Dị ứng và trầm cảm tưởng chừng như là hai vấn đề sức khỏe hoàn toàn khác biệt nhưng nghiên cứu đã chỉ ra rằng chúng có mối liên hệ mật thiết với nhau. Những người mắc dị ứng, đặc biệt là dị ứng mãn tính, có nguy cơ cao hơn bị trầm cảm và các rối loạn tâm lý khác.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ chuyên ngành Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng, tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Các nghiên cứu dị ứng liên quan đến trầm cảm
Những người bị dị ứng thường phải đối mặt với các triệu chứng như hắt hơi, sụt sịt, mắt đỏ, và ngứa, khiến người bệnh cảm thấy không thoải mái, tự ti. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra một mối liên hệ giữa dị ứng và trầm cảm lâm sàng.
Các nghiên cứu cho thấy người bị dị ứng có nguy cơ bị trầm cảm cao hơn gấp đôi so với những người không bị dị ứng.
Cụ thể, những người trưởng thành bị viêm mũi dị ứng (sốt cỏ khô) có nguy cơ được chẩn đoán mắc chứng trầm cảm nặng cao gấp đôi trong 12 tháng trước đó. Trong một nghiên cứu khác, những đứa trẻ bị sốt cỏ khô lúc 5 hoặc 6 tuổi có nguy cơ bị trầm cảm nặng gấp đôi trong 17 năm tiếp theo.
Trong một nghiên cứu năm 2002 phát hiện rằng, những người bị sốt cỏ khô cảm thấy buồn bã, thờ ơ, mệt mỏi hơn vào cuối mùa hè, khi mùa cỏ phấn hương lên đến đỉnh điểm.
2. Mối liên hệ giữa dị ứng và trầm cảm
Dị ứng và trầm cảm có mối liên hệ mật thiết với nhau, thường được giải thích thông qua các yếu tố tâm lý học và cảm xúc. Mặc dù không có bằng chứng cụ thể cho mối liên hệ của hai bệnh này nhưng các triệu chứng dị ứng mãn tính và ảnh hưởng của chúng đối với sức khỏe cảm xúc, tâm trạng có thể đóng vai trò quan trọng trong gây ra hoặc làm tăng các triệu chứng trầm cảm.
Các triệu chứng dị ứng như chảy nước mũi, ngứa hoặc khó thở có thể gây ra sự không thoải mái và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Tổn thất về cảm xúc và sức khỏe có thể dẫn đến tâm lý tiêu cực như chán nản, buồn bã hoặc căng thẳng.
Những triệu chứng này đồng thời có thể gây ra rối loạn giấc ngủ và ảnh hưởng đến khả năng làm việc hàng ngày, tác động tiêu cực đến tâm trạng, cảm xúc.
3. Lợi ích của việc tìm hiểu dị ứng ảnh hưởng đến tâm lý
Hiểu biết về mối liên hệ giữa dị ứng và trầm cảm có thể giúp đưa ra quyết định hợp lý về việc quản lý sức khỏe của mình. Dù không phải tất cả các cảm xúc tiêu cực đều do dị ứng gây ra nhưng việc nhận biết và hiểu rõ về mối quan hệ này có thể giúp xử lý chúng một cách hiệu quả hơn.
Nắm vững kiến thức về cách dị ứng có thể ảnh hưởng đến tâm trạng, cảm xúc có thể giúp đối mặt với các triệu chứng một cách tự tin hơn. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là nên bỏ qua việc điều trị trầm cảm hoặc dị ứng.
Đối với những người đang trải qua trầm cảm, việc tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý và sử dụng các phương pháp điều trị như tư vấn hoặc thuốc chống trầm cảm vẫn là rất quan trọng. Tương tự, quản lý dị ứng cũng là một phần quan trọng của việc duy trì sức khỏe tổng thể.
Tóm lại, việc hiểu rõ về mối quan hệ giữa dị ứng và trầm cảm có thể giúp nhận biết và quản lý các triệu chứng một cách hiệu quả. Tuy nhiên đừng quên rằng, cả hai tình trạng cần được điều trị và quản lý một cách đúng đắn, kỹ lưỡng.
4. Các cách phòng tránh dị ứng
Bước đầu tiên trong phòng tránh dị ứng và trầm cảm là hạn chế tiếp xúc với các chất gây dị ứng. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích để tránh các chất gây dị ứng phổ biến như phấn hoa, mạt bụi, lông động vật và nấm mốc phát triển trong xung quanh:
4.1 Mùa phấn hoa gây dị ứng và trầm cảm
Các mùa trong năm như mùa hè, mùa xuân và mùa thu là thời điểm lượng phấn hoa trong không khí tăng cao, vì thế người bệnh nên hạn chế ra ngoài khi không cần thiết. Đóng cửa sổ và bật máy điều hòa để giữ cho không khí bên trong sạch sẽ, thông thoáng.
Nếu buộc phải ra ngoài, hãy tắm và gội đầu trước khi đi ngủ vào buổi tối để loại bỏ phấn hoa từ da, tóc.
4.2 Kiểm soát độ ẩm trong nhà
Giữ độ ẩm trong nhà dưới 50% để ngăn sự phát triển của nấm mốc - một chất gây dị ứng phổ biến khác. Sử dụng máy hút ẩm nếu cần thiết và đảm bảo vệ sinh máy hút ẩm thường xuyên để tránh sự phát triển của nấm mốc.
4.3 Thay thế đồ vật hút chất gây dị ứng
Thay thế các vật liệu như rèm cửa và thảm trải sàn bằng những vật liệu dễ lau chùi như gỗ hoặc gạch. Rèm cửa và thảm trải sàn có thể là nơi tích tụ phấn hoa, mạt bụi và nấm mốc, vì vậy thay thế chúng bằng các vật liệu khác có thể giảm thiểu tiếp xúc với các chất gây dị ứng.
4.4 Vệ sinh và giặt ga giường thường xuyên
Giặt ga giường thường xuyên trong nước nóng ít nhất là 54 độ C để diệt mạt bụi và các chất gây dị ứng khác. Bọc ga nệm và gối trong để bảo vệ chúng khỏi tiếp xúc trực tiếp với các chất gây dị ứng. Đồng thời, hãy tránh ngủ chung giường với thú cưng vì lông động vật cũng có thể gây dị ứng.
5. Điều trị dị ứng bằng thuốc
Để điều trị những triệu chứng của dị ứng ảnh hưởng đến tinh thần và thể chất, bệnh nhân có thể sử dụng các loại thuốc thuốc chống dị ứng, thuốc xịt mũi dị ứng, thuốc nhỏ mắt không kê đơn.
Ngoài ra, liệu pháp miễn dịch (tiêm dị ứng) là phương pháp điều trị hiệu quả cho các trường hợp dị ứng nghiêm trọng hoặc dai dẳng. Liệu pháp này giúp cơ thể dần dần quen với các chất gây dị ứng theo thời gian, giúp giảm bớt các triệu chứng và có thể hiệu quả tới 90%. Bằng cách phối hợp điều trị với bác sĩ và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, bệnh nhân có thể kiểm soát tốt cả dị ứng và trầm cảm, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống đáng kể.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
