Virus HIV có khả năng tấn công và làm suy yếu hệ miễn dịch của người bệnh. Do đó, việc ăn uống điều độ và chú ý đến chế độ dinh dưỡng sẽ góp phần không nhỏ đến việc điều trị và cải thiện các triệu chứng gây ra bởi virus HIV. Để giúp bạn hiểu rõ hơn về điều này, bài viết này sẽ là lời giải đáp cho việc uống thuốc ARV kiêng ăn gì?
1. Vì sao mắc HIV cần chú ý đến dinh dưỡng?
Đối với một người mắc virus HIV (Human Immunodeficiency Virus), việc có 1 chế độ ăn lành mạnh và đầy đủ dưỡng chất sẽ mang đến nhiều lợi ích như:
- Cải thiện các triệu chứng, biến chứng của HIV/AIDs;
- Cải thiện hệ thống miễn dịch giúp chống lại sự tấn công của virus;
- Giúp tiêu hóa thuốc điều trị và phòng ngừa tác dụng phụ;
- Nâng cao chất lượng cuộc sống thông qua việc cung cấp đầy đủ các chất thiết yếu mà cơ thể cần.
Tuy nhiên, những bệnh nhân HIV thường phải điều trị với một nhóm thuốc là ARV. Loại thuốc này có khả năng tương tác với thức ăn gây ra nhiều vấn đề khác nhau, ví dụ như:
- Thức ăn nạp vào cơ thể có thể ảnh hưởng đến việc hấp thu, chuyển hóa, phân phối và thải trừ thuốc ARV. Thậm chí một số loại thức ăn còn có thể gia tăng tác dụng của thuốc ARV hoặc ngược lại, làm suy giảm công dụng của thuốc;
- Bên cạnh đó, thuốc ARV cũng có thể ảnh hưởng ngược lại quá trình hấp thu, chuyển hóa, phân phối và thải trừ chất dinh dưỡng có trong thức ăn. Một số thuốc ARV ức chế men protease như thuốc Ritonavir, Nelfinavir có thể làm thay đổi chuyển hóa mỡ dẫn đến rối loạn mỡ máu, gia tăng nguy cơ của các bệnh lý tim mạch.
- Các tác dụng phụ của thuốc ARV cũng có thể cản trở quá trình cung cấp và hấp thu chất dinh dưỡng. Do đó, chúng có thể gây giảm cân và suy dinh dưỡng nếu người bệnh không có một chế độ ăn uống hợp lý và lành mạnh;
- Ngoài ra, theo một số nghiên cứu đặt ra, việc điều trị bằng thuốc AVR có thể tăng nguy cơ loãng xương. Vì vậy, việc ăn uống theo chế độ giàu vitamin D và canxi cho bệnh nhân là cần thiết;
- Việc dùng thuốc ARV với một số loại thức ăn và đồ uống có thể gây ra các hậu quả nghiêm trọng. Ví dụ, nếu tiêu thụ các đồ uống chứa nhiều cồn trong khi đang dùng thuốc Didanosine có thể gây viêm tụy, thậm chí có thể dẫn đến tử vong nếu diễn tiến nghiêm trọng.
2. Uống thuốc ARV nên kiêng gì?
Trong quá trình uống thuốc ARV để điều trị HIV, người bệnh cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Bởi như đã đề cập ở trên, một số loại thức ăn có thể làm giảm hiệu quả điều trị hoặc làm tăng tác dụng phụ của ARV. Uống thuốc ARV nên kiêng gì? Dưới đây là các thực phẩm nên tránh khi đang sử dụng thuốc ARV:
- Đồ ăn có nhiều chất béo: Thực phẩm chiên rán, có nhiều dầu mỡ, chất béo no thường dễ gây các vấn đề về tiêu hóa như buồn nôn, tiêu chảy ở người đang dùng thuốc ARV. Ngoài ra, ăn nhiều chất béo còn làm rối loạn mỡ máu, tăng cholesterol xấu và tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch;
- Đồ cay nóng, các chế phẩm từ sữa: Tương tự chất béo, các thực phẩm tính nóng như tỏi, ớt, hạt tiêu... hay các sản phẩm làm từ sữa cũng dễ gây rối loạn tiêu hoá cho bệnh nhân HIV;
- Thuốc lá, rượu bia: Sử dụng bia rượu, thuốc lá khi đang dùng thuốc ARV thường khiến người bệnh dễ mệt mỏi hơn, làm suy giảm hệ miễn dịch. Bệnh nhân HIV hút thuốc lá cũng dễ gặp các biến chứng sức khỏe nghiêm trọng ví dụ như ung thư phổi.
- Các chất kích thích: Các chất kích thích hệ thần kinh như cà phê và một số loại trà có thể làm tăng tác dụng phụ của thuốc ARV, khiến người bệnh rối loạn giấc ngủ, mất ngủ.
- Nước ngọt và các loại đồ uống có gas: Người đang điều trị bằng thuốc ARV không nên uống các loại nước ngọt, nước có gas vì các loại nước này chứa nhiều đường, không tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, một số thành phần trong nước ngọt có thể phản ứng tương tác với thuốc, làm biến đổi hoạt chất của thuốc và ảnh hưởng đến kết quả điều trị
- Thức ăn sống: Các loại đồ ăn sống như trứng sống, hải sản sống (sushi, hàu...) hay hoa quả chưa rửa sạch thường chứa nhiều tác nhân gây bệnh. Việc này khiến tình trạng suy giảm miễn dịch ở bệnh nhân HIV có xu hướng nặng hơn.
Ngoài ra, tùy từng loại thuốc ARV sẽ có những lưu ý riêng, bạn có thể tham khảo ở bảng sau:
Việc ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, giàu vitamin và khoáng chất sẽ giúp bệnh nhân HIV nâng cao hệ miễn dịch, ngăn ngừa tiến triển của bệnh, giảm tình trạng mệt mỏi do thuốc gây ra. Nhờ đó, người bệnh có khả năng tự nâng cao sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống của mình.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
