Vi khuẩn HP dạ dày là nguyên nhân chính gây viêm loét dạ dày, tá tràng và có thể dẫn đến ung thư dạ dày. Tại Việt Nam, hơn 70% dân số nhiễm loại vi khuẩn này, chủ yếu qua đường miệng và môi trường ô nhiễm. Do đó, việc chẩn đoán và điều trị kịp thời đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm, bảo vệ sức khoẻ bệnh nhân.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Võ Thị Thùy Trang - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng
1. Vi khuẩn HP dạ dày là gì?
Helicobacter pylori (HP) là loại vi khuẩn sinh trưởng trong lớp nhầy bao phủ bề mặt niêm mạc dạ dày, có xu hướng tấn công niêm mạc dạ dày, gây viêm loét dạ dày cấp và mãn tính. Ngoài ra, loại vi khuẩn này còn có thể gây viêm loét tá tràng, polyp đường ruột cũng như ung thư tại các tuyến chế tiết trong dạ dày.
Thống kê cho thấy tỷ lệ nhiễm HP tại Việt Nam khá cao, chiếm hơn 70% dân số. Ngược lại, tại các nước phát triển như Mỹ, con số này thấp hơn hẳn chỉ khoảng 6,8%.
2. Vi khuẩn HP có cấu tạo như thế nào?
- HP là dạng xoắn khuẩn gram âm hình que cong, có chiều dài khoảng 3μm với đường kính khoảng 0,5μm và có từ 4 đến 6 roi tập trung tại một điểm như minh họa trong hình.
- Dù môi trường axit đậm đặc, HP vẫn có khả năng sinh tồn.
- Vi khuẩn HP chủ yếu sống trong lớp nhầy bao phủ bề mặt niêm mạc dạ dày.
- Năm 1982, hai bác sĩ người Úc là Robin Warren và Barry Marshall đã phát hiện ra vi khuẩn HP dạ dày.
3. Vi khuẩn HP dạ dày có lây không?
HP là bệnh có khả năng lây nhiễm, với các con đường lây truyền bao gồm miệng, phân và lây lan trong gia đình hoặc cộng đồng.
- Thông qua đường miệng: Vi khuẩn HP có thể lây lan từ người sang người qua nước bọt do thói quen ăn uống của người Việt Nam như dùng chung bát, đũa hoặc mẹ nhai cơm, thức ăn rồi đút cho con.
- Môi trường ô nhiễm, vệ sinh kém: Nguồn nước bị ô nhiễm. Chuột, gián, ruồi... mang vi khuẩn vào thức ăn.
4. Vi khuẩn HP dạ dày có nguy hiểm không?
Vi khuẩn HP có khả năng lây nhiễm ở tất cả mọi người, kể cả trẻ em. Do đó, nhiễm khuẩn HP được xem là một bệnh lý nghiêm trọng cần chú ý đặc biệt.
Những biến chứng nguy hiểm có thể do HP gây ra bao gồm:
4.1 Loét dạ dày, ung thư dạ dày
Viêm dạ dày cấp và mạn tính, loét dạ dày, tá tràng, chảy máu dạ dày, thậm chí ung thư dạ dày đều có thể xuất phát từ vi khuẩn HP. Những ai mắc bệnh lý dạ dày và bị nhiễm khuẩn HP đều có nguy cơ cao gặp tổn thương nghiêm trọng và tiến triển thành ung thư.
4.2 Vi khuẩn HP dễ tấn công người mắc bệnh lý dạ dày
Các thống kê cho thấy:
- Vi khuẩn xuất hiện ở 90 - 95% bệnh nhân bị loét tá tràng.
- Hơn 70% trường hợp loét dạ dày cũng nhiễm HP.
- Trong nhóm người gặp vấn đề về khó tiêu, hơn 50% trường hợp có sự tồn tại của vi khuẩn này.
- Trên 90% bệnh nhân ung thư được ghi nhận có liên quan đến vi khuẩn HP dạ dày.
5. Chẩn đoán nhiễm HP?
Để phát hiện HP, bác sĩ thường áp dụng 4 phương pháp xét nghiệm thường dùng như:
- Nội soi và làm sinh thiết: Nội soi đánh giá mức độ viêm nhiễm, tổn thương tại dạ dày. Vị trí lấy sinh thiết: 2 mảnh ở hang vị và thân vị dạ dày.
- Test hơi thở tìm HP.
- Xét nghiệm phân bằng phản ứng miễn dịch huỳnh quang.
Khi nhiễm khuẩn HP -> cơ thể sẽ sinh ra kháng thể HP ->Xét nghiệm được kháng thể trong máu.
6. Phòng ngừa lây nhiễm HP như thế nào?
- Giữ gìn vệ sinh môi trường sống: đảm bảo nguồn nước sạch, thực phẩm an toàn, nơi ở luôn sạch sẽ.
- Rửa tay kỹ trước khi ăn uống.
- Xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh: ăn uống hợp vệ sinh, sử dụng thực phẩm nấu chín, nước đun sôi, không rượu bia và thuốc lá.
- Khi xuất hiện triệu chứng liên quan đến bệnh dạ dày, mọi người cần xét nghiệm vi khuẩn HP theo chỉ định của bác sĩ để điều trị kịp thời, tránh lây lan cho người thân.
- Nếu có thành viên trong gia đình nhiễm HP, mọi người nên dùng đũa riêng, vệ sinh kỹ dụng cụ ăn uống để hạn chế lây nhiễm.
- Chỉ khám, điều trị và nội soi tại các cơ sở y tế uy tín đảm bảo vô khuẩn.
Nhìn chung, vi khuẩn HP dạ dày là tác nhân chính gây viêm loét dạ dày, có nguy cơ dẫn đến ung thư nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Do đó, việc phòng ngừa lây nhiễm bằng cách duy trì vệ sinh cá nhân, ăn uống lành mạnh và kiểm tra sức khỏe định kỳ là rất quan trọng. Nếu có dấu hiệu bất thường về dạ dày, người bệnh nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
