Đông y chữa ra mồ hôi tay chân

Đổ mồ hôi tay chân tuy không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nhưng có thể khiến người mắc bệnh tự ti và gặp khó khăn gì giao tiếp, hoạt động. Có nhiều cách chữa bệnh ra mồ hôi tay chân nặng, nhưng các phương pháp đông y chữa ra mồ hôi tay chân đang ngày càng được nhiều người lựa chọn nhờ đặc tính an toàn, hiệu quả, ít tái phát.

Trên da có rất nhiều tuyến mồ hôi đóng vai trò điều nhiệt cho cơ thể. So với các phần còn lại của cơ thể, lòng bàn tay và lòng bàn chân có nhiều tuyến mồ hôi dày đặc hơn. Tăng tiết mồ hôi ở bàn tay khá phổ biến và thường kèm tăng tiết mồ hôi ở lòng bàn chân. Với những người bị chứng ra mồ hôi tay chân nặng, họ có thể đổ mồ hôi tay chân bất kể thời tiết nóng hay lạnh, do đó gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt, học tập và làm việc.

Theo các chuyên gia sức khỏe, chứng tăng tiết mồ hôi bàn tay chân là một bệnh lý di truyền và thường khởi phát ở trẻ em hoặc trẻ vị thành niên ở cả nam lẫn nữ. Hiện tượng ra mồ hôi tay chân có thể kéo dài trong nhiều năm và thường có thể tự giảm sau 25 tuổi. Khi bị ra mồ hôi tay chân kéo dài có thể khiến da dễ bị nhiễm nấm, mụn cóc, dễ dàng bong tróc, nứt nẻ,... .

Để điều trị ra mồ hôi tay chân, cần căn cứ vào mức độ nặng nhẹ của bệnh và thường rất khó điều trị, phải căn cứ vào đáp ứng điều trị của từng cá thể.

Với ra mồ hôi tay chân nhẹ và vừa phải thì có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Bôi các sản phẩm chống ra mồ hôi tay chân. Các sản phẩm này thường chứa thành phần chính là nhôm (10-30%). Mỗi tối trước khi đi ngủ, bạn bôi thuốc vào lòng bàn tay, bàn chân, băng kín lại và rửa sạch vào buổi sáng hôm sau. Nếu đáp ứng tốt, tình trạng ra mồ hôi được cải thiện thì bạn cũng nên tiếp tục duy trì bôi mỗi tuần một lần để kiểm soát tốt chứng ra mồ hôi.
• Uống thuốc: các thuốc kháng cholinergic (glycopyrrolate, oxybutynin, propantheline...) hoặc thuốc chẹn beta (atenolol, metoprolol) cũng có thể được sử dụng chữa bệnh ra mồ hôi tay chân nặng hơn, không đáp ứng với thuốc bôi.

Nếu các phương pháp trên vẫn không hiệu quả, phẫu thuật có thể được áp dụng để chữa bệnh ra mồ hôi tay chân nặng. Tuy nhiên, việc điều trị phối hợp luôn có kết quả tốt hơn so với sử dụng đơn thuần một phương pháp.

Theo đông y, tỳ ở trung tiêu, chủ về vận hóa nước và đồ ăn, thống huyết, chủ cơ nhục và tứ chi. Tỳ đưa nước đến các tổ chức để nuôi dưỡng, sau đó di chuyển xuống thận ra bàng quang để bài tiết ra ngoài. Sự chuyển hóa nước trong cơ thể do sự vận hóa của tỳ phối hợp với sự túc giáng của phế và sự khí hóa của thận. Khi tì bệnh, quá trình vận hóa bất thường làm tân dịch tràn ra tay chân, biểu hiện bằng chứng ra mồ hôi lòng bàn tay, bàn chân.

Các triệu chứng kèm theo có thể giúp xác định được cơ chế của bệnh, ví dụ:

• Tăng tiết mồ hôi chân, mồ hôi có tính nhầy dính thì do Tỳ vị thấp nhiệt;
• Tăng tiết mồ hôi kèm theo lòng bàn tay chân nóng thì nguyên nhân là do Tâm thận âm hư;
• Tăng tiết mồ hôi tay chân và đồng thời chân tay lạnh ướt là di Tỳ vị hư hàn.

Đông y chữa ra mồ hôi tay chân bằng cách sử dụng các loại thuốc và thực phẩm có tác dụng cố sáp liễm hãn (cầm mồ hôi) như: tiểu mạch, ngũ vị tử, long cốt, mẫu lệ, toan táo nhân, ma hoàng căn,... Một số bài thuốc đông y chữa ra mồ hôi tay chân là:

2.1. Thuốc dùng ngoài

Các thuốc đông y dùng ngâm rửa bên ngoài mang lại tác dụng ức chế trực tiếp trên các tuyến mồ hôi và hỗ trợ điều trị một số bệnh ngoài ra mắc kèm như nấm da, bong tróc, nứt da,... Cụ thể:

Bài thuốc đông y chữa ra mồ hôi tay chân dành cho người ra mồ hôi tay nhiều

• Hoàng kỳ: 30g,
• Cát căn: 30g,
• Kinh giới: 10g,
• Phòng phong: 10g

Cách dùng: Các vị thuốc đem nấu sôi rồi xông sau đó ngâm rửa.

Bài thuốc đông y chữa ra mồ hôi tay chân dành cho người ra mồ chân nhiều

Thành phần:

• Sinh hoàng kỳ 30g,
• Cát căn 20g,
• Phèn chua 15g,
• Lá chè 25g,
• Muối 25g.

Cách dùng: nấu sôi rồi ngâm rửa.

Nếu ra nhiều mồ hôi chân và có mùi hôi ở chân thì dùng bài thuốc sau:

• Phèn chua 30g,
• Khổ sâm 15g,
• Đinh hương 10g,
• Cát căn 15g,
• Mã xỉ hiện 15g,
• Xích thạch chi 30g,

Cách dùng là nấu sôi rồi ngâm chân.

Bài thuốc đông y chữa ra mồ hôi tay chân dành cho có bị mụn nước

Thành phần:

• Minh phàn (phèn chua) 30g,
• Lục phàn (FeSO4·7H2O) 30g,
• Trắc bá diệp 60g,
• Nhi trà 30g

Cách dùng: nấu sôi rồi dùng để rửa.

Bài thuốc đông y chữa ra mồ hôi tay chân do việc căng thẳng

• Sinh hoàng kỳ 30g,
• Cát căn 20g,
• Phèn chua 15g.

Cách dùng: Các vị thuốc đem nấu sôi rồi xông sau đó ngâm rửa.

Bài thuốc đông y chữa ra mồ hôi tay chân dành cho người có nấm da

• Thương nhĩ tử 60g,
• Khổ sâm 30g,
• Xà sàng tử 30g,
• Hoàng bá 30g,
• Phèn chua 30g,
• Sáp ong 15g.

Cách dùng: nấu sôi rồi dùng để rửa.

Lưu ý là các bài thuốc nêu trên có thể được sử dụng để ngâm rửa hoặc xoa xát. Nếu bạn ngâm rửa, nên duy trì nước rửa ở nhiệt độ ​​50-60 °C, ngâm trong 20 phút. Trong khi ngâm rửa, nên cọ xát bàn tay hoặc chân qua lại để loại bỏ da chết. Sau khi ngâm rửa, cần rửa lại bằng nước sạch, dùng khăn lau khô.

2.2. Thuốc uống

Bài thuốc mẫu lệ tán

Thành phần:

• Mẫu lệ 40g
• Hoàng kỳ 40g
• Ma hoàng căn 40g

Cách dùng: các vị thuốc đem tán nhỏ rồi uống 12g/ngày với nước Tiểu mạch làm thang.

Công dụng: cố biểu liễm hãn. Trong thang có mẫu lệ có tác dụng liễm âm, tiềm dương, cầm mồ hôi. Hoàng kỳ giúp bổ vệ khí. Ma hoàng căn, Tiểu mạch cầm mồ hôi giúp cho Mẫu lệ, Hoàng kỳ tăng tác dụng bổ vệ khí, dưỡng âm cầm mồ hôi.

Ứng dụng lâm sàng: chữa chứng tự ra mồ hôi, ra mồ hôi trộm. Nếu nguyên nhân ra mồ hôi tay chân là do dương hư, bổ sung thêm các dược liệu là bạch truật, phụ tử; còn do âm hư thì dùng thêm Sinh địa, bạch thược.

Bài thuốc cầm mồ hôi

• Lá dâu non 200g
• Long cốt 200g
• Mẫu lệ 200g

Cách dùng: tán bột uống 10g/ngày.

Công dụng: chữa chứng tự ra mồ hôi, ra mồ hôi trộm.

Để chữa bệnh ra mồ hôi tay chân bằng đông y có thể phối hợp châm cứu để tăng cường sự ổn định thần kinh, điều tiết nội tiết.

Như đã trình bày ở trên, tăng tiết mồ hôi lòng tay chân theo Đông Y chủ yếu là do bệnh lý ở tỳ vị hoặc can kinh uất nhiệt làm ảnh hưởng đến tỳ, dẫn đến sự điều hòa tân dịch trong cơ thể bị rối loạn, làm cho mồ hôi tăng tiết ở lòng bàn tay, bàn chân. Vì thế, châm cứu các huyệt như: tỳ du, vị du, trung quản, chương môn, khúc trì, hợp cốc, túc tam lý, tam âm giao, âm lăng tuyền...

Ngoài ra, tăng tiết mồ hôi tay chân cũng có liên quan đến hệ thống kinh lạc đi qua lòng bàn tay, lòng bàn chân như: Kinh thủ quyết âm tâm bào lạc, kinh túc thiếu âm thận, kinh thủ thiếu âm Tâm. Vì thế, phương pháp châm cứu điều trị chứng ra mồ hôi tay chân cũng cần sơ thông và điều hòa kinh mạch.

Ví dụ: Nếu bệnh nhân ra mồ hôi do tâm thận âm hư thì phương pháp châm cứu là châm bổ hai huyệt phục lưu và âm khích. Đồng thời, châm tả huyệt hợp cốc để nuôi dưỡng tâm thận, điều dưỡng vệ khí, làm ngừng tiết mồ hôi.

Ngược lại khi tâm thận dương hư: tiến hành châm bổ hai huyệt phục lưu và khí hải để bổ tâm thận, trợ vệ khí. Còn nếu ra mồ hôi ở lòng bàn tay nhiều thì châm nội quan hai bên hợp cốc xuyên đến Lao cung và lưu kim trong vòng 20 phút.

Bên cạnh các nguyên nhân bệnh lý, khi tinh thần căng thẳng, cảm xúc thay đổi cũng là nguyên nhân khiến bạn bị ra mồ hôi lòng bàn tay, bàn chân. Trường hợp này, Đông y gọi là tâm thần bất an, biểu hiện tâm hỏa động. Để chữa bệnh ra mồ hôi tay chân bằng đông y trong trường hợp này, việc xoa bóp các huyệt vị thích hợp trên các đường kinh tâm, tâm bào lạc, thận sẽ hiệu quả. Cụ thể:

• Phương pháp 1: Xoa bóp huyệt Nội quan và thần môn bằng cách dùng lực ấn 5 giây, ngừng 2 giây, mỗi huyệt ấn 5 phút. Công dụng của xoa bóp hai huyệt này là ninh tâm an thần.
• Phương pháp 2: Xoa bóp các huyệt thiếu phủ và lao cung bằng các dùng ngón tay cái xoa ấn lòng bàn tay (day ấn) trong vòng 1 phút. Công dụng của nó là thanh trừ tâm thận hư nhiệt.
• Phương pháp 3: Nếu người bệnh ra mồ hôi kèm theo lòng bàn tay nóng, người buồn bực khó chịu, khó vào giấc ngủ thì thực hiện như phương pháp hai, đồng thời, day ấn thêm huyệt dũng tuyền ở lòng bàn chân.

Có thể nói đông y chữa ra mồ hôi tay chân có rất nhiều phương pháp điều trị khác nhau. Hãy cân nhắc các phương pháp điều trị phù hợp và tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi thực hiện để đảm bảo hiệu quả điều trị tối ưu.