Đông y chữa tràn dịch khớp gối

Tràn dịch khớp gối có thể là hậu quả của chấn thương như bong gân, rách dây chằng hoặc gãy xương, do nhiễm trùng, viêm xương khớp, viêm khớp dạng thấp,... Tràn dịch khớp gối gây đau đớn và khó chịu cho bệnh nhân, ảnh hưởng đến chức năng vận động. Bài viết này sẽ trình bày cách chữa tràn dịch khớp gối bằng đông y.

Tràn dịch khớp xảy ra khi có lượng chất lỏng tích tụ xung quanh khớp quá nhiều. Khi xảy ra ở đầu gối, thường được gọi là tràn dịch khớp gối. Theo Tây y, dịch khớp gối tràn có thể là do các chấn thương lặp đi lặp lại ở gối, đứt dây chằng, gãy xương, nhiễm trùng, viêm bao khớp, viêm xương khớp, viêm khớp dạng thấp, ..

Theo Đông y, tràn dịch khớp gối thuộc chứng tý và nguyên nhân gây bệnh có thể là:

• Khí huyết bế tắc không thông, do đó, làm tăng sức ép lên khớp gối, khiến khớp bị tràn dịch và biểu hiện bằng sự sưng phù khớp gối.
• Hệ miễn dịch suy yếu, đề kháng cơ thể kém tạo điều kiện vi khuẩn dễ dàng tấn công và làm khớp bị tổn thương, tăng tiết dịch trong ổ khớp và tràn dịch khớp khối.
• Các bệnh lý mãn tính hoặc tuổi già làm chính khí hư. Khi tình trạng này kéo dài sẽ khiến cho khí huyết suy giảm, cân mạch không được nuôi dưỡng tốt. Kết quả là tình trạng sưng viêm trong khớp gối tiến triển kéo dài và dẫn đến tràn dịch khớp gối.

Cách chữa tràn dịch khớp gối bằng đông y dựa trên những nguyên tắc sau:

• Điều trị từ căn nguyên của bệnh, giải phóng sự tắc nghẽn ở khớp gối.
• Chữa tràn dịch khớp gối bằng đông y tập trung bồi bổ khí huyết để gân xương khỏe mạnh và tăng khả năng chịu lực cho khớp gối.
• Điều trị các triệu chứng nhằm cải thiện tình trạng tràn dịch khớp gối và tăng cường khả năng vận động của khớp gối.

Cụ thể, đông y chữa tràn dịch khớp gối bằng các bài thuốc căn cứ vào mức độ tràn dịch và thể bệnh để gia giảm cho phù hợp. Đồng thời, có thể phối hợp thêm các phương pháp như bấm huyệt, xoa bóp, châm cứu.... để đạt hiệu quả tốt nhất.

2.1. Bài thuốc số 1

Thành phần:

• Tần giao 12g
• Ngọc thụ 12g
• Phòng phong 12g
• Xuyên quy 12g
• Ma hoàng 12g
• Sơn đồ 12g

Cách dùng: các dược liệu trên đem rửa sạch, để ráo nước hoàn toàn rồi đem sao nóng. Sau đó sắc với khoảng 1 lít nước cho đến khi cạn còn 1/4. Chia ra uống ngày 2 lần sau ăn sáng và tối.

Công dụng của bài thuốc: Giảm sưng đau, tê mỏi hay yếu khớp gối, thông kinh mạch, tăng cường lưu thông máu, làm mạnh gân cốt, giảm áp lực cho khớp gối. Ngoài ra, bài thuốc này còn có tác dụng giải độc, bồi bổ cơ thể, ngăn chặn tình trạng suy nhược của người bệnh.

2.2. Bài thuốc số 2

Thành phần:

• Đào nhân 12g
• Hồng hoa 12g
• Thục địa 8g
• Cao lộc hương 4g
• Xích cương 4g
• Câu kỷ tử 4g
• Cao quy bản 4g
• Mã hàm cung 4g
• Xích thược 4g
• Táo bì 4g
• Sơn dược 4g
• Hoài ngưu tất 3g.

Cách dùng: Tất cả các dược liệu trên được rửa sạch phơi khô rồi tán thành bột mịn. Trộn đều các bột thuốc và thêm mật ong vừa đủ để tạo viên hoàn, mỗi viên có kích thước khoảng bằng hạt ngô. Phơi trong bóng râm đến khô, cất vào hũ thủy tinh đậy kín. Uống mỗi lần 4-6 viên, ngày hai lần sáng và tối trước khi ăn 30 phút và kéo dài 20 ngày.

Tác dụng: với các vị thuốc trên, khi sử dụng giúp bổ máu, ích can, tiêu độc, làm mạch gân cốt, bồi bổ cơ thể, giúp điều trị tràn dịch khớp gối.

2.3. Bài thuốc số 3

Thành phần:

• Thục địa 800g
• Cao lộc hương 400g
• Địa cốt tử 400g
• Cao quy bản 400g
• Chính hoài 400g
• Sơn thù 400g
• Đào nhân 30g
• Cỏ xước 30g
• Xuyên khung 10g
• Xích thược 10g.

Cách dùng: Tất cả các dược liệu trên được rửa sạch phơi khô rồi tán thành bột mịn. Trộn đều bột thuốc với mật ong và vo thành viên hoàn có kích thước khoảng bằng hạt ngô. Uống 8g mỗi lần, ngày hai lần sáng tối sau khi ăn khoảng 30 phút. Bệnh nhân có thể uống thuốc với nước ấm hay nước muối pha loãng.

Công dụng: Bài thuốc này được sử dụng hàng ngày (dùng trong vòng 20 ngày hoặc hơn tùy mức độ bệnh) để kích thích lưu thông máu, giảm sưng đau đầu gối do bị tràn dịch khớp gối, làm tăng sức mạnh và khả năng chịu lực cho đôi chân của bạn.

2.4. Bài thuốc số 4

Thành phần:

• Ma hoàng 12g
• Nhục quế 12g
• Phòng phong 12g
• Sơn đồ 12g
• Tần giao 12g
• Đương quy 12g
• Xích thược 8g
• Bảo kế 8g
• Thương hoạt 8g
• Dã liêu 8g
• Ý dĩ nhân 8g
• Tang chi 8g
• Mao đương quy 8g
• Uy linh tiên 3g
• Thạch thiềm thừ 3g
• Ngưu tất 3g

Cách dùng: các dược liệu trên đem rửa sạch, để ráo nước hoàn toàn rồi đem sao nóng. Sắc với 1 lít nước cho đến khi cạn còn khoảng 1 chén. Chia ra ngày uống hai lần vào sáng và tối trước khi ăn 30 phút. Uống hàng ngày liên tục trong vòng 20 ngày.

Công dụng: Bài thuốc có công dụng làm mạnh gân cốt, tiêu diệt vi khuẩn, cải thiện tình trạng viêm khớp gối do nhiễm trùng, giảm đau nhức đầu gối. Ngoài ra, bài thuốc còn có công dụng giảm đau nhức xương khớp toàn thân, giải nhiệt, ích thần, khu phong, trừ thấp.

2.5. Bài thuốc số 5

Thành phần:

• Tang ký sinh 20g
• Địa hoàn 20g
• Mã hàm cung 12g
• Tần giao 12g
• Vân quy 12g
• Thược dược 12g
• Lan căn 12g
• Ngưu tất 12g
• Độc hoạt 12g
• Tư tiên 12g
• Phục linh 12g
• Nhân sâm 12g

Cách dùng: Các vị thuốc đem rửa sạch, sắc với khoảng 1 lít nước cho đến khi còn 1 bát. Chia uống ngày hai lần sáng và tối. Uống trong vòng 20 ngày.

Công dụng: Bài thuốc đông y chữa tràn dịch khớp gối có công dụng giảm đau, tiêu sưng, cải thiện tình trạng nóng đỏ và các triệu chứng khác liên quan đến bệnh tràn dịch khớp gối. Sử dụng bài thuốc thường xuyên còn có tác dụng hoạt huyết, bổ khí huyết, tiêu độc, giải nhiệt, trừ tê thấp, ôn trung, tán hàn.

2.6. Bài thuốc số 6

Thành phần:

• Thổ phục linh 16g
• Thổ ngưu tất 16g
• Hà thủ ô 12g
• Địa hoàng 12g
• Trinh nữ 12g
• Thiên niên kiện 10g
• Lá lốt 10g
• Quế chi 8g

Cách dùng: Các dược liệu đem rửa sạch, sắc với khoảng 1 lít nước cho đến khi còn khoảng 1 chén. Chia làm hai phần uống sau bữa ăn sáng, tối. Uống liên tục trong 15 ngày.

Công dụng: bài thuốc đông y chữa tràn dịch khớp gối này có tác dụng trừ phong, tán hàn, giảm hiện tượng sưng viêm nóng đỏ ở khớp gối bị bệnh, xoa dịu cơn đau nhức khó chịu. Đồng thời, thuốc cũng giúp cải thiện lưu thông khí huyết, ôn trung, làm tăng sức bền thành mạch, tiêu độc và cải thiện khả năng miễn dịch cho cơ thể.

2.7. Bài thuốc số 7

Thành phần:

• Rễ cỏ xước 30g
• Tất bạt 30g
• Rễ cây cơm rượu 30g
• Rễ cây vòi voi 30g.

Cách dùng: Các dược liệu rửa sạch, sắc với 3 chén nước cho đến khi còn 1 chén. Chia làm hai lần uống trong ngày và sử dụng liên tục trong vòng 10 – 20 ngày.

Công dụng: bài thuốc có công dụng hoạt huyết, trừ ứ, làm thông kinh mạch. Nó còn giúp làm mạnh gân cơ, giảm đau nhức đầu gối, trị yếu chân và cải thiện một số triệu chứng của bệnh tràn dịch khớp gối.

2.8. Bài thuốc số 8

Thành phần:

• Tang ký sinh 20g
• Sinh địa 20g
• Xuyên khung 12g
• Vân quy 12g
• Tần giao 12g
• Bạch thược 12g
• Độc hoạt 12g
• Phòng phong 12g
• Cỏ xước 12g
• Phục linh 12g
• Mộc miên 12g
• Nhân sâm 12g
• Tang ký sinh 12g
• Chích thảo 12g
• Nhục quế 12g
• Tế tân 12g.

Cách dùng: Các vị thuốc đem rửa sạch rồi sắc với khoảng 1 lít nước cho đến khi cạn còn 1 chén. Gạn thuốc sắc ra chén, tiếp tục dùng bã sắc thêm lần nữa rồi sau đó hòa thuốc thu được ở cả 2 lần với nhau. Chia uống mỗi ngày 3 lần sau bữa ăn.

Công dụng: Bài thuốc có công dụng chống viêm, thanh nhiệt, bổ máu, an thần, giảm hiện tượng đau nhức, tê bì hoặc sưng cứng đầu gối ở bệnh nhân bị tràn dịch khớp gối.

Để tăng hiệu quả điều trị, bên cạnh sử dụng các bài thuốc trên, các thầy thuốc có thể chỉ định phối hợp liệu pháp xoa bóp, châm cứu,... để kích thích tuần hoàn máu lưu thông tốt hơn, giúp giảm khí huyết ứ trệ ở vùng khớp gối bị tổn thương. Ngoài ra, khi xoa bóp giúp làm thư giãn gân cơ, xoa dịu cơn đau cho người bệnh.

3.1. Kỹ thuật xoa bóp

Bước 1: Đầu tiên, bệnh nhân ngồi trên ghế và sử dụng lòng bàn tay của mình nắn bóp nhẹ nhàng ở trên đùi, di chuyển qua đầu gối và xuống phía dưới bắp chân. Thực hiện lặp lại động tác hai lần.

Bước 2: người bệnh dang rộng đầu gối, đặt gót chân lên trên sàn và áp lòng bàn tay vào đùi với lực vừa phải. Từ từ lướt xuống đầu gối và thực hiện lặp lại từ 5 đến 10 lần liên tục.

Bước 3: Lặp lại các động tác ở bước thứ hai cho đùi trong và đùi ngoài, mỗi vị trí thực hiện từ 5 đến 10 lần.

Bước 4: Người bệnh sử dụng các đầu ngón tay của mình để ấn vào các vị trí mặt ngoài, mặt trên, mặt dưới của đầu gối.

Bước 5: Ngồi thẳng lưng, đưa duỗi chân bị tràn dịch khớp gối ra phía trước. Đặt lòng bàn tay của mình lên trên đầu gối và ấn xuống 5 lần liên tục.

3.2. Day bấm huyệt, châm cứu

Theo đông y, day ấn hoặc châm vào các huyệt sau cũng giúp điều trị tràn dịch khớp gối:

• Huyệt Độc tỵ
• Huyệt Dương lăng tuyền
• Huyệt Huyết hải
• Huyệt Túc tam lý
• Huyệt Âm lăng tuyền
• Huyệt Ủy Trung.

Như vậy, cách chữa tràn dịch khớp gối bằng đông y là sử dụng các bài thuốc, có thể phối hợp thêm xoa bóp, châm cứu... bạn có thể tham khảo và áp dụng theo từng bài thuốc trên.