Đau khớp ngón chân cái là một vấn đề sức khỏe phổ biến mà nhiều người gặp phải, gây ra không ít khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày. Tình trạng này không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng đến khả năng vận động của người bệnh. Tìm hiểu nguyên nhân gây đau khớp ngón chân cái và những phương pháp điều trị hiệu quả tại bài viết.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Nguyên nhân gây đau khớp ở ngón chân cái là gì?
Đau khớp ở ngón chân cái có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến, cùng với các triệu chứng, yếu tố nguy cơ và chiến lược phòng ngừa.
1.1 Bệnh gout gây đau khớp ngón chân cái
Bệnh gout là một dạng viêm khớp gây ra những cơn đau, cứng và viêm ở khớp ngón chân cái. Ngoài ra, các triệu chứng còn đi kèm với biểu hiện đỏ và sưng tấy ở ngón chân của người bệnh. Các cơn đau thường kéo dài từ 1–2 tuần.
Bệnh gout xảy ra do sự tích tụ urate trong cơ thể, dẫn đến sự hình thành của các tinh thể tophi trong khớp. Urate được tạo ra khi cơ thể phân hủy purin, có trong nhiều thực phẩm, đặc biệt là thịt. Các yếu tố rủi ro khác bao gồm:
- Tuổi tác cao.
- Có tiền sử gia đình mắc bệnh gout.
- Là nam giới.
- Tiêu thụ rượu hoặc đường thường xuyên.
- Mắc phải một số bệnh lý tiềm ẩn như bệnh thận, hội chứng chuyển hóa và huyết áp cao.
- Dùng một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế miễn dịch và aspirin.
Việc thay đổi chế độ ăn uống, kiểm soát cân nặng và huyết áp có thể giúp ngăn ngừa gout. Những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh nên ăn nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật, kiểm soát cân nặng, huyết áp để giảm thiểu rủi ro mắc bệnh.
1.2 Các dạng viêm khớp khác
Mặc dù bệnh gout (gút) thường ảnh hưởng đến ngón chân cái, các dạng viêm khớp khác cũng có thể gây đau và sưng ở các khớp này. Ở nhiều dạng viêm khớp khác, các triệu chứng như đau, cứng và sưng tấy thường trở nên nặng hơn khi người bệnh thức dậy hoặc sau khi nghỉ ngơi.
Một số loại viêm khớp có thể gây đau khớp ngón chân cái, bao gồm:
- Thoái hoá khớp (OA): Bệnh xảy ra do hao mòn khớp hoặc sau nhiều năm bị chấn thương.
- Viêm khớp dạng thấp (RA): Một bệnh tự miễn dịch gây viêm và tổn thương khớp.
- Viêm khớp vẩy nến (PsA): Gây viêm khớp và da.
- Bệnh lupus: Một bệnh tự miễn dịch khác có thể gây viêm khớp.
Viêm khớp không phải lúc nào cũng có thể phòng ngừa được nhưng có nhiều phương pháp giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh như:
- Ăn uống lành mạnh: Chế độ ăn uống cân bằng giúp duy trì sức khỏe khớp.
- Kiểm soát cân nặng: Giảm áp lực lên các khớp.
- Bỏ hút thuốc: Hút thuốc làm tăng nguy cơ phát triển viêm khớp và làm trầm trọng thêm các triệu chứng.
1.3 Hallux Rigidus
Hallux Rigidus là tình trạng cứng và đau khớp ngón chân cái - một dạng viêm khớp thường gặp ở khớp gốc ngón chân cái. Theo thời gian, tình trạng sưng tấy có thể phát triển trên khớp, gây đau và hạn chế chuyển động. Hallux Rigidus thường xuất hiện ở người lớn từ 30–60 tuổi. Các yếu tố nguy cơ bao gồm:
- Chấn thương trước đó.
- Bunion.
- Bẹt bàn chân.
- Có tiền sử mắc bệnh.
Dù không phải tất cả các trường hợp cứng khớp đều có thể phòng ngừa được, nhưng có thể giảm nguy cơ bằng cách:
- Mang giày phù hợp: Chọn giày có hộp ngón chân rộng để giảm áp lực lên khớp ngón chân cái.
- Sử dụng miếng lót: Nếu có bàn chân bẹt, bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên sử dụng miếng lót để hỗ trợ bàn chân và giảm nguy cơ phát triển Hallux Rigidus.
1.4 Viêm vừng
Viêm xương vừng (sesamoiditis) là tình trạng viêm các xương vừng - những xương nhỏ nằm trong gân gần khớp ngón chân cái. Tình trạng này gây đau khớp ngón chân cái và phần mu bàn chân.
Các yếu tố nguy cơ bao gồm bất cứ điều gì gây áp lực lên phần mu bàn chân, chẳng hạn như đi giày cao gót hoặc tham gia các hoạt động như chạy thường xuyên. Người có nguy cơ mắc bệnh có thể phòng ngừa bằng cách điều chỉnh hoạt động và chọn giày có đế mềm, gót thấp để giảm áp lực lên chân.
1.5 Móng chân mọc ngược
Móng chân mọc ngược là tình trạng xảy ra khi góc cạnh của móng mọc sâu vào da thịt xung quanh ngón chân, gây ra các triệu chứng khó chịu như đau đớn, sưng tấy, đỏ rát và thậm chí có thể dẫn đến nhiễm trùng.
Bất kỳ ai cũng có thể gặp phải tình trạng móng chân mọc ngược và những yếu tố nguy cơ phổ biến nhất bao gồm mang giày quá chật hay cắt móng chân quá ngắn.
Để bảo vệ sức khoẻ và ngăn ngừa tình trạng này, nên cắt móng thẳng và không cong quanh các cạnh. Ngoài ra, bàn chân nên được giữ khô ráo, sạch sẽ và mang giày không cọ sát vào ngón chân.
1.6 Hiện tượng Raynaud
Hiện tượng Raynaud là tình trạng máu ngừng chảy đến các ngón tay, ngón chân, gây ra cảm giác như kim châm, thay đổi màu da và tê bì. Các triệu chứng thường do căng thẳng, lo lắng hoặc thay đổi nhiệt độ đột ngột.
Hiện tượng Raynaud có thể được ngăn ngừa bằng cách giữ ấm tay chân, mang tất và đắp chăn khi ngủ. Ngoài ra, tập thể dục thường xuyên cũng giúp cải thiện lưu thông máu, ngăn ngừa các cơn Raynaud. Bên cạnh đó, thuốc giãn mạch có thể giúp ngăn ngừa các cơn Raynaud bằng cách giữ cho mạch máu mở để máu lưu thông dễ dàng hơn.
2. Các biện pháp điều trị tại nhà
Khi gặp phải tình trạng đau khớp ngón chân cái, có một số biện pháp khắc phục tại nhà mà người bệnh có thể áp dụng để giảm bớt khó chịu và hỗ trợ quá trình hồi phục:
- Nghỉ ngơi: Hạn chế hoạt động để giảm áp lực lên ngón chân cái.
- Chườm đá: Chườm đá ngón chân trong 20 phút mỗi lần, cứ sau 3 giờ để giảm sưng và đau.
- Kéo dãn nhẹ nhàng: Thực hiện các bài tập kéo dãn nhẹ nhàng để duy trì sự linh hoạt của khớp.
- Thay đổi giày: Đi giày thoải mái, có đệm để giảm áp lực lên ngón chân cái.
Sử dụng các loại thuốc thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen (dạng bôi hoặc uống) có thể giúp giảm viêm và đau liên quan đến viêm khớp cùng các nguyên nhân gây đau khớp khác.
Đau khớp ngón chân cái có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ viêm khớp, chấn thương đến các bệnh lý như gout hay viêm xương vừng. Việc xác định đúng nguyên nhân là rất quan trọng để áp dụng phương pháp điều trị phù hợp như thay đổi lối sống, dùng thuốc và phẫu thuật nếu cần thiết. Thực hiện điều trị sớm không chỉ giúp người bệnh giảm đau mà còn phục hồi chức năng vận động, cải thiện chất lượng cuộc sống. Vì vậy, hãy chú ý lắng nghe cơ thể và tham khảo ý kiến bác sĩ khi gặp triệu chứng kéo dài.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
