm chậm quá trình sửa chữa, làm lành những tổn thương.
- Gây tổn thương, suy giảm hệ miễn dịch: Hút thuốc làm suy giảm khả năng miễn dịch, khiến cơ thể không thể kiểm soát các phản ứng viêm – yếu tố chính trong bệnh Crohn.
- Suy yếu hàng rào bảo vệ ruột: Hút thuốc làm giảm chức năng của lớp tế bào biểu mô và màng nhầy bảo vệ, khiến ruột dễ bị tổn thương hơn.
- Làm chậm quá trình lành thương: Khói thuốc cản trở lưu thông máu đến các mô, làm cho tổn thương trong hệ tiêu hóa lâu lành hơn.
- Thay đổi gen: Một số chất trong khói thuốc có thể làm thay đổi cấu trúc gen trong tế bào đường ruột, gây tổn thương tế bào và ảnh hưởng đến chức năng miễn dịch.
4. Thuốc lá điện tử có ảnh hưởng gì đến bệnh crohn?
Thuốc lá điện tử được xem là một giải pháp thay thế ít độc hại hơn so với thuốc lá truyền thống. Tuy nhiên, vẫn có những rủi ro tiềm tàng. Hiện tại, chưa có bằng chứng cụ thể cho thấy thuốc lá điện tử làm nặng hơn bệnh Crohn nhưng các tác hại khác như tổn thương phổi, vẫn là lý do khiến việc sử dụng thuốc lá điện tử không được khuyến khích và bị cấm như hiện nay.
5. Hút thuốc làm ảnh hưởng như thế nào đến quá trình điều trị?
Hút thuốc lá làm giảm hiệu quả của các phương pháp điều trị bệnh Crohn, cụ thể:
- Triệu chứng nghiêm trọng hơn: Người hút thuốc có nguy cơ tái phát bệnh cao gấp hai lần so với người không hút thuốc.
- Nguy cơ phải phẫu thuật cao hơn: Hút thuốc làm tăng khả năng phải sử dụng các phương pháp điều trị mạnh như thuốc sinh học hoặc phẫu thuật.
- Tái phát sau phẫu thuật: Sau phẫu thuật cắt đoạn ruột, tỷ lệ tái phát bệnh Crohn trong vòng 1 năm là 70% ở người hút thuốc, trong khi tỷ lệ chỉ ở khoảng 35% ở người không hút thuốc.
6. Lợi ích khi bỏ thuốc lá đối với người mắc bệnh crohn
Bỏ thuốc lá là một trong những cách hiệu quả nhất để giảm nguy cơ biến chứng và kiểm soát triệu chứng bệnh Crohn. Những lợi ích đáng kể bao gồm:
- Sau 6 tháng: Nguy cơ tái phát bệnh Crohn giảm đáng kể.
- Sau 2 năm: Mức độ nghiêm trọng của bệnh Crohn ở người từng hút thuốc trở nên tương đương với người chưa từng hút.
- Hiệu quả tương đương liệu pháp miễn dịch: Việc từ bỏ thuốc lá có hiệu quả cải thiện triệu chứng tương tự như các phương pháp điều trị tiên tiến nhất.
7. Phương pháp bỏ thuốc hiệu quả
Bỏ thuốc lá không hề dễ dàng nhưng người bệnh có thể tham khảo các phương pháp sau:
- Tư vấn chuyên gia: Các bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý có thể giúp xây dựng kế hoạch cai thuốc hiệu quả.
- Liệu pháp thay thế nicotine (NRT): Sử dụng miếng dán, kẹo cao su hoặc viên ngậm chứa nicotine để giảm cơn thèm thuốc.
- Thuốc hỗ trợ cai thuốc: Varenicline (Chantix) và Bupropion (Wellbutrin) là các loại thuốc giúp giảm cảm giác thèm thuốc và triệu chứng cai nghiện.
Hút thuốc lá có tác động tiêu cực rõ rệt đến bệnh Crohn, làm tăng nguy cơ tái phát bệnh, khiến triệu chứng nghiêm trọng hơn và giảm hiệu quả điều trị. Vì vậy, hiểu rõ tác hại của việc hút thuốc đối với bệnh Crohn và bỏ thuốc lá không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn là bước quan trọng để kiểm soát tốt bệnh Crohn.
Hãy liên hệ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để nhận được sự hỗ trợ cần thiết trong hành trình bỏ thuốc và nâng cao chất lượng cuộc sống của bản thân.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
