Chế độ ăn uống kiểm soát dị ứng và tắc nghẽn xoang là một trong những phương pháp tự nhiên hiệu quả để giảm thiểu các triệu chứng khó chịu của bệnh. Bằng cách lựa chọn những thực phẩm phù hợp, hạn chế các loại thực phẩm gây kích ứng, người bệnh có thể cải thiện đáng kể tình trạng bệnh và chất lượng cuộc sống của mình.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ chuyên ngành Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng, tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
1. Chế độ ăn uống kiểm soát dị ứng và tắc nghẽn xoang tốt nhất
1.1 Chế độ ăn chống viêm
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng dị ứng. Bệnh nhân có thể thêm một số thực phẩm vào khẩu phần ăn hàng ngày để giảm nhẹ triệu chứng dị ứng và tắc nghẽn xoang, giúp cải thiện tình trạng sức khỏe tổng thể:
- Thực phẩm giàu Omega-3: Cá hồi, cá ngừ, cá mòi và các loại hạt là nguồn cung cấp dồi dào axit béo Omega-3. Chất béo này có khả năng giảm viêm, từ đó làm dịu các triệu chứng dị ứng.
- Rau lá xanh: Rau bina, cải xoăn, cải rổ... là những thực phẩm chứa nhiều vitamin C. Vitamin C hoạt động như một chất kháng histamin tự nhiên, giúp giảm nghẹt mũi, hắt hơi và sổ mũi.
- Probiotic: Không chỉ tốt cho hệ tiêu hóa, probiotic còn có khả năng điều hòa hệ miễn dịch và giảm viêm, giúp giảm triệu chứng dị ứng.
- Gia vị: Nghệ, gừng, tỏi... là những loại gia vị quen thuộc với công dụng chống viêm. Đặc biệt, curcumin trong nghệ có khả năng ức chế giải phóng histamin.
- Nước: Uống đủ nước giúp cơ thể loại bỏ độc tố và ức chế sản xuất histamin, từ đó làm dịu các triệu chứng dị ứng theo mùa.
1.2 Tăng cường thực phẩm bổ sung vitamin và khoáng chất là một chế độ ăn uống kiểm soát dị ứng và tắc nghẽn xoang tốt
Một số vi chất dinh dưỡng thiết yếu, như vitamin C, kẽm và quercetin, đã cho thấy tiềm năng trong việc tăng cường hệ miễn dịch và giảm thiểu các phản ứng dị ứng.
- Vitamin C, với vai trò là một chất kháng histamin nội sinh, có thể làm giảm các triệu chứng viêm.
- Kẽm, một nguyên tố vi lượng quan trọng, đã được chứng minh là rút ngắn thời gian và giảm mức độ nghiêm trọng của cảm lạnh thông thường, đồng thời có thể ngăn ngừa các biến chứng như viêm xoang.
- Quercetin, một flavonoid có đặc tính chống viêm mạnh mẽ, có thể ức chế quá trình giải phóng histamin và các chất trung gian hóa học khác, từ đó làm giảm các biểu hiện dị ứng.
Ngoài việc bổ sung những thực phẩm tốt, mọi người cũng cần hạn chế các loại thực phẩm có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
2. Người bị dị ứng và tắc nghẽn xoang nên kiêng ăn gì?
2.1 Kiêng thực phẩm và đồ uống giàu histamin
Khi cơ thể tiếp xúc với dị nguyên, hệ miễn dịch lập tức phản ứng bằng cách giải phóng histamin. Đây là một cơ chế tự vệ nhằm loại bỏ các tác nhân gây hại, song song đó cũng là nguyên nhân gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như nghẹt mũi, viêm, ngứa.
Thực tế, histamin không chỉ xuất hiện trong phản ứng dị ứng mà còn có mặt trong nhiều loại thực phẩm và đồ uống. Vì vậy, chế độ ăn hàng ngày có thể ảnh hưởng trực tiếp đến mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng viêm mũi dị ứng.
2.2 Thực đơn phương Tây: Hạn chế đường tinh luyện
Thực đơn phương Tây có hàm lượng cao các chất béo bão hòa, đường tinh luyện và chất phụ gia, đồng thời thiếu hụt các chất chống oxy hóa tự nhiên, là một trong những nguyên nhân tiềm ẩn làm trầm trọng thêm tình trạng viêm mũi dị ứng.
Đường tinh luyện, một thành phần phổ biến trong nhiều sản phẩm công nghiệp, khi vào cơ thể sẽ kích hoạt cơ chế viêm nhiễm, làm tăng tiết histamin và chất nhầy, từ đó gây ra các triệu chứng khó chịu như nghẹt mũi, sổ mũi.
Một số ví dụ về thực phẩm giàu đường tinh luyện mà chúng ta nên tránh hoặc hạn chế:
- Nước ngọt.
- Kẹo.
- Sốt các loại.
- Ngũ cốc ăn sáng.
- Bánh ngọt.
- Sữa.
- Thực phẩm chế biến sẵn.
2.3 Hạn chế tiêu thụ thực phẩm lên men
Mặc dù trái cây và rau quả tươi thường chứa ít histamin tự nhiên, nhưng quá trình bảo quản hoặc chế biến, đặc biệt là khi có sự hiện diện của vi khuẩn, có thể làm tăng đáng kể hàm lượng histamin. Ngoài ra, các thực phẩm lên men như giấm, sữa chua và các loại thực phẩm đóng hộp cũng là nguồn histamin tiềm ẩn.
2.4 Loại bỏ chế phẩm từ sữa
Sữa, một loại thức uống phổ biến, tiềm ẩn nguy cơ làm trầm trọng thêm các triệu chứng dị ứng ở người nhạy cảm. Cụ thể, việc tiêu thụ sữa có thể dẫn đến tăng tiết đờm, gây tắc nghẽn đường thở, tai mũi họng và thậm chí là đau đầu. Những biểu hiện này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ mà còn gây ra cảm giác mệt mỏi kéo dài. Do đó, người bệnh viêm mũi dị ứng nên cân nhắc loại bỏ sữa khỏi chế độ ăn uống hàng ngày.
Để thay thế sữa mà không làm trầm trọng các triệu chứng bệnh, nước cốt dừa là một lựa chọn thích hợp. Nguyên liệu này có thể sử dụng trực tiếp hoặc kết hợp vào nhiều món ăn, đồ uống hàng ngày. Ngoài ra, cacao nguyên chất cũng là một giải pháp thay thế tuyệt vời cho các sản phẩm từ sữa có hàm lượng histamin cao, thường gây kích ứng đường hô hấp.
Việc loại bỏ sữa và các chế phẩm từ sữa có thể khiến người bệnh thiếu hụt một số chất dinh dưỡng. Để bổ sung năng lượng và đáp ứng nhu cầu về chất ngọt, mọi người có thể tham khảo công thức kẹo mềm cacao và bơ hạnh nhân hoặc sinh tố trái cây.
2.5 Tránh thực phẩm kích hoạt phản ứng dị ứng
Một số thực phẩm có thể đóng vai trò như tác nhân kích thích, làm trầm trọng thêm các triệu chứng dị ứng theo mùa. Để kiểm soát hiệu quả các phản ứng dị ứng, việc hạn chế tiếp xúc với các chất gây dị ứng thực phẩm là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số loại thực phẩm thường được khuyến cáo nên tránh:
- Chế phẩm từ sữa: Casein, một loại protein có trong sữa, có thể kích thích tăng tiết chất nhầy, gây ra các triệu chứng nghẹt mũi, hắt hơi và ho.
- Rượu: Thành phần sulfit trong bia, rượu và các đồ uống có cồn khác có thể gây dị ứng ở một số người, đồng thời làm trầm trọng thêm tình trạng nghẹt mũi.
- Thực phẩm chế biến sẵn: Các chất phụ gia, màu thực phẩm và sulfit có trong nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn có thể gây kích ứng và làm tăng các triệu chứng dị ứng.
- Trái cây có múi: Do sự tương đồng về cấu trúc protein với phấn hoa, các loại trái cây có múi có thể gây ra phản ứng chéo, làm tăng nguy cơ dị ứng ở những người nhạy cảm với phấn hoa.
2.6 Tránh rượu và caffeine
Việc lạm dụng các loại đồ uống có cồn như rượu, bia và các thức uống có chứa caffeine như cà phê, trà có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của viêm mũi dị ứng do hàm lượng histamin cao.
Trong giai đoạn cấp tính của bệnh, mọi người nên hạn chế tối đa các loại đồ uống trên và thay thế bằng các thức uống tự nhiên như sinh tố trái cây.
Đối với những người yêu thích trà và cà phê, trà thảo dược, đặc biệt là trà tầm ma, cũng là một lựa chọn thay thế phù hợp. Trà tầm ma có tác dụng chống viêm mạnh mẽ, đồng thời cung cấp chất sắt và vitamin C, hỗ trợ quá trình điều trị viêm mũi dị ứng.
Chế độ ăn uống kiểm soát dị ứng và tắc nghẽn xoang là yếu tố cốt lõi trong việc quản lý bệnh. Bằng cách loại bỏ hoàn toàn hoặc hạn chế tối đa những thực phẩm gây dị ứng, người bệnh có thể kiểm soát tốt các phản ứng dị ứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
