Tế bào gốc điều trị chấn thương tủy sống mang lại hy vọng phục hồi nhờ khả năng biệt hóa thành tế bào thần kinh, tái tạo mô tổn thương và bảo vệ hệ thần kinh. Loại tế bào này giúp thay thế tế bào đã mất, kích thích tái sinh sợi trục, tái tạo myelin và điều chỉnh viêm nhiễm góp phần cải thiện chức năng vận động và cảm giác, mở ra triển vọng mới trong y học tái tạo.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sỹ thuộc Trung tâm Công nghệ cao Vinmec.
1. Tế bào gốc có thể phân hóa thành nhiều loại tế bào khác nhau như thế nào?
Trong trường hợp tổn thương hoặc mất tế bào thần kinh do chấn thương tủy sống, tế bào gốc mang lại hy vọng lớn cho việc phục hồi. Khi được cấy vào tủy sống bị tổn thương, tế bào gốc có khả năng biệt hóa thành các loại tế bào thần kinh chuyên biệt giúp phục hồi chức năng.
Quá trình này bao gồm các cơ chế truyền tín hiệu phức tạp, điều khiển tế bào gốc phát triển thành tế bào thần kinh, tế bào hình sao hoặc tế bào ít sợi nhánh tùy thuộc vào nhu cầu của khu vực tổn thương.
Để điều trị chấn thương tủy sống, các nhà khoa học đã tìm ra nhiều loại tế bào gốc bao gồm:
- Tế bào gốc phôi với khả năng đa năng phát triển thành bất kỳ loại tế bào nào trong cơ thể bao gồm cả tế bào thần kinh.
- Tế bào gốc đa năng cảm ứng được tạo ra bằng cách lập trình lại tế bào trưởng thành cũng có tiềm năng tương tự.
- Tế bào gốc thần kinh được tìm thấy trong một số khu vực nhất định của não bộ ở người trưởng thành, có xu hướng tự nhiên là phân hóa để tạo ra các loại tế bào thần kinh.
2. Vai trò của tế bào gốc điều trị chấn thương tủy sống
Trong lĩnh vực điều trị chấn thương tủy sống (SCI), tế bào gốc mang có triển vọng to lớn nhờ khả năng biệt hóa thành nhiều loại tế bào khác nhau và hỗ trợ sửa chữa mô đáng kể. Bên cạnh đó, vai trò quan trọng và đa dạng của tế bào gốc thúc đẩy sự phát triển của các liệu pháp điều trị SCI như:
2.1 Thay thế tế bào
Để thay thế những tế bào thần kinh bị tổn thương hoặc mất đi, cũng như kích thích quá trình tái tạo các mạch thần kinh thì tế bào gốc, đặc biệt là tế bào gốc thần kinh có thể được cấy ghép vào khu vực tủy sống bị tổn thương.
2.2 Bảo vệ thần kinh
Các yếu tố dinh dưỡng thần kinh được tiết ra từ tế bào gốc giúp cho tế bào thần kinh đang tồn tại duy trì sự sống, đồng thời bảo vệ chúng không bị tổn thương thêm và tạo môi trường vi mô thuận lợi cho quá trình sửa chữa.
2.3 Sự tái sinh của sợi trục
Tế bào gốc tạo ra một môi trường tối ưu và phát đi các tín hiệu dẫn đường để sợi trục phát triển, nhờ đó cho phép kết nối lại giữa các sợi thần kinh đã bị đứt do chấn thương.
2.4 Tái tạo myelin
Từ tế bào gốc, các tế bào tiền thân của oligodendrocyte được sinh ra để hỗ trợ quá trình tái tạo myelin cho các sợi trục đã bị mất myelin. Quá trình này giúp tăng cường khả năng truyền tín hiệu và khôi phục chức năng.
2.5 Điều chỉnh tình trạng viêm
Đặc tính của tế bào gốc là khả năng chống viêm nhiễm, nhờ đó giúp làm dịu đi các phản ứng miễn dịch đang diễn ra quá mức góp phần tạo nên những tổn thương thứ phát sau chấn thương tủy sống (SCI).
2.6 Sự hình thành mạch máu
Nguồn cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho vùng bị thương được cải thiện nhờ tế bào gốc, do loại tế bào này kích thích các mạch máu mới phát triển. Đồng thời, quá trình chữa lành mô cũng được thúc đẩy bởi tế bào gốc.
2.7 Điều hòa miễn dịch
Tế bào gốc trung mô có khả năng điều chỉnh phản ứng miễn dịch, làm giảm viêm nhiễm, đồng thời bảo vệ tủy sống khỏi những tổn thương do hệ miễn dịch gây ra.
2.8 Phục hồi chức năng
Bằng cách tái tạo lại mạng lưới và các đường dẫn thần kinh, liệu pháp tế bào gốc giúp phục hồi một phần chức năng vận động và cảm giác.
2.9 Liệu pháp kết hợp
Để nâng cao hiệu quả điều trị, tế bào gốc có thể phối hợp cùng vật liệu sinh học, các yếu tố tăng trưởng hoặc liệu pháp phục hồi chức năng vật lý.
2.10 Mở rộng nghiên cứu
Nhờ các mô hình SCI dựa trên tế bào gốc, việc tìm hiểu chi tiết về cơ chế gây bệnh, thử nghiệm thuốc và cá nhân hóa y học đã có những tiến triển đáng kể, từ đó thúc đẩy mạnh mẽ các nghiên cứu trong lĩnh vực này.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
