Mang gen Thalassemia có nên uống sắt không là điều mà nhiều người chưa biết rõ, đặc biệt khi bệnh Thalassemia lại gây ra hiện tượng quá tải sắt, trong khi bổ sung sắt lại là điều cần thiết cho trẻ em và phụ nữ mang thai. Thông qua bài viết dưới đây chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về loại gen này cũng như những lưu ý cần biết khi bổ sung sắt.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sỹ thuộc Trung tâm Công nghệ cao Vinmec.
1. Vai trò của sắt đối với sức khỏe con người
Sắt là một khoáng chất chiếm khoảng 0,004% thành phần của cơ thể, phân bổ ở hầu hết các tế bào. Sắt đóng vai trò quan trọng cho việc vận chuyển và sản xuất năng lượng oxy, hỗ trợ quá trình tổng hợp Myoglobin - một chất dự trữ oxy cho cơ thể và Hemoglobin - thành phần tham gia vận chuyển oxy đến các mô và tế bào khác.
Một số tác dụng khác của sắt có thể kể đến là:
- Hỗ trợ quá trình chuyển hóa và cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động.
- Tăng khả năng tập trung của não bộ.
- Tăng cường hệ miễn dịch cơ thể.
- Duy trì nhiệt độ cơ thể.
- Tăng cơ, làm cơ thể săn chắc.
- Thúc đẩy quá trình tạo ra hồng cầu.
Trẻ em và phụ nữ mang thai thường được khuyến khích bổ sung sắt đầy đủ hàng năm vì những lợi ích cho cơ thể. Ngoài ra, bổ sung sắt đầy đủ để tránh hiện tượng hấp thu chì ở đường tiêu hóa tăng cao, dẫn đến nguy cơ ngộ độc chì trong cơ thể.
Tuy nhiên, nếu trong cơ thể thừa quá nhiều sắt một thời gian dài sẽ tạo ra tình trạng ứ đọng sắt, làm rối loạn các chức năng của tim, gan, tụy, tuyến nội tiết, … hoặc thậm chí là phá hủy các cơ quan này. Đó cũng là tình trạng bệnh Thalassemia, một căn bệnh thiếu máu nhưng thừa sắt khá nguy hiểm. Điều này khiến nhiều người lo lắng muốn biết liệu mang gen Thalassemia có nên uống sắt không?
2. Bệnh di truyền Thalassemia gây thiếu máu, quá tải sắt
Thalassemia có thể là một cụm từ khá mới với nhiều người nhưng trên thế giới, đây lại là một bệnh lý di truyền huyết học khá phổ biến. Còn được biết đến với tên gọi bệnh thiếu máu tán huyết bẩm sinh, Thalassemia xảy ra khi các tế bào hồng cầu bị phá hủy nhanh hơn bình thường, dẫn đến thiếu máu và thường chỉ xuất hiện các triệu chứng thiếu máu khi đã chuyển sang thể nặng. Do đó khi ở thể nhẹ, rất khó để chẩn đoán được bệnh Thalassemia.
Người mắc bệnh Thalassemia phải thường xuyên truyền máu để tránh dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như chậm lớn, lách to, suy tim,… Ngoài ra, người bệnh còn bị quá tải sắt, tích tụ sắt ở gan, tim, tuyến yên, tinh hoàn hoặc buồng trứng. Điều này sẽ làm suy giảm chức năng của các cơ quan kể trên, gây ra tổn thương nghiêm trọng.
3. Mang gen Thalassemia có nên uống sắt không?
Những người mang gen Thalassemia có nguy cơ bị quá tải sắt vì nhiều lý do, có thể là vì lượng sắt ứ đọng từ hồng cầu bị vỡ hoặc do phải truyền máu thường xuyên. Về cơ bản thì họ cũng đang mắc bệnh Thalassemia nhưng ở mức độ nhẹ nên thường sẽ không có triệu chứng rõ ràng, dẫn đến khó biết được mình đang có bệnh trong người.
Đa phần chỉ được phát hiện trong các trường hợp cần phải bổ sung thêm sắt như phụ nữ mang thai, cảm thấy mệt mỏi… hoặc thông qua xét nghiệm. Do đó theo các chuyên gia nhận định, người mang gen Thalassemia phải được bác sĩ chẩn đoán bệnh để biết mình có nên uống thêm sắt hay không.
Với những trường hợp lượng sắt trong cơ thể bị thừa và ứ đọng tại nhiều cơ quan khác nhau thì không thể bổ sung thêm sắt. Còn với các trường hợp rong huyết, phụ nữ mang thai,… bác sĩ sẽ cân nhắc và chỉ định liều lượng sắt bổ sung phù hợp.
Quá trình này cũng cần phải theo dõi hết sức cẩn thận, tránh gây ra những hệ lụy không mong muốn do quá tải sắt. Chính vì thế, những người mang gen Thalassemia khi cần bổ sung sắt phải thực hiện xét nghiệm chỉ số sắt trong cơ thể trước.
4. Các lưu ý với người mang gen Thalassemia khi bổ sung sắt
Như vậy, việc người mang gen Thalassemia có nên uống sắt không sẽ phải dựa vào kết quả kiểm tra sức khỏe tổng quát để xác định tình trạng của bệnh nhân. Nếu cần thiết bổ sung thêm sắt thì sẽ có những vấn đề quan trọng cần hết sức lưu ý.
- Nên bổ sung sắt trước khi ăn khoảng từ 1 đến 2 tiếng. Nếu bổ sung sắt sau khi ăn thì thức ăn sẽ khiến cho quá trình hấp thu sắt bị giảm.
- Không uống cà phê, sữa hoặc nước trà xanh khi đang uống sắt.
- Không dùng chung sắt với những loại thuốc kháng sinh, thuốc tuyến giáp hay bổ sung canxi khác.
- Mỗi ngày nên uống nhiều nước.
- Phải có kế hoạch ăn uống phù hợp để bổ sung thêm dưỡng chất cho cơ thể, nên trao đổi với bác sĩ để lên kế hoạch dinh dưỡng thích hợp.
- Uống sắt theo đúng liều lượng quy định của bác sĩ. Việc sử dụng quá liều dễ gây ra những biến chứng nguy hiểm cho cơ thể.
- Trong quá trình uống thêm sắt nếu gặp phải những dấu hiệu bất thường cần liên hệ với bác sĩ sớm nhất có thể nhằm có hướng điều trị thích hợp.
Bệnh nhân mang gen Thalassemia cần được theo dõi cần thận trong quá trình bổ sung sắt, để tránh các tác dụng phụ có thể xảy ra. Người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn và chỉ định đúng liệu lượng trước khi quyết định bổ sung chất sắt.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
