Dị ứng nổi mẩn đỏ là hiện tượng da xuất hiện các nốt phát ban đỏ kèm theo cảm giác ngứa ngáy khó chịu, các nốt có thể rải rác hoặc tập trung thành mảng. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra và bài viết này sẽ cung cấp cho bạn đọc thông tin về những nguyên nhân phổ biến nhất gây nổi mẩn ngứa khắp người.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ chuyên ngành Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng, tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
1. Dị ứng nổi mẩn đỏ có thể do nguyên nhân nào?
Mặc dù dị ứng nổi mẩn đỏ thường tự thuyên giảm mà không cần điều trị phức tạp nhưng đây cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo cho các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Do đó, việc xác định nguyên nhân gây nổi mẩn ngứa khắp người là rất quan trọng để có biện pháp điều trị phù hợp, đặc biệt khi cơn ngứa trở nên dai dẳng, tái phát hoặc kèm theo các triệu chứng toàn thân khác.
Một số nguyên nhân phổ biến gây dị ứng nổi mẩn đỏ được liệt kê như sau:
1.1 Viêm da cơ địa (Bệnh chàm)
Viêm da cơ địa (bệnh chàm) biểu hiện bằng tình trạng ban dát sẩn kèm mụn nước nhỏ li ti, thường gặp ở trẻ sơ sinh, trẻ em nhưng cũng có thể xuất hiện ở người lớn tuổi. Vị trí tổn thương thay đổi theo độ tuổi. Ngứa là triệu chứng điển hình, khiến người bệnh thường xuyên gãi và hình thành các tổn thương da thứ phát.
Phương pháp điều trị chủ yếu bao gồm kem bôi steroid giảm viêm và kem dưỡng ẩm bảo vệ da. Trường hợp da bị nhiễm trùng, bác sĩ có thể kê thêm thuốc kháng sinh.
1.2 Viêm da tiếp xúc
Viêm da tiếp xúc có hai dạng chính: viêm da tiếp xúc dị ứng và viêm da tiếp xúc kích ứng. Biểu hiện lâm sàng là da xuất hiện ban đỏ dạng dát sẩn, kèm theo mụn nước hoặc bọng nước tại vị trí tiếp xúc với chất gây kích ứng hoặc dị ứng. Điểm đặc trưng là ban có ranh giới rõ ràng và trong một số trường hợp, ban đỏ có thể lan rộng ra vùng da lân cận.
Dưỡng ẩm da và tắm bột yến mạch có thể giúp làm dịu cũng như kiểm soát triệu chứng nổi mẩn ngứa. Đối với trường hợp mẩn ngứa nghiêm trọng hơn, đặc biệt là khi xuất hiện trên mặt hoặc xảy ra trong thời gian dài, bệnh nhân cần bôi kem steroid tại chỗ hoặc uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ để giảm bớt các triệu chứng. Để dự phòng các đợt mẩn ngứa tái phát trong tương lai, điều quan trọng là bệnh nhân cần xác định và tránh các tác nhân gây mẩn ngứa.
1.3 Bệnh vảy nến
Theo các bác sĩ da liễu, nguyên nhân chính gây bệnh vảy nến là do sự rối loạn tự miễn làm phá vỡ chu kỳ bình thường của tế bào da. Hệ thống miễn dịch hoạt động không đúng cách khiến tế bào da tăng sinh quá nhanh, dẫn đến hình thành các mảng vảy dày sừng, đỏ, bong tróc nhiều lớp. Bệnh vảy nến có tính di truyền và không lây nhiễm. Do đó, không thể lây bệnh vảy nến từ người này sang người khác qua tiếp xúc trực tiếp.
Vị trí và hình dạng của các mảng vảy nến thay đổi tùy theo loại bệnh. Bệnh vảy nến thể mảng là dạng phổ biến nhất (chiếm 90% trường hợp), thường xuất hiện các mảng màu hồng hoặc đỏ đối xứng ở khuỷu tay, đầu gối và da đầu. Những mảng này thường có nhiều lớp vảy trắng, dễ bong tróc.
Bên cạnh thể mảng phổ biến, vảy nến còn có thể biểu hiện qua các nốt sần và mảng đỏ trên bề mặt da, được gọi là vảy nến thể giọt. Một số trường hợp nặng nề hơn có thể gặp như vảy nến thể đỏ da toàn thân (ảnh hưởng đến phần lớn cơ thể) hoặc vảy nến thể mủ với các mụn nước chứa mủ, tuy nhiên tình trạng này ít phổ biến hơn.
Bệnh vảy nến không chỉ gây ảnh hưởng đến tâm lý và thể chất do phát ban ngứa mà còn gây ra các biến chứng khác như viêm khớp vảy nến ở 30% bệnh nhân. Biến chứng này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác như bệnh tim mạch, đái tháo đường, bệnh viêm ruột và hội chứng chuyển hóa.
1.4 Mày đay
Nổi mề đay, hay còn gọi là mày đay, là một kiểu nổi ban ngứa, biểu hiện của phản ứng da liễu do cơ thể giải phóng histamin. Phản ứng này có thể xuất phát từ nhiều yếu tố như:
- Dị ứng thực phẩm (như đậu phộng, các loại hạt, hải sản). Dị ứng nổi mẩn đỏ khi tiêu thụ thực phẩm xảy ra do hệ miễn dịch nhầm lẫn protein trong thực phẩm là tác nhân có hại, từ đó sản sinh ra lượng lớn kháng nguyên IgE. Điều này dẫn đến các biểu hiện như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, ngứa ngáy trong cổ họng, nổi mẩn đỏ, chảy nước mắt, ngứa mũi,...
- Dị ứng thuốc (kháng sinh, NSAID). Ở mức độ nhẹ, các triệu chứng thường tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, dị ứng nặng có thể gây ra những phản ứng nguy hiểm như khó thở, nổi mẩn đỏ lan rộng, phù mạch (phù Quincke),... đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.
- Do côn trùng cắn.
- Tác động vật lý (ánh nắng mặt trời, trời nóng hoặc lạnh, áp lực).
- Nhiễm trùng.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
